Materiały dotyczące konsultacji na temat prowadzenia studiów operacyjnych Zachodniego Teatru Działań Wojennych z wybranymi armiami państw Układu Warszawskiego w latach 1970–1976

• Authors: Jacek Jędrysiak

Title variants

EN

Materials Regarding Consultations with the selected Armed Forces of the Warsaw Pact Countries on Conducting Operational Studies of the Western Theater of Military Operations between 1970–1976

DE

Materialien zu den Beratungen über die Durchführung operativer Studien über den westlichen Kriegsschauplatz mit ausgewählten Streitkräften der Länder des Warschauer Paktes in den Jahren 1970–1976

Abstracts

EN

In recent years, significant progress has been made regarding our understanding of various aspects of operational planning in the Polish People’s Army. The establishment of the Military Historical Bureau in 2016 contributed to facilitating access to archival materials. Thanks to this, many detailed issues have become the object of analysis by historians, but they require continuous and in-depth research. An example of such an issue are the operational studies of the Western Theater of Military Operations. The subject matter concerning them has so far become the object of wider interest to only a few researchers. In the context of the task carried out by the First Operational Directorate of the General Staff of the Polish Army, it is still difficult to reach a consensus as to its importance and role in the overall operational planning of the Polish People’s Army. There is no doubt that from the moment studies were initiated in 1957, the Polish side attached great importance to them, disproportionate to the interest shown by other members of the Warsaw Pact. This resulted in numerous requests for consultations and a comparison of the ways in which studies were carried out. This article uses four reports that document consultations on operational studies carried out by the Polish side with the „fraternal” armies of Czechoslovakia, the Soviet Union and Hungary between 1970–1976.

DE

In den letzten Jahren wurden erhebliche Fortschritte beim Verständnis verschiedener Aspekte der operativen Planung in der Polnischen Volksarmee erzielt. Die Einrichtung des Militärhistorischen Büros im Jahr 2016 hat dazu beigetragen, den Zugang zu Archivmaterial zu erleichtern. Dadurch sind viele Detailfragen zum Gegenstand der Analyse durch Historiker geworden, die jedoch eine kontinuierliche und tiefgreifende Forschung erfordern. Ein Beispiel für ein solches Th ema sind die operativen Studien über das westliche Kriegsschauplatz. Deren Th ematik ist bisher nur für wenige Forscher von größerem Interesse. Im Zusammenhang mit der Aufgabe der Ersten Operativen Verwaltung des Generalstabs der polnischen Armee ist es immer noch schwierig, einen Konsens über ihre Bedeutung und Rolle in der gesamten Operationsplanung der polnischen Volksarmee zu finden. Es besteht kein Zweifel daran, dass die polnische Seite seit dem Beginn der Studien im Jahr 1957 ihnen große Bedeutung beimaß, die in keinem Verhältnis zum Interesse der anderen Mitglieder des Warschauer Paktes stand. Dies führte zu zahlreichen Konsultationsanfragen und zu einem Vergleich der Art und Weise, wie die Studien durchgeführt wurden. Dieser Artikel stützt sich auf vier Berichte, die Konsultationen über operative Studien dokumentieren, die von der polnischen Seite mit den „brüderlichen” Armeen der Tschechoslowakei, der Sowjetunion und Ungarn zwischen 1970 und 1976 durchgeführt wurden.

PL

W ostatnich latach dokonał się znaczny postęp w stanie wiedzy na temat różnych aspektów planowania operacyjnego w ludowym Wojsku Polskim. Powstanie w 2016 r. Wojskowego Biura Historycznego przyczyniło się do ułatwienia dostępu do materiałów archiwalnych. Dzięki temu wiele szczegółowych zagadnień stało się obiektem analizy historyków, wymagają one jednak ciągłych i pogłębionych badań. Przykładem takiego zagadnienia są studia operacyjne Zachodniego Teatru Działań Wojennych. Ta tematyka stała się jak do tej pory obiektem szerszego zainteresowania jedynie kilku naukowców. W kontekście tego realizowanego przez Zarząd I Operacyjny Sztabu Generalnego Wojska Polskiego zadania wciąż trudno o konsensus, jeśli chodzi o jego znaczenie i rolę w całokształcie planowania operacyjnego ludowego Wojska Polskiego. Nie ulega wątpliwości, że od momentu zainicjowania studiów w 1957 r. strona polska przywiązywała do niego dużą wagę, niewspółmierną do zainteresowania innych państw-stron Układu Warszawskiego. Efektem tego były liczne zabiegi o konsultacje i porównanie sposobów realizacji studiów. Niniejsze opracowanie zawiera edycję czterech sprawozdań, dokumentujących konsultacje na temat studiów operacyjnych dokonane przez stronę polską z „bratnimi” armiami Czechosłowacji, Związku Sowieckiego i Węgier w latach 1970–1976.

Keywords

PL

Zachodni Teatr Działań Wojennych; studia operacyjne; ludowe Wojsko Polskie; Układ Warszawski

EN

Western Theater of Military Operations; operational studies; Polish People’s Army; Warsaw Pact

DE

Westliche Kriegsschauplatz; operative Studien; Polnische Volksarmee; Warschauer Pakt

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2022
• Volume: XXIII (LXXIV)
• Issue: 4(282)
• Pages: 245-298

Dates

published

2022

Contributors

author

Jacek Jędrysiak

• Instytut Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego
• Wojskowe Biuro Historyczne im. gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego

• https://orcid.org/000000025472136X

References

• Babula, Julian. „Rola i znaczenie obrony wybrzeża w przygotowaniach wojennych PRL i planowaniu strategicznym Naczelnego Dowództwa Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego (1945–1989).” Przegląd Historyczno-Wojskowy 11 (62), nr 1 (230) (2010): 121–141.
• Babula, Julian. „Zadania operacyjne Frontu Polskiego (Nadmorskiego) – fikcja czy rzeczywistość 1959–1989.” Przegląd Historyczno-Wojskowy 11 (62), nr 3 (232) (2010): 234–242.
• Babula, Julian. Ćwierć wieku w Sztabie Generalnym WP 1969–1995. Wspomnienia i refleksje. Warszawa: Wyd. Comandor, 2004.
• Bange, Oliver. Sicherheit und Staat: Die Bündnis- und Militärpolitik der DDR im internationalen Kontext 1969 bis 1990. Berlin: Ch. Links Verlag, 2017.
• „Galerie velitelů/náčelníků służby.” Geoservice.army.cz. Dostęp listopad 30, 2022. Https://geoservice.army.cz/galerie-velitelunacelniku-sluzby.
• „Generálmajor Ing. Ladislav Kebísek. Životopis.” Sdružení přátel vojenské zeměpisné a povětrnostní służby. Dostęp listopad 30, 2022. Https://vojzesl.cz/galerie_osob.php?a=kebisek_ladislav.
• Jeniš, František, i Dušan Starek. Vojensky zeměpis. Praha: Naše vojsko, 1963.
• Jędrysiak, Jacek. „Początki i założenia studiów operacyjnych Zachodniego Teatru Działań Wojennych w Siłach Zbrojnych PRL.” Pamięć i Sprawiedliwość nr 2 (34) (2019): 426–455.
• Kajetanowicz, Jerzy. Polskie wojska lądowe w latach 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005.
• Kajetanowicz, Jerzy. Wojsko Polskie w systemie bezpieczeństwa 1945–2010. Częstochowa: Wyd. im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza, 2018.
• Kowalski, Lech. „Doktryna wojenna PRL zwana obronną.” Arcana 13, nr 1 (1997): 64–83.
• Kowalski, Lech. Komitet Obrony Kraju (MON–PZPR–MSW). Warszawa: Semper, 2011.
• Lautsch, Siegfried. Kriegsschauplatz Deutschland: Erfahrungen und Erkenntnisse eines NVA-Offiziers. Potsdam: Zentrum für Militärgeschichte und Sozialwissenschaften der Bundeswehr, 2013.
• Luňák, Petr, red. Plánování nemyslitelného Československé válečné plány 1950–1990. Praha: Dokořán, 2019.
• Nečas, Jiří, i Alois Michňák. „Počáteční období války.” Vojenská mysl nr 6 (1971): 31–38.
• Nečas, Jiří. „Obranná operace frontu.” Vojenská mysl nr 2 (1971): 17–22.
• „Niektóre problemy studiowania Zachodniego Teatru Działań Wojennych.” Biuletyn Informacyjny SG WP (tajny) nr 2 (33) (1958): 37–38.
• Pałka, Jarosław. Polskie wojska operacyjne w Układzie Warszawskiem. Warszawa: Wyd. IPN, 2022.
• Piotrowski, Paweł. „Front Polski – próba wyjaśnienia zagadnienia.” Wrocławskie Studia z Historii Najnowszej 6 (1999): 221–233.
• Piotrowski, Paweł. „Koncepcje «Frontu Polskiego» w okresie powojennym.” Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej im. T. Kościuszki „Poglądy i Doświadczenia” nr 3 (2000): 111–122.
• Piotrowski, Paweł. Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945–1956. Warszawa: Trio, 2003.
• Puchała, Franciszek. „Pułkownika Kuklińskiego udział w grze wywiadów wielkich mocarstw.” Przegląd Historyczno-Wojskowy 13 (64), nr 4 (242) (2012): 169–172.
• Puchała, Franciszek. „Sztab Generalny Wojska Polskiego w latach 1945–1990.” Kwartalnik Bellona. Wydanie specjalne (2010).
• Puchała, Franciszek. Sekrety Sztabu Generalnego pojałtańskiej Polski. Warszawa: Bellona, 2011.
• Rybak, Robert. Sztuka operacyjna marynarki wojennej. Analiza wybranych aspektów szkolenia operacyjnego w latach 1956–1990 w świetle dokumentów. Toruń: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2021.
• Stárek, Dušan. „Význam CSVA pro vojenskou geografii.” Vojenský geografický obzor 1–2 (1965): 117–119.
• „Vojenská geografie v letech 1950–1960.” Geoservice.army.cz. Dostęp listopad 30, 2022. Https://geoservice.army.cz/vojenska-geografie-v-letech-1950-1960.
• „Vojenská geografie v letech 1961–1979.” Geoservice.army.cz. Dostęp listopad 30, 2022. Https://geoservice.army.cz/vojenska-geografie-v-letech-1950-1960.
• „Vojenský zeměpisný ústav [1958–1992].” Valka.cz. Dostęp listopad 30, 2022. Https:// www.valka.cz/Vojensky-zemepisny-ustav-1958-1992-t108608.

Identifiers

DOI

10.32089/WBH.PHW.2022.4(282).0009

Biblioteka Nauki

2162157