Beliniak, ułan, dowódca, jeniec, emigrant. Generał bryg. Zygmunt Piasecki „Dublańczyk” (1893–1954)

• Authors: Bartosz Janczak

Title variants

EN

„Beliniak”, Uhlan, Commander, Prisoner of War, Emigrant. The Life of Brig. Gen. Zygmunt Piasecki „Dublańczyk” (1893–1954)

DE

„Beliniak”, Ulan, Kommandeur, Kriegsgefangener, Emigrant. Brigadegeneral Zygmunt Piasecki „Dublańczyk” (1893–1954)

Abstracts

EN

The article discusses the life of Brig. Gen. Zygmunt Piasecki, who was born on 14 December 1893, in Szafarnia, Poland. Aft er fi nishing school in Włocławek, he went to Lviv and then to Dublany, where he studied at the Agricultural University. After the outbreak of World War I he interrupted his studies and on 28 August 1914 he joined the Polish Legions subordinated to the Austro-Hungarian authorities. Piasecki was initially assigned to the 1st Uhlan Squadron, and later served with the 1st Uhlan Regiment under the command of Władysław Belina-Prażmowski. During his service in the Legions, Piasecki used the pseudonym „Dublańczyk”. After the end of World War I, he joined the Polish Army and 1920–1929 he commanded the 7th Lublin Uhlan Regiment named aft er Gen. Kazimierz Sosnkowski. As head of the regiment, he fought in the Polish-Soviet war. In 1929, Piasecki was appointed commander of the 17th Cavalry Brigade, and from 1930 to 1939 he was the commander of the Krakow Cavalry Brigade. He fought in the Polish campaign of 1939 as a brigadier general, during which he was captured by the Germans and imprisoned in Oflag VII at Murnau. Aft er the end of World War II, he moved to France where he lived in exile. He died on 26 January 1954, in Nice. He was one of three officers of the Polish Army to be awarded the Virtuti Militari Order three times.

DE

In diesem Aufsatz wird das Schicksal von Brigadegeneral Zygmunt Piasecki dargestellt. Geboren am 14. Dezember 1893 in Szafarnia, ging er nach seiner Schulzeit in Włocławek nach Lemberg und dann nach Dublany, wo er studierte. Bei Ausbruch des Ersten Weltkriegs unterbrach er sein Studium an der Landwirtschaft sakademie und trat am 28. August 1914 in die Polnischen Legionen ein, die den österreichisch-ungarischen Behörden unterstellt waren. Piasecki wurde der 1. Kavallerieschwadron, später dem 1. Kavallerieregiment unter dem Kommando von Władysław Belina-Prażmowski zugeteilt. Während seines Dienstes in den Legionen verwendete Piasecki das Pseudonym „Dublańczyk”. Nach dem Ende des Ersten Weltkriegs trat er in die polnische Armee ein. In den Jahren 1920–1929 war er Kommandeur des 7. Lubliner Ulanen-Regiments, das nach General Kazimierz Sosnkowski benannt war. An der Spitze des Regiments kämpft e er im PolnischSowjetischen Krieg. Im Jahr 1929 wurde Piasecki zum Kommandeur der 17. Kavalleriebrigade ernannt, und war von 1930 bis 1939 Kommandeur der Krakauer Kavalleriebrigade. Im Rang eines Brigadegenerals nahm er am Polenfeldzug 1939 teil. Infolge der Kriegshandlungen wurde er von den Deutschen gefangen genommen und unter anderem in Ofl ag VII A Murnau festgehalten. Nach dem Ende des Zweiten Weltkriegs lebte er in Frankreich im Exil. Er starb am 26. Januar 1954 in Nizza. Er war einer von drei polnischen Armeeoffi zieren, die dreimal mit dem Kriegsorden Virtuti Militari ausgezeichnet wurden.

PL

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie losów gen. bryg. Zygmunta Piaseckiego. Urodzony 14 grudnia 1893 r. w Szafarni po skończeniu szkoły we Włocławku wyjechał do Lwowa, a następnie do Dublan, gdzie studiował. W momencie wybuchu I wojny światowej przerwał studia na Akademii Rolniczej i 28 sierpnia 1914 r. wstąpił do podporządkowanych władzom austro-węgierskim Legionów Polskich. Piasecki został przydzielony do 1 szwadronu ułanów, późniejszego 1 Pułku Ułanów pod dowództwem Władysława Beliny-Prażmowskiego. Podczas służby w legionach Piasecki posługiwał się pseudonimem „Dublańczyk”. Po zakończeniu I wojny światowej wstąpił do Wojska Polskiego. W latach 1920–1929 był dowódcą 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnkowskiego. Na czele pułku walczył w wojnie polsko-sowieckiej. W 1929 r. Piasecki został wyznaczony na dowódcę 17 Brygady Kawalerii, a od 1930 r. do 1939 r. był dowódcą Krakowskiej Brygady Kawalerii. W stopniu generała brygady walczył w kampanii polskiej 1939 r. W wyniku działań wojennych dostał się do niewoli niemieckiej i był przetrzymywany m.in. w Oflagu VII A Murnau. Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał na emigracji we Francji. Zmarł 26 stycznia 1954 r. w Nicei. Był jednym z trzech oficerów WP trzykrotnie odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari.

Keywords

PL

Zygmunt Piasecki; Wojsko Polskie; kawaleria; niewola niemiecka; emigracja

EN

Zygmunt Piasecki; Polish Army; cavalry; German captivity; emigration

DE

Zygmunt Piasecki; polnische Armee; Kavallerie; deutsche Gefangenschaft; Emigration

• Publisher: Wojskowe Biuro Historyczne
• Journal: Przegląd Historyczno-Wojskowy
• Year: 2023
• Volume: XXIV (LXXV)
• Issue: 1(283)
• Pages: 130-163

Dates

published

2023

Contributors

author

Bartosz Janczak

• Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Łodzi

• https://orcid.org/0000000302337443

References

• Bystram, Cyprian. „Bój IV-ej brygady kawalerii pod Cycowem”. Przegląd Kawaleryjski 3, nr 6 (1926): 69–82.
• Chwalba, Andrzej. Legiony Polskie 1914–1918. Kraków: Wyd. Literackie, 2018.
• Cieplewicz, Marian, i Eugeniusz Kozłowski, oprac. Wrzesień 1939 w relacjach i wspomnieniach. Warszawa: Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989.
• Ćwięk, Henryk. Na tajnym froncie polsko-niemieckim. Kulisy działalności wywiadowczej rotmistrza Jerzego Sosnowskiego. Częstochowa: Wyd. Akademii im. Jana Długosza, 2005.
• Dacka-Górzyńska, Iwona, i Sławomir Górzyński. Polacy pochowani na cmentarzach Nicei i Mentony. Warszawa: Wyd. DiG, 2015.
• Gołębiewski, Grzegorz. Zanim został „Grotem”. Służba Stefana Roweckiego w wojsku II Rzeczypospolitej do 1939 r. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 1998.
• Jurga, Tadeusz, i Władysław Karbowski. Armia „Modlin” 1939. Warszawa: Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987.
• Kirszak, Jerzy. Armia Rezerwowa gen. Sosnkowskiego w roku 1920. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2013.
• Kisielewicz, Danuta. Niewola w cieniu Alp. Oflag VII A Murnau. Opole: Centralne Muzeum Jeńców Wojennych, 2015.
• Kisielewicz, Danuta. Oficerowie polscy w niewoli niemieckiej w czasie II wojny światowej. Opole: Centralne Muzeum Jeńców Wojennych, 1998.
• Kondracki, Tadeusz. Polskie organizacje kombatanckie w Wielkiej Brytanii w latach 1945–1948. Warszawa: Wyd. Neriton, 2007.
• Kopański, Stanisław. Moja służba w Wojsku Polskim 1917–1939. Londyn: Katolicki Ośrodek Wydawniczy „Veritas”, 1965.
• Koreś, Daniel, i Maciej Żuczkowski. „Walki Grupy Operacyjnej Jazdy generała podporucznika Jana Sawickiego z 1 Armią Konną pod Beresteczkiem, Radziwiłłowem i Brodami 29 lipca – 5 sierpnia 1920 r.”. W Do szarży marsz, marsz... Studia z dziejów kawalerii. T. 3. Red. Aleksander Smoliński, 235–342. Toruń: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.
• Koreś, Daniel. Konstanty Plisowski. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019.
• Krzeczunowicz, Kornel. Księga 200-lecia ułanów Ks. Józefa. Londyn: Wyd. Figaro, 1984.
• Kukawski, Lesław, Juliusz S. Tym, i Teodor Wójcik. Kawaleryjska Alma Mater w Grudziądzu 1920–1939. Zarys dziejów. Grudziądz: Fundacja na Rzecz Tradycji Jazdy Polskiej, 2008.
• Laudyn, Władysław. Zarys historji wojennej 7-go pułku ułanów lubelskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1931.
• Lista chorych, rannych, zabitych i zaginionych legionistów do kwietnia 1915 roku. Piotrków Trybunalski: Centralny Oddział Ewidencyjno-Werbunkowy Departamentu Wojskowego N.K.N, 1915.
• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich. W dniu oddania Legjonów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Warszawa: b.w., 1917.
• Lista strat Legionów Polskich, IV. Piotrków Trybunalski: Centralny Oddział Ewidencyjno-Werbunkowy Departamentu Wojskowego N.K.N, 1916.
• Majka, Jerzy. Generał brygady Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz 1890–1969. Krótka biografia wojskowa. Rzeszów: Wyd. Libra PL, 2018.
• Majzner, Robert. Sosnowski był agentem niemieckim. Afera „In.3” w świetle opinii kpt. Mieczysława Dubika. Radomsko: Wyd. Taurus, 2020.
• Maksimiec, Stanisław. Armia „Lublin” we wrześniu 1939 roku. Warszawa: Wyd. Neriton, 2006.
• Matuchniak-Krasuska, Anna. Za drutami oflagów. Studium socjologiczne. Opole: Centralne Muzeum Jeńców Wojennych, 2014.
• Mitkiewicz, Leon. Kawaleria Samodzielna Rzeczypospolitej Polskiej w wojnie 1939 roku. Oprac. Juliusz S. Tym. Kraków: Wyd. Arkadiusz Wingert, 2013.
• Mitkiewicz, Leon. W Wojsku Polskim 1917–1938. T. 2, W Wojsku Polskim 1921–1930. Wstęp i oprac. Waldemar Rezmer. Toruń: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2017.
• Nawrot, Janusz. Z dziejów 7 Pułku Ułanów Lubelskich 1918–1939. Mińsk Mazowiecki: Wyd. Muzeum Ziemi Mińskiej w Mińsku Mazowieckim, 2018.
• Odziemkowski, Janusz. 7 Pułk Ułanów Lubelskich im. gen. Kazimierza Sosnowskiego. Warszawa: Wyd. Mikromax, 1989.
• Odziemkowski, Janusz. Cyców 1920. Warszawa: Wyd. Bellona, 1992.
• Piasecki, Zygmunt. „W garnizonie”. Ułani Lubelscy nr 4 (1955): 71–86.
• Piotrowski, Jacek. „Życie codzienne legionistów podczas Wielkiej Wojny w świetle ich wspomnień (zarys głównych zagadnień)”. Dzieje Najnowsze 49, nr 2 (2017): 15–24. https://doi.org/10.12775/DN.2017.2.02.
• Rakowski, Bronisław, i Zygmunt Piasecki. „Jeszcze o boju pod Cycowem”. Przegląd Kawaleryjski 4, nr 3 (1927): 305–310.
• Rakowski, Bronisław. „Bój pod Cycowem”. Przegląd Kawaleryjski 3, nr 4 (1926): 17–32.
• Rybka, Ryszard, i Kamil Stepan. Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Warszawa: Fundacja CDCN, Księgarnia Akademicka, 2021.
• Smoleński, Józef, i Marian Żebrowski. Księga dziejów 7 Pułku Ułanów Lubelskich im. gen. K. Sosnkowskiego. Londyn: Koło Żołnierzy 7. P. Ułanów Lubelskich im gen. K. Sosnkowskiego, 1969.
• Smoleński, Józef. „I Pułk Ułanów Leg. Pol. Beliny im. Józefa Piłsudskiego (zarys historyczny) (część 1)”. Beliniak. Pismo Koła b. Żołnierzy 1. Pułku Ułanów Legionów Polskich Beliny im. Józefa Piłsudskiego (dalej: Beliniak) nr 8–9 (1958): 3–63; „(część 2)”. Beliniak nr 10 (1959): 1–81; „(część 3)”. Beliniak nr 11 (1960): 7–79.
• Smoliński, Aleksander. 1 Armia Konna podczas walk na polskim teatrze działań wojennych w 1920 roku. Organizacja, uzbrojenie, wyposażenie oraz wartość bojowa. Toruń: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2008.
• Smoliński, Aleksander. Jazda Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od 12 X 1918 do 25 IV 1920. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2002.
• Stawecki, Piotr. Generałowie Polscy. Zarys portretu zbiorowego 1776–1945. Warszawa: Bellona S.A., 2010.
• Steblik, Władysław. Armia „Kraków” 1939. Warszawa: Wyd. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989.
• Szczypiorski, Krzysztof. Dzieje Ułanów Lubelskich. Warszawa: Muzeum Ziemi Mińskiej, 2018.
• Szostak, Józef. Moja służba Niepodległej. Wspomnienia pułkownika dyplomowanego Józefa Szostaka „Filipa” (1897–1984). Oprac. Daniel Koreś. Wrocław – Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2019.
• Tarabuła, Marta. Pałac w Ryczowie wczoraj i dziś. Kraków: Fundacja Pałac w Ryczowie, 2021.
• Tarczyński, Marek, oprac. Bitwa Niemeńska 29 VIII – 18 X 1920. Dokumenty operacyjne. Cz. 2, 20 IX – 18 X. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 1999.
• „Tym co odeszli... Gen. bryg. Zygmunt Piasecki”. Ułani Lubelscy nr 4 (1955): 118.
• Tym, Juliusz S. Kawaleria w operacji i w walce. Koncepcje użycia i wyszkolenie kawalerii samodzielnej Wojska Polskiego w latach 1921–1939. Warszawa: Księgarnia Historyczna, 2014.
• Waingertner, Przemysław. „Wołyński klucz do niepodległości. Bitwa pod Kostiuchnówką 4–6 lipca 1916 roku i pamięć o niej”. Dzieje Najnowsze 49, nr 2 (2017): 39–51. https://doi.org/10.12775/DN.2017.2.04
• Wasylik, Katarzyna, red. Pierwszy Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego 1914–1945. Łomianki: Wyd. LTW, 2006.
• Witkowski, Czesław. Garnizon Warszawa 1918–1939. Oświęcim: Wyd. Napoleon V, 2014.
• Wojtaszak, Andrzej. Generalicja Wojska Polskiego w latach 1935–1939 (Analiza grupy funkcjonalno-dyspozycyjnej). Szczecin: Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2018.
• Wójcik, Teodor. Kształcenie oficerów zawodowych kawalerii Wojska Polskiego w latach 1919–1939. Wrocław: Wyd. Uniwersytet Wrocławski, 2008.
• Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939–1945. Londyn: Inst. Hist. im. gen. Sikorskiego, 1952.
• Wywiał, Przemysław. Garnizon Wojska Polskiego w Krakowie w latach 1918–1939. Kraków: Wyd. Księgarnia Akademicka, 2019.

Identifiers

DOI

10.32089/WBH.PHW.2023.1(283).0006

Biblioteka Nauki

7431775