Дзейнасць польскага войска на беларускіх землях падчас Лістападаўскага паўстання 1830–1831 гг.

• Authors: Вячаслаў Швед

Title variants

EN

Activities of the Polish army in the Belarusian lands during the November Uprising of 1830–1831

PL

Działalność wojska polskiego na ziemiach białoruskich w czasie powstania listopadowego 1830–1831

Abstracts

PL

Na początku artykułu autor opisuje, jak podnoszona była kwestia „bia-łoruskа/lićwinska” i stan oddziałów partyzanckich na ziemiach białoruskich, którym miały pomagać polskie oddziały. Główna treść artykułu poświęcona jest opisaniu działań polskich wojsk regularnych na terytorium ziem białoruskich: szlaki wojsk D. Chłapowskiego, A. Giełguda, H. Dembińskiego; ich bitwy na ziemiach białoruskich; nowe wyprawy po klęsce poprzednich (odnalezione w dziale rękopisów BUW).

BE

На пачатку артыкула аўтар апісвае пастаноўку "беларускага / ліцвінскага" пытання на пасяджэннях рэвалюцыйнага сейма і стан партызанскіх атрадаў паўстанцаў у Беларусі, дапамагчы якім і павінны былі польскія войскі. Асноўны змест артыкула прысвечаны апісанню дзеянняў польскіх рэгулярных войскаў на беларускіх землях: маршруты войскаў Д. Хлапоўскага, А. Гелгуда, Г. Дэмбінскага; іх баявыя дзеянні; праекты новых экспедыцый пасля паражэння папярэдніх (знойдзеныя ў аддзеле рукапісаў БУВ).

EN

At the beginning of the article, the author describes how the “Belarusian / Liсvin” issue was raised at the sessions of the revolutionary Sejm and the state of the partisan rebel units in Belarus, which the Polish troops were supposed to help. The main content of the article is devoted to the analysis of the actions of the Polish regular troops on the territory of Belarus: the routes of the troops of D. Khlapovsky, A. Giełgud, H. Dembińsky; their battles on the lands of Belarus; new expeditions after the defeat of the previous ones (found in the department of manuscripts of the BUV).

Keywords

EN

November uprising; revolutionary Diet; partisan detachments; Polish troops; lands of Belarus; the Central Polish Council in Lithuania

PL

powstanie listopadowe; sejm rewolucyjny; oddziały partyzanckie; wojska polskie; ziemie białoruskie; Centralna Rada Polski na Litwie

BE

Лістападаўскае паўстанне; рэвалюцыйны сейм; партызан¬скія атрады; польскія войскі; беларускія землі; Цэнтральная польская рада ў Літве

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
• Journal: Acta Albaruthenica
• Year: 2021
• Issue: 21
• Pages: 265-277

Dates

published

2021

Contributors

author

Вячаслаў Швед

• Uniwersytet Warszawski

References

• A.Z. 1913. Wojna w Litwie w roku 1831, Kraków.
• Belwederczycy i podchorążowie/Robert Bielecki. 1989. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
• Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, oddział rękopisów, sign. 566, a. 1, 19–25.
• Bielecki Robert. 1996. Słownik biograficzny oficerów Powstania Listopadowego. T. I. A–D, Warszawa: Trio.
• Bielecki Robert. 1996. Słownik biograficzny oficerów Powstania Listopadowego. T. III. L–R. Warszawa: Trio.
• Bitwy i potyczki stoczone przez wojsko polskie w roku 1831. 2018. Oświęcim: Napoleon V.
• Chłapowski Dezydery. 1899. Pamiętniki jenerała D. Chłapowskiego. Cz. 2. Poznań.
• Diariusz sejmu z r. 1830–1831. 1907. Kraków: Wyd. M.R. Rostworski. T. 1.
• Diariusz Senatu z r. 1830–1831. 1930. “Archiwum komisji historycznej polskiej Akademii Umiejętności” T. 14.
• Grabienʹskij Władysław. 1910. Istorija polskogo naroda. SPb. [Грабеньский Владыслав. 1910. История польского народа. СПб.].
• Grabowiecki Jacenty. 1970. Moje wspomnienia w emigracji: od roku 1831 do 1854 spisany w Marsylii. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”.
• Grot Zdzisław. 1983. Dezydery Chłapowski. 1788–1879. Warszawa–Poznań: PWN.
• Kalinka Walerian. 1885. Jenerał Dezydery Chłapowski. Poznań.
• Litewski kontekst wojny polsko-rosyjskiej 1831 roku. 2011. Oświęcim: Napoleon V.
• Matvejčyk Dzmìtry. 2008. Udzelʹnìkì paǔstannâ 1830–1831 gg. – uradžèncy belaruska-lì-toǔskìh gubernâǔ: èmìgracyâ, gurtavanne, dzejnascʹ. Mìnsk: BDU [Матвейчык Дзмітры. 2008. Удзельнікі паўстання 1830–1831 гг. – ураджэнцы беларуска-літоўскіх губерняў: эміграцыя, гуртаванне, дзейнасць. Мінск: БДУ].
• Mickiewicz: encyklopedia. 2010. J.M. Rymkiewicz, D. Siwicka, A. Witkowska, M. Zielińska (red.). Warszawa: Świat książki.
• Nacyanal’ny gistaryćny arhiu Belarusi u Grodne, NGA RB u Grodnie, f. 1, vop. 27, spr. 64,; f. 4, vop. 1, spr. 17; spr. 42; spr. 54; spr. 192 [Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі ў Гродне, ф. 1, воп. 27, спр. 64; ф. 4, воп. 1, спр. 17; спр. 42; спр.54; спр. 192].
• Niemcewicz Julian. 1909. Pamiętniki z 1830–1831 roku. Kraków.
• Pamiętnik wychodźca polskiego. 1977. Warszawa: Instytut wydawniczy „Pax”.
• Pamiętniki Ignacego Domejki (1831–1838). 1908. Kraków.
• Powstanie Listopodowe. 1830–1831: Dzieje wewnętrze. Militaria. Europa wobec powsta-nia. 1990. Warszawa: PWN.
• Sokolowski August. 1900. Dzieje porozbiorowe narodu polskiego. T. 2, cz. 2. Warszawa: Wiek.
• Słownik biograficzny historii Polski. 2005. T. 2: L–Z. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zaklad Narodowy im. Ossolińskich.
• Tokarz Waclaw. 1930. Wojna polsko-rosyjska 1830 i 1831. T. 1, 2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-wydawniczy.
• Tupalski Jacek. 1983. General Dezydery Chłapowski. 1788–1879. Warszawa: Wydawnict-wo Ministerstwa obrony narodowej.
• Šved V. 2011. Pamìž Polʹščaj ì Rasìâj: Gramadska-palìtyčnae žyccë na zemlâh Belarusì (1772–1863 gg.). Grodna: GrDU [Швед В. 2011. Паміж Польшчай і Расіяй: Гра-мадска-палітычнае жыццё на землях Беларусі (1772–1863 гг.). Гродна: ГрДУ].
• Źródła do dziejów wojny polsko-rosyjskiej 1830–1831. 1931. T. IІI. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne.

Identifiers

DOI

10.32612/uw.18988091.2021.21.pp.265-277

Biblioteka Nauki

1932734