Mowa nienawiści – ujęcie prawne, językowe i filozoficzne

• Authors: Zweiffel Maciej

Title variants

EN

Hate speech – its legal, linguistic and philosophical conceptualisation

Abstracts

EN

Objective: The multiplication of information exchange in the internet era inevitably also extends into aggressive communication, especially because communicating via digital devices produces a false feeling of impunity. In this context, it is worth inquiring how to define hate speech (1) and in what manner such elements of the speech act are realised – identity, sender, intention (illocutionary content), receiver, perlocution – in the case of a hateful communication (2). Methods: To reach these research goals, it is necessary to analyse basic legal concepts describing hate speech, then compare them and determine the context of communication acts with similar intention and defined in the penal code. These include defamation, insult, and punishable threat in the penal code, which are akin to hate speech. Results and cognitive value: This consideration has been presented with the help of the philosophy of language, to build a model of such communication and also to show its limiting features, i.e., this kind of transmission of information seems to contradict the essence of communication.

PL

Cel: zwielokrotnienie wymiany informacji w dobie cyfryzacji objęło także komunikaty nienawistne, zwłaszcza że pisanie zza monitora komputera rodzi iluzoryczne poczucie bezkarności. Warto w tym kontekście postawić pytania o to, (a) w jaki sposób zdefiniować mowę nienawiści oraz (b) jaki charakter przyjmują poszczególne elementy aktu mowy – nadawca, intencja (zawartość illokucyjna), odbiorca, perlokucja – w sytuacji nadawania komunikatu nienawistnego. Metody: aby zrealizować te cele badawcze, należy przeanalizować podstawowe zapisy prawne odnoszące się do mowy nienawiści, a następnie umiejscowić ją na tle aktów komunikacyjnych zbliżonych do niej na poziomie intencji komunikacyjnej i określonych w kodeksie karnym. Chodzi w tym przypadku o znieważenie, zniesławienie i groźbę karalną. Wyniki oraz wartość poznawcza: prezentowane rozważania, dzięki sięgnięciu po narzędzia filozofii języka oraz elementy językoznawstwa kognitywnego, mają, po pierwsze, wskazać cechę bądź cechy szczególne mowy nienawiści na tle pojęć pokrewnych; po drugie, mają pokazać jej graniczny charakter – to, że stanowi ona zaprzeczenie komunikacji in se.

Keywords

PL

zniesławienie; znieważenie; mowa nienawiści; akt mowy; prototyp; rozszerzenie; nieokazjonalność

EN

defamation; insult; hate speech; speech act; prototype; extension; non-occasional feature

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Studia Medioznawcze
• Year: 2023
• Issue: 2
• Pages: 204-214

Dates

published

2023

Contributors

author

Zweiffel Maciej

• Uniwersytet Jagielloński

References

• "30 przykładów spraw „mowy nienawiści”, w których działania prokuratury budzą wątpliwości". (2019, 23 stycznia). Pobrane z https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/30-przykladow-mowy-nienawisci-w-ktorych-dzialania-prokuratury-budza-watpliwosci-RPO
• Adamczak-Krysztofowicz, S., & Szczepaniak-Kozak, A. (2018). Mowa nienawiści w języku polskim: wybrane przykłady ze szczególnym uwzględnieniem dyskursu szkolnego. Pobrane z http://kongres.odnpoznan.pl/wp-content/uploads/2019/03/Adamczak-Krysztofowicz_i_Szczepaniak-Kozak.pdf
• Całek, A., Lachowska, K., Lisowska-Magdziarz, M., Pielużek, M., & Wietoszko, R. (2019). Nienawiść w mediach. Diagnoza i badanie. Wydawnictwo Libron. Pobrane z https://www.academia.edu/44818556/Nienawiść_w_mediach_Diagnoza_i_badanie
• Derecho, J. (2021). 10 Examples of Hate Speech and Human Rights Policies. Retrieved from https://blog.ongig.com/diversity-and-inclusion/human-rights-policy-hate-speech-policy
• Jędrzejczyk, A. (2021). Mowa i przestępstwa z nienawiści. Polskie prawo nie wymaga zmian - uważa pełnomocniczka rządu ds. równego traktowania. Biuletyn Informacji Publicznej RPO. Pobrane z https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/mowa-i-przestepstwa-z-nienawisci-polskie-prawo-nie-wymaga-zmian-Pelnomocnik-rzadu-RPO
• Kodeks karny. (1997). Dz.U. z 1997 r., nr 88 poz. 553. Pobrane z https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf
• Kolet-Iciek, A. (2022, 15 maja). Sędziowie o nauczycielach: lenie rozzuchwalone. Pobrane z https://www.miastopociech.pl/aktualnosci/sedziowie-o-nauczycielach-lenie-rozzuchwalone-przywilejami-wiekszosc-spoleczenstwa-ich-nie-cierpi
• Kosz, A. (2019, 22 października). „Nie możemy odpłacać tym samym za hejt”. Spotkanie z sędziami w Biurze RPO pod hasłem „Wolni od nienawiści”. Pobrane z https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/wolni-od-nienawisci-spotkanie-z-sedziami
• Le Bon, G. (2009). Psychologia tłumu. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• Mann, T. (2018). Doktor Faustus (T. I). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Recommendation No. R (97) 20 of The Committee of Ministers to Member States on “Hate Speech”. (1997). Retrieved from https://rm.coe.int/1680505d5b
• Rusak, A. (2022, 14 stycznia). Eksterminacja hejtem - jak podczas strajku mową nienawiści załatwić nauczycieli. Pobrane z https://vibez.pl/wydarzenia/eksterminacja-hejtem-tak-podczas-strajku-mowa-nienawisci-zalatwic-nauczycieli-6726305553410912a
• Searle, J.R. (1987). Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
• Szymczak, M. (Red.). (1998). Słownik języka polskiego PWN. Warszawa: PWN.
• Taylor, J.R. (2007). Gramatyka kognitywna. Kraków: TAiWPN UNIVERSITAS.
• Zniesławienie – przykłady. (2018). Pobrane z https://www.naruszeniedobrosobistych.info/znieslawienie-przyklady

Identifiers

DOI

10.33077/uw.24511617.sm.2023.2.727

Biblioteka Nauki

2231487