Karykatura polityczna Władimira Putina na okładkach tygodnika „NIE”

• Authors: Michał Jas

Title variants

EN

Political caricature of Vladimir Putin on the covers of the NIE weekly

Abstracts

EN

The aim of this article is a semiological analysis of the political caricature depicting Vladimir Putin on the covers of Jerzy Urban’s weekly NIE. The time period was set from the day the war in Ukraine broke out (February 24, 2022) to the end of August 2023. Research methods: The article uses a semiological analysis of four out of seventy-six covers of the opinion-forming weekly. Results and conclusions: The caricatural depiction of the President of the Russian Federation was shown in three different motifs: a) a wanted bandit, b) a despotic tyrant and c) a frightened child. Most often the Ukrainian and Russian national colors dominated, representing the parties to the military conflict. Cognitive value: The article fills a gap in research on the contemporary satirical press.

PL

Celem artykułu jest analiza semiologiczna karykatury politycznej przedstawiającej Władimira Putina na okładkach tygodnika „NIE” Jerzego Urbana. Zakres czasowy wyznacza dzień wybuchu wojny (24 lutego 2022 r.) i koniec sierpnia 2023 r. Metody badań: przeprowadzono analizę semiologiczną 4 spośród 76 okładek tygodnika. Wyniki i wnioski: prezydent Federacji Rosyjskiej był przedstawiany w sposób karykaturalny z wykorzystaniem trzech motywów: poszukiwanego bandyty, despotycznego tyrana oraz zalęknionego dziecka. Na okładkach dominowały ukraińskie i rosyjskie barwy narodowe, które były uosobieniem stron wojennego konfliktu. Wartość poznawcza: artykuł uzupełnia lukę w badaniach współczesnej prasy satyrycznej.

Keywords

PL

prasa satyryczna; karykatura polityczna; wojna w Ukrainie; tygodnik „NIE”; analiza semiologiczna

EN

satirical press; political caricature; war in Ukraine; NIE weekly; semiological analysis

• Publisher: Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
• Journal: Studia Medioznawcze
• Year: 2023
• Issue: 3
• Pages: 246-257

Dates

published

2023

Contributors

author

Michał Jas

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

• https://orcid.org/0000000342589127

References

• Barthes, R. (1985). Retoryka obrazu. Pamiętnik Literacki, 3(76), 289–302.
• Barthes, R. (2008). Mitologie. Warszawa: Aletheia.
• Biblia Tysiąclecia. (2003). Poznań: Pallotinum.
• Błeszyńska, K. (2017). Memy internetowe – status prawny na podstawie ograniczeń praw autorskich dla celów parodii, pastiszu i karykatury. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, 4, 21–27.
• Bogołębska, B. (2000). Między humorem, dowcipem i komizmem, czyli o zmaganiach terminologicznych autorów poetyk XIX i początku XX w. W S. Gajda & D. Brzozowska (Red.), Świat humoru (s. 323–329). Opole: Uniwersytet Opolski.
• del Bò, C. (2016). Col sorriso sulle labbra. La satira tra libertà di espressione e dovere di rispetto. Stato, Chiese e pluralismo confessionale, 7, 1–24.
• Braun, J. (2005). Potęga czwartej władzy. Media, rynek, społeczeństwo. Warszawa: PWN.
• Edenborg, E. (2017). Creativity, geopolitics and ontological security: satire on Russia and the war in Ukraine. Postcolonial Studies, 3(20), 294–316. DOI: https://doi.org/10.1080/13688790.2017.1378086
• Ferenc, T. (2007). Analiza obrazów – przegląd metod i inspiracji teoretycznych. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 32, 5–26.
• Fiske, J. (1987). Television Culture. London – New York: Routledge.
• Fiske, J. (1999). Wprowadzenie do badań nad komunikowaniem. Wrocław: Astrum.
• Fras, J. (1999). Dziennikarski warsztat językowy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Glass, L. (2016). Mowa ciała kłamców. Od niewinnych kłamstw do patologicznych oszustw. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
• Highet, G. (1972). The Anatomy of Satire. New Jersey: Princeton University Press.
• Jabłonowski, M., & Jakubowski, W. (2014). Status teoretyczny nauk o mediach – kilka uwag do dyskusji. Studia Medioznawcze, 4(59), 11–24. DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2014.59.584
• Jupowicz-Ginalska, A. (2017a). Frontowe okładki i e-okładki polskich magazynów a reakcje czytelników. Studia Medioznawcze, 4(71), 99–119. DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2017.71.353
• Jupowicz-Ginalska, A. (2017b). Zadania okładek współczesnych magazynów drukowanych. Rocznik Bibliologiczno-Prasoznawczy, 9(20), 71–89. DOI: https://doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2018.0.293
• Jurek, K. (2011). Znaczenie symboliczne i funkcje koloru w kulturze. Kultura – Media – Teologia, 6, 68–80.
• Kakareko, K. (2017). Karykatura jako narzędzie polityki państwa. Czasopismo Prawno-Historyczne, 2, 295–311. DOI: https://doi.org/10.14746/cph.2017.2.15
• Kampka, A. (2011). Retoryka wizualna. Pytania i perspektywy. Forum Artis Rhetoricae, 1, 7–23.
• Kułaga, W., & Czepiec-Veltze, K. (2022). Obraz pierwszego miesiąca wojny w Ukrainie w memach internetowych. Media i Społeczeństwo, 17, 82–100.
• de Lazari, A. (2009). Polskie i rosyjskie problemy z rosyjskością. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/7525-343-6
• de Lazari, A., & Riabov, O. (2008). Polacy i Rosjanie we wzajemnej karykaturze. Warszawa: PISM.
• de Lazari, A., Riabov, O., & Żakowska, M. (2013). Niedźwiedź i Europa. Warszawa: Wydawnictwo Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.
• Lisowska-Magdziarz, M. (2019). Znaki na uwięzi. Od semiologii do semiotyki mediów. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka. DOI: https://doi.org/10.12797/9788381381178
• Margolin, V. (1979). The visual rhetoric of propaganda. Information Design Journal, 1(2), 107–122. DOI: https://doi.org/10.1075/idj.1.2.05mar
• Marszał, M. (2020). Tak dla „NIE”. NIE, 29, 1.
• Maślanka, J. (Red.). (1976). Encyklopedia wiedzy o prasie. Wrocław: Ossolineum.
• Mielczarek, T. (2007). Monopol. Pluralizm. Koncentracja. Środki komunikowania masowego w Polsce w latach 1990–2006. Warszawa: WAiP.
• Mielczarek, T. (2012). Raport o śmierci polskich gazet. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
• Nowakowska, A. (2008). Semantyka barw w służbie ideologii. Oblicza komunikacji, 1, 245–252.
• Nowakowski, M. (2013). Niedźwiedź przeciwko małpie. Wizerunki państw okresu wojny rosyjsko-japońskiej jako temat rysunków satyrycznych. W J. Bielska-Krawczyk, S. Kołos, & M. Mateja (Red.), Obrazy dookoła świata (s. 263–277). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Paroń, K. (2011). Rzeczywistość to metafora – próba kognitywnej analizy metafor w felietonach Jerzego Urbana. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 14, 43–53.
• Paroń, K. (2013). Ironia w felietonach Jerzego Urbana (tygodnik „Nie” 2004). Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 2, 125–138.
• Pasquini, D. (2012). La satira e la storia delle emozioni. Una relazione privilegiata? Diacronie. Studi di Storia Contemporanea, 11. https://doi.org/10.4000/diacronie.2608 DOI: https://doi.org/10.4000/diacronie.2608
• Paulson, R. (1967). The Fictions of Satire. Baltimore: The Johns Hopkins Press. DOI: https://doi.org/10.1353/book.67852
• Piekot, T. (2016). Mediacje semiotyczne. Słowo i obraz na usługach ideologii. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
• Przybyła, W. (2011). Kulturowa semantyka motywu zwierząt. Teksty Drugie, 3, 238–252.
• Rawski, T. (2016). Śmiech a władza. Przegląd społecznych funkcji komizmu. Studia Politologiczne, 41, 240–258.
• Rusek, A. (2012). Wielowymiarowość humoru. Innowacje Psychologiczne, 1, 117–128.
• Sławiński, J. (Red.). (1976). Słownik terminów literackich. Warszawa: Ossolineum.
• Stachowiak, J. (1975). Dobry Pasterz (J 10, 1-21). Roczniki Teologiczno-Kanoniczne, 22, 75–84.
• Szczęśniak, K. (2011). Okładka i obwoluta książki jako przedmiot badań interdyscyplinarnych. Toruńskie DOI: https://doi.org/10.12775/TSB.2011.015
• Studia Bibliologiczne, 2(7), 29–41.
• Szkudlarek-Śmiechowicz, E. (2019). Sposoby wyrażania emocji w propagandowych przekazach werbalno-wizualnych (na przykładzie okładek tygodników opinii). Prace Językoznawcze, 21, 189–209. DOI: https://doi.org/10.31648/pj.3920
• Szwajcer, J. (1930). Okiem karykaturzysty. Warszawa.
• Szymczak, M. (Red.). (1998). Słownik języka polskiego. Warszawa: PWN.
• Tobera, M. (1984). Prasa satyryczno-humorystyczna w Królestwie Polskim w latach 1905-1907. Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, 3, 71–97.
• Urban, J. (1990). NIE – manifest programowy. NIE, 1, 1.
• Vourinen, M. (Ed.). (2012). Enemy images in war propaganda. Cambridge: Scholars Publishing.
• Wiącek, E., & Wrona, T. (2015). Semiotyka – tradycja i współczesność. W E. Wiącek (Red.), Semiotyczna mapa Małopolski (s. 15–56). Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
• Wirtualne Media. (2023, 9 maja). Tygodnik NIE ma nowego redaktora naczelnego. Jerzy Urban pozostanie naczelnym honorowym. Pobrane z http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/koniec-jerzy-urban-tygodnik-nienowy-redaktor-naczelny-waldemar-kuchanny

Identifiers

DOI

10.33077/uw.24511617.sm.2023.3.753

Biblioteka Nauki

19233633