The Memory of Communist Poland in the Third Polish Republic. A Tentative Systematisation

• Authors: Jerzy Łazor , Wojciech Morawski

Title variants

PL

Pamięć o komunistycznej Polsce w III Rzeczypospolitej. Wstępna systematyzacja

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The political discourse in Poland in the final years before the fall of communism in 1989, was based on a strong opposition between the authorities and the rest of society. Even then, however, support for the opposition was not unanimous, and it was even less so in previous years. Most Poles considered the communist system forced, exogenous, oppressive, unacceptable, and supported by the Soviet threat. Still, individual reactions were varied: there were different paths to be taken through communism. The authors of the paper discuss how these paths contributed to differing recollections of the period. They focus on the collective memory of political parties and politicians, particularly on the controversial question of collaborating with the communist regime and the rights to veteran status among the former opposition members. It is a story of two types of memory: the one stressing reconciliation and the other pushing the distinction between former regime representatives and democratic opposition members

PL

Dyskurs polityczny w Polsce w ostatnich latach przed upadkiem komunizmu w 1989 r. Opierał się na silnej opozycji między władzą a resztą społeczeństwa. Nawet wtedy poparcie dla opozycji nie było jednogłośne, a było jeszcze mniej w poprzednich latach. Większość Polaków uważała system komunistyczny za wymuszony, egzogenny, opresyjny, nieakceptowalny i wspierany przez radzieckie zagrożenie. Jednak indywidualne reakcje były zróżnicowane: w komunizmie były różne drogi. Autorzy artykułu omawiają, w jaki sposób te ścieżki przyczyniły się do odmiennych wspomnień z tego okresu. Skupiają się na zbiorowej pamięci partii politycznych i polityków, w szczególności na kontrowersyjnej kwestii współpracy z reżimem komunistycznym i praw do statusu weterana wśród byłych członków opozycji. Jest to opowieść o dwóch rodzajach pamięci: jednej podkreślającej pojednanie, a drugiej przepychającej rozróżnienie między byłymi przedstawicielami reżimu a członkami demokratycznej opozycji.

Keywords

EN

politics of memory; the Third Polish Republic; Solidarity; Post-Communism; politics of memory; the Third Polish Republic; Solidarity; Post-Communism

PL

polityka pamięci; Trzecia Rzeczpospolita; Solidarność; post-komunizm

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: Studia z Polityki Publicznej
• Year: 2016
• Volume: 3
• Issue: 4(12)
• Pages: 37-53

Dates

published

2016-10-24

Contributors

author

Jerzy Łazor

• Kolegium Ekonomiczno-Społeczne, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0002-8880-1085

author

Wojciech Morawski

• Kolegium Ekonomiczno-Społeczne, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

References

• Artwińska A. [2013], Pamięć negatywna. Komunizm i/a sprawcy, “Teksty Drugie”, no. 3(141).
• Brocki M. [2001], Nostalgia za PRL-em. Próba analizy, “Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, vol. 45, no. 1(132).
• Czapliński P. [2006], Koniec historii, “Przegląd Polityczny”, no. 75.
• Dudek A. [2011], Instytut. Osobista historia IPN, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warsaw.
• Fik M. et al. [1996], Spór o PRL, Znak, Krakow.
• Friszke A. [1994], Opozycja polityczna w PRL 1945–1980, Aneks, London.
• Friszke A. [1996], Państwo polskie – autonomiczna część imperium, in: Spór o PRL, M. Fik et al. (eds.), Znak, Cracow.
• Frydrych W. [2002], Żywoty mężów pomarańczowych, Pomarańczowa Alternatywa, Wroclaw–Warsaw.
• Grabowska M. [2004], Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warsaw.
• Grzelak P. [2005], Wojna o lustrację, Wydawnictwo Trio, Warsaw.
• Kałwa D., Klich-Kluczewska B. [2001], Codzienność peryferyjna. Pamięć o PRL mieszkańców Ustronia – studium przypadku, “Konteksty. Polska Sztuka Ludowa”, vol. 45, no. 1(132).
• Kaniowski A.M. [2006], Druga wojna na górze, czyli pierwsze starcie “wspólnotowców” z “kontraktualistami”, “Przegląd Polityczny”, no. 76.
• Kołakowski L. [1996], PRL Wesoły nieboszczyk?, in: Spór o PRL, M. Fik et al. (eds.), Znak, Cracow.
• Krasowski R. [2014], Czas gniewu. Rozkwit i upadek imperium SLD, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warsaw.
• Kula M. [2006], Lepiej nie nadużywać (historii), “Przegląd Polityczny”, no. 76.
• Kukliński R. [1987], Wojna z narodem widziana od środka. Rozmowa z b. płk. dypl. Ryszardem Kuklińskim przeprowadzona w piątą rocznicę stanu wojennego, Most, Warsaw.
• Kuroń J., Modzelewski K. [1966], List otwarty do partii, Instytut Literacki, Paris.
• Malicki K. [2012], Pamięć przeszłości pokolenia transformacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warsaw.
• Nijakowski L.M. [2008], Polska polityka pamięci, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warsaw.
• Nycz R. [2013], PRL: pamięć podzielona, społeczeństwo podzielone, “Teksty Drugie”, no. 3(141).
• Opalińska A. [2012], Lustracja w Polsce i w Niemczech, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wroclaw.
• Skibiński P., Wiścicki T., Wysocki M. (eds.) [2011], Historycy i politycy. Polityka pamięci w III RP, Warsaw.
• Stańczak-Wiślicz K. [2013], Traktorzystka – o potędze wizerunku, “Teksty Drugie”, no. 3(141).
• Szacka B. [2006], Czas przeszły, pamięć, mit, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warsaw.
• Świda-Ziemba H. [2010], Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii, Wydawnictwo Literackie, Cracow.
• Weiser B. [2009], Ryszard Kukliński. Życie ściśle tajne, Świat Książki, Warsaw.
• Ziółkowski M. [2001], Pamięć i zapomnienie: trupy w szafie polskiej zbiorowej pamięci, “Kultura i Społeczeństwo”, vol. 45, no. 3/4.

Identifiers

DOI

10.33119/KSzPP.2016.4.2