Reformy w polskim szkolnictwie wyższym po 1990 r. w świetle nauki o polityce publicznej

• Authors: Agnieszka Dziedziczak-Foltyn

Title variants

EN

Higher Education Policy and Its Reforms in Poland in View of the Public Policy Science

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest propozycją bilansu procesów reformowania szkolnictwa wyższego w Polsce w latach 1990–2015 i 2016–2018 (kiedy przygotowywano projekt tzw. Ustawy 2.0) oraz wynikającej z tych analiz oceny rodzimej „sztuki reformowania”. W efekcie przyjęcia perspektywy nauk o polityce publicznej w centrum uwagi autorki znalazły się kwestie wchodzące w zakres formułowania polityki publicznej, tj. polityki rozwoju i programowania strategicznego, projektowania prawa i towarzyszących mu konsultacji społecznych. Ponadto artykuł omawia trzy dokonane próby i jedną obecnie projektowaną próbę reformowania szkolnictwa wyższego w kontekście zasad ekonomii politycznej reform uznawanych na świecie za wzorzec. Długi, bo niemal 30‑letni okres objęty analizami umożliwił na ich podstawie wnioski dotyczące ewolucji polityki szkolnictwa wyższego uwypuklające problem jej jakości (standardów) jako polityki publicznej. Główna teza, zweryfikowana z pomocą koncepcji ekonomii politycznej reform, dotyczy widocznego uczenia się reguł tworzenia polityki publicznej przez decydentów w trakcie kolejnych reform szkolnictwa wyższego w Polsce (jest to jednak uczenie się dość wolne i niedostateczne albo nieefektywne).

EN

This paper attempts to present a review of higher education reform processes in Poland in 1990–2015 and 2016–2018 (when a draft of the so‑called Act 2.0 was prepared) and an assessment of the domestic “art of reforms”. As the author has adopted the perspective of the public policy science, she focuses on issues of public policy making, i.e. the development and strategic programming policy, drafting legislation, and accompanying public consultations. Furthermore, the paper discusses three past and one current attempt to reform higher education in the context of the political economy of reforms that are globally perceived as a benchmark. The long, nearly 30‑year period covered by the paper’s analyses allowed the author to draw conclusions with regard to the evolution of higher education policy, highlighting the problem of its quality (standards) as a public policy.

Keywords

PL

polityka publiczna; polityka szkolnictwa wyższego; reforma szkolnictwa wyższego; prawo o szkolnictwie wyższym

EN

public policy; higher education policy; higher education reform; higher education law; public policy; higher education policy; higher education reform; higher education law

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: Studia z Polityki Publicznej
• Year: 2018
• Volume: 5
• Issue: 2(18)
• Pages: 9-23

Dates

published

2018-04-02

Contributors

author

Agnieszka Dziedziczak-Foltyn

• Uniwersytet Łódzki; Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny

References

• Antonowicz, A. (2015). Między siłą globalnych procesów a lokalną tradycją. Polskie szkolnictwo wyższe w dobie przemian. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Dziedziczak-Foltyn, A. (2011). Imperatyw rozwoju a kondycja myślenia strategicznego o polskim szkolnictwie wyższym (i nauce) w dobie transformacji systemowej. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, nr 2(38): 88–106.
• Dziedziczak-Foltyn, A. (2017). Reforma szkolnictwa wyższego w Polsce w debacie publicznej. Bilans dyskusji o uniwersytetach (1990–2015). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dziedziczak-Foltyn, A. (2018a). Konsultatywność w projektowaniu reformy szkolnictwa wyższego w Polsce na przykładzie Ustawy 2.0. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, w druku.
• Dziedziczak-Foltyn, A. (2018b). Ocena skutków projektu Ustawy 2.0: konsekwencje prawne, społeczne, finansowe, gospodarcze, kulturowe i polityczne, ekspertyza dla Biura Analiz
• Sejmowych przygotowana w imieniu Polskiego Towarzystwa Socjologicznego,
• http://pts.org.pl/wp-content/uploads/2018/04/Ocena_skutk%C3%B3w_projektu_Ustawy_2.0_POLSKIE_TOWARZYSTWO_SOCJOLOGICZNE_DZIEDZICZAK-FOLTYN-2018-04–16.pdf, dostęp 25.04.2018.
• Fundacja Rektorów Polskich (2012). Propozycja warunków przyznawania uprawnień do nadawania stopnia w dziedzinie nauk społecznych w zakresie nauk o polityce publicznej, http://www.frp.org.pl/pliki/054325. JPG, dostęp 2.04.2018.
• Lindvall, J. (2017). Reform Capacity. Oxford: Oxford University Press.
• OECD (2009). The Political Economy of Reform. Lessons from pensions, product markets and labour market in ten OECD countries, Chapter 2 Key determinants of successful structural reform, http://www.oecd.org/site/sgemrh/46190166.pdf, dostęp 30.03.2018.
• OECD (2010). Wcielanie reformy w życie. Projekty strukturalne w okresie kryzysu, http://www.oecd.org/fr/sites/reussirlareforme/46269269.pdf, dostęp 30.03.2018.
• Szarfenberg, R. (2013). Nauki o i dla polityki publicznej: podejścia teoretyczno-metodologiczne, w: Wojciuk, A. (red.). Analiza polityki publicznej. Podejścia teoretyczno-metodologiczne. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych: 26.
• Szarfenberg, R. (2016). Polityka publiczna – zagadnienia i nurty teoretyczne. Studia z Polityki Publicznej, nr 1(9): 48.
• Wilkin, J. (red.) (2013). Jakość rządzenia w Polsce. Jak ją badać, monitorować i poprawiać?. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Woźnicki, J. (2012). Nowa dyscyplina – „nauki o polityce publicznej” usytuowana w dziedzinie nauk społecznych. Nauka, nr 1: 142.
• Woźnicki, J. (2015). Nauki o polityce publicznej – cztery lata rozwoju w symbiozie z politologią. Politeja, nr 4(36): 12.
• Zybała, A. (2013). Państwo i społeczeństwo w działaniu. Polityki publiczne wobec potrzeb modernizacji państwa i społeczeństwa. Warszawa: Difin.

Identifiers

DOI

10.33119/KSzPP.2018.2.1