Zakładowe układy zbiorowe - nadzieja na dialog społeczny?

• Authors: Łukasz Pisarczyk , Jakub Rumian , Katarzyna Wieczorek

Title variants

EN

Company-level collective agreements - a glimmer of hope for the social dialogue?

Abstracts

EN

The article presents the situation of company-level collective agreements in relation to collective bargaining in general. It focuses on normative and statistical aspects, presenting the numbers of concluded and binding agreements, as well as attempting to assess the approximate number of employees and other persons covered by collective agreements (including the situation in particular provinces). This is a starting point for the assessment of the potential and the actual role collective agreements play in shaping the employment conditions, especially when facing the complete collapse of multi-establishment collective agreements. The presented data is the result of a study conducted at Regional Labour Inspectorates and of analyses and reports conducted by the General Labour Inspectorate.

PL

Artykuł przedstawia prawne uwarunkowania oraz praktykę zakładowych układów zbiorowych. Punkt wyjścia stanowi analiza przepisów kształtujących zakładowe układy zbiorowe, w tym zasady ich zawierania, mechanizm obowiązywania oraz relacje do innych autonomicznych źródeł prawa pracy. Na tym tle prezentowane są dane dotyczące liczby zawieranych i obowiązujących układów zakładowych oraz zakresu objęcia pracowników i innych osób, do których układy zbiorowe są stosowane. Prezentowane dane stanowią efekt badań przeprowadzonych w okręgowych inspektoratach pracy oraz zestawienia analiz i sprawozdań przygotowywanych przez Główny Inspektorat Pracy. Autorzy podejmują próbę oceny potencjalnej i rzeczywistej roli układów zakładowych w kształtowaniu warunków zatrudnienia, zwłaszcza wobec całkowitego załamania się rokowań wielozakładowych.

Keywords

PL

zakładowy układ zbiorowy pracy; ponadzakładowy; dialog społeczny; objęcie pracowników postanowieniami układów zbiorowych; warunki zatrudnienia; układy obowiązujące; kryzys

EN

company-level collective agreements; multi-establishment; social dialogue; coverage of employees by collective agreements; employment conditions; binding collective agreements; crisis

• Publisher: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
• Journal: Praca i Zabezpieczenie Społeczne
• Year: 2021
• Issue: 6
• Pages: 3-14

Dates

published

2021

Contributors

author

Łukasz Pisarczyk

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000193127489

author

Jakub Rumian

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000294824929

author

Katarzyna Wieczorek

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000314337643

References

• Baran, K. W. (2018). O zakresie prawa koalicji w związkach zawodowych po nowelizacji prawa związkowego z 5 lipca 2018 r. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (9). https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.2098
• Baran, K. W. (red.). (2014). System prawa pracy. Tom 5. Zbiorowe prawo pracy. Warszawa.
• Clauwaert, S. i Schömann, I. (2012). The Crisis and National Law Reforms: AMapping Exercise, ETUI Working Paper. https://doi.org/10.2139/ssrn.2208400
• Czarnecki, P. (2014). Bariery prawne w zakresie rokowań zbiorowych w sektorze prywatnym w Polsce. W: J. Czarzasty (red.), Rokowania zbiorowe w cieniu globalizacji. Warszawa.
• Czarnecki, P., Grzebyk, P., Reda-Ciszewska, A. i Surdykowska, B. (2019). Ustawa o związkach zawodowych. Komentarz. Warszawa.
• Florek, L. (2015). Obowiązek wydania regulaminu wynagradzania. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (3).
• Gładoch, M. (2016). Kilka uwag o przyczynach kryzysu układów zbiorowych pracy. W: M. Latos-Miłkowska i Ł. Pisarczyk (red.), Prawo pracy. Między gospodarką a ochroną pracy. Księga jubileuszowa Profesora Ludwika Florka. Warszawa.
• Goździewicz, G. (1996). Układy zbiorowe pracy. Regulamin wynagradzania. Regulamin pracy. Po nowelizacji Kodeksu pracy. Komentarze. Bydgoszcz.
• Goździewicz, G. (2006). Rozwiązanie układu zbiorowego. W: M. Matey-Tyrowicz i T. Zieliński (red.), Prawo pracy RP w obliczu przemian. Warszawa.
• Goździewicz, G. (2010). Układy zbiorowe jako podstawowy instrument działania związków zawodowych. W: A. Wypych-Żywicka, M. Tomaszewska i J. Stelina (red.), Zbiorowe prawo pracy w XXI wieku. Gdańsk.
• Gyulavári, T. i Menegatti, I. (red.). (2020). The Sources of Labour Law. Wolters Kluwer.
• Hajn, Z. (2016). Konkurencja między przedsiębiorcami a prawo pracy. W: M. Latos-Miłkowska i Ł. Pisarczyk (red.), Prawo pracy. Między gospodarką a ochroną pracy. Księga jubileuszowa Profesora Ludwika Florka. Warszawa.
• Jaśkowski, K. (1994). Układy zbiorowe pracy. Praktyczny komentarz. Warszawa.
• van Klaveren, K. i Gregory, D. (2019). Restoring multi-employer bargaining in Europe: prospects and challenges. Brussels: European Trade Union Institute.
• Korzuch, P. i Pisarczyk, Ł. (2012). Zmiana warunków pracy i płacy jako odpowiedź na kryzys przedsiębiorstwa - ochrona interesów pracodawcy po zakończeniu obowiązywania ustawy antykryzysowej. Monitor Prawa Pracy, (10).
• Laulom, S. (red.). (2018). Collective Bargaining Developments in Times of Crisis. Bulletin of Comparative Labour Relations.
• Lewandowski, H. (2001). Nowelizacja prawa o układach zbiorowych pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (1).
• Liukkunen, A. (red.). (2019). Collective Bargaining in Labour Law Regimes. A Global Perspective. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-16977-0
• Müller, T., Vandaele, K. i Waddington, J. (red.). (2019). Extension mechanisms in Europe. W: Collecive bargaining in Europe. Brussels.
• Pisarczyk, Ł. i Rumian, J. (2019). Ponadzakładowe układy zbiorowe - zmierzch instytucji? Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (11). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.11.1
• Rączka, K. (1996). Miejsce i rola układów zbiorowych pracy w systemie źródeł prawa pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2).
• Salwa, Z. (1994). Zakres podmiotowy i przedmiotowy układów zbiorowych pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12).
• Stelina, J. (2009). Refleksje na temat kondycji układów zbiorowych w Polsce. W: Z. Góral (red.), Z zagadnień współczesnego prawa pracy. Księga jubileuszowa Profesora Henryka Lewandowskiego. Warszawa.
• Szmit, J. (2019). Reprezentatywność zakładowej organizacji związkowej w świetle nowelizacji ustawy o związkach zawodowych. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (3). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2019.3.4
• Szubert, W. (1960). Układy zbiorowe pracy. Warszawa.
• Walczak, K. (2018). Zasady wynagradzania u pracodawców - przedsiębiorców w świetle autonomicznych źródeł prawa pracy. Warszawa.
• Wratny, J. (red.). (1998). Nowe układy zbiorowe. Przełom czy kontynuacja? Warszawa.
• Zieliński, T. (1986). Prawo pracy. Zarys systemu. Część I. Ogólna. Warszawa–Kraków.

Identifiers

DOI

10.33226/0032-6186.2021.6.1

Biblioteka Nauki

2091107