Zrównoważona konsumpcja żywności funkcjonalnej a prozdrowotny styl życia

• Authors: Agata Angelika Rzoska

Title variants

EN

Sustainable consumption of functional food a healthy lifestyle

Abstracts

EN

The ecological safety of Earth, including the sustainable consumption, has become one of the key topics linking economists, sociologists, politicians, researchers, and businesses for the last decades. The report address focuses on the significant issue within this topic, regarding sustainable consumption for the consolidation and improvement of a healthy life. The research is based on literature analysis. The question of sustainable consumption is discussed with respect to consumer choices focused on the ecological aspects, related to life quality. The discussion focuses on functional food within this framework because just functional food has the essential pro-ecological dimension. Functional food can support the optimization of sustainable consumption regarding feeding and pro-health targets while preserving natural resources and respecting the ecosystem.

PL

Problem bezpieczeństwa ekologicznego Ziemi, w tym zrównoważonej konsumpcji, od ponad sześciu dekad stanowi jeden z najważniejszych tematów debat prowadzonych przez ekonomistów, socjologów, polityków, naukowców i biznesmenów, dotyczy on bowiem przyszłości naszej planety. Celem artykułu jest określenie warunków zrównoważonej konsumpcji dla utrwalania i ulepszania prozdrowotnego stylu życia. Badania oparto na literaturze przedmiotu, a zrównoważona konsumpcja została omówiona w ramach ujęcia zawężonego do wyborów konsumenckich, nakierowanych na aspekt ekologiczny oraz związany z jakością życia, a postrzegany w kontekście żywności funkcjonalnej. Żywność funkcjonalna ma wymiar proekologiczny, służy maksymalizowaniu użyteczności konsumpcji, przy jednoczesnym zachowaniu zasobów naturalnych i poszanowaniu całego ekosystemu.

Keywords

PL

zrównoważona konsumpcja; jakość życia; prozdrowotny styl życia; żywność funkcjonalna

EN

sustainable consumption; quality of life; pro-health lifestyle; functional food

• Publisher: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
• Journal: Marketing i Rynek
• Year: 2022
• Issue: 8
• Pages: 30-38

Dates

published

2022

Contributors

author

Agata Angelika Rzoska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

• https://orcid.org/0000000341213152

References

• Abel, T. (1991). Measuring health lifestyles in a comparative analysis: Theoretical issues and empirical findings. Social Science and Medicine, 32(8), 899-908. https://doi.org/10.1016/0277-9536(91)90245-8
• Allardt, E. (1993). Having, Loving, Being: An Alternative to the Swedish Model of Welfare Research. In M. A. Nussbaum & A. Sen (Eds.), The Quality of Life. Oxford University Press.
• Borys, T. (2014). Wybrane problemy metodologii pomiaru nowego paradygmatu rozwoju - polskie doświadczenia. Optimum. Studia Ekonomiczne, 3(69), 3-21. https://doi.org/10.15290/ose.2014.03.69.01
• Bywalec, Cz. (2010). Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny. Wydawnictwo C.H.Beck.
• Centrum Prawa Żywnościowego i Produktowego A. Szymecka-Wesołowska D. Szostek Sp.k. (b.d.). Żywność prozdrowotna. Pobrane z: https://foodlaw.pl/baza-wiedzy/zywnosc-prozdrowotna/ (24.01.2022).
• Cikała-Kaszowska, K. (2017). Umiar w społeczeństwie konsumpcyjnym. Logos i Ethos', 45 (numer specjalny), 177-189. https://doi.org/ 10.15633/lie.2345
• Cockerham, W. C. (2005). Health Lifestyle Theory and the Convergence of Agency and Structure. Journal of Health and Social behavior, 46(1), 51-67. https://doi.org/10.1177/002214650504600105
• Dąbrowska, A., Bylok, F., Janoś-Kresło, M., Kiełczewski, D., & Ozimek, I. (2015). Kompetencje konsumentów. Innowacyjne zachowania, zrównoważona konsumpcja. PWE.
• Dąbrowska, A., & Ozimek, I. (2011). Zdrowy styl życia jako nowy trend w zachowaniach współczesnych konsumentów. Handel Wewnętrzny: Marketing, Rynek, Przedsiębiorstwo, 4, 50-59.
• Farley, J., & Costanza, R. (2002). Envisioning shared goals for humanity: A detailed, shared vision of a sustainable and desirable USA in 2100. Ecological Economics, 43(2), 245-259. https://doi.org/10.1016/S0921-8009(02)00218-5
• Filipiak-Florkiewicz, A., Florkiewicz, A., Topolska, K., & Cabała, A. (2015). Żywność funkcjonalna (prozdrowotna) w opinii klientów specjalistycznych sklepów z żywnością. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2, 166-175.
• Fuchs, D., & Lorek, S. (2005). Sustainable Consumption Governance: A History of Promises and Failures. Journal of Consumer Policy, 28(3), 261-288.
• Gavryshkiv, A. V. (2019). Trendy w zachowaniach współczesnych konsumentów - od konsumpcjonizmu do zrównoważonej konsumpcji. W Organizacyjne i ekonomiczne aspekty funkcjonowania współczesnej organizacji - nowe paradygmaty w zarządzaniu. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej,
• Gęsiak, K. (2012). Niech żywność będzie Twoim lekarstwem, a lekarstwo Twoją żywnością”, czyli o żywności funkcjonalnej. Pobrane z: https://www. prawozywnosciowe.info/niech-zywnosc-bedzie-twoim-lekarstwem-a-lekarstwo-twoja-zywnoscia-czyli-o-zywnosci-funkcjonalnej/ (29.01.2021).
• Górski, J. (2021). Europejski rynek żywności funkcjonalnej wzrósł. Pobrane z: https://www.forummleczarskie.pl/aktualnosci/8301,europejski-rynekzywnosci-funkcjonalnej-wzrosl (02.01.2022).
• Goryńska-Goldmann, E. (2017). The Dimensions of Enterprise Innovation vs Selected Trends on the Food Market. Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze, 6, 36-47.
• Gruszczyńska, M., Bąk-Sosnowska, M., & Plinta, R. (2015). Zachowania zdrowotne jako istotny element aktywności życiowej człowieka. Stosunek Polaków do własnego zdrowia. Hygeia Public Health, 50(4), 558-565.
• Grzega, U. (2015). Tradycyjne i alternatywne mierniki poziomu życia ludności w ujęciu teoretycznym. Współczesne Problemy Ekonomiczne, 10, 77-87.
• Kata, J. (2018). Funkcjonowanie psychospołeczne i poczucie jakości życia dziecka w rodzinie w wymiarze ekonomicznym i społecznym. Cywilizacja i Polityka, 16, 401-409.
• Kieżel, E. (Red.) (2010). Konsument i jego zachowania na rynku europejskim. PWE.
• Kołodko, G. (2014). Nowy Pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości, Ekonomista, (3), 161-180.
• Korbutowicz, T. (2018). Żywność funkcjonalna na rynku światowym. Studia i Prace WNEIZ US, 53(2), 209-220. https://doi.org/10.18276/sip. 2018.53/2-16
• Kramer, J. (2011). Konsumpcja - ewolucja ról i znaczeń. Konsumpcja i Rozwój, (1), 5-15.
• Kubiczek, J. (2020). Etyka i społeczna odpowiedzialność biznesu na przykładzie linii lotniczych. Marketing i Rynek, (10), 23-29. https://doi.org/ 10.33226/1231-7853.2020.10.3
• Lorek, S., & Fuchs, D. (2011). Strong Sustainable Consumption Governance - Precondition for a Degrowth Path? Journal of Cleaner Production, 38, 1-8. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2011.08.008
• Łuczka, W. (2016). Zrównoważona konsumpcja i uwarunkowania jej rozwoju. Handel Wewnętrzny, 6 (365), 136-145.
• Łysak, J. (2018). Raport Cheers - nawyki żywieniowe Polaków 2018. Pobrane z: https://cheers.com.pl/wiedza/nawyki-zywieniowe-polakow/ (05.01.2022).
• Malińska, M. (2016). Zdrowy styl życia - zalecenia dla pracowników starszych. Poradnik. Przykłady dobrych praktyk. Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy.
• Marciniak, G., Sapa, A., Kobus-Cisowska, J., Goryńska-Goldmann, E., & Marciniak, M. (2019). Rozwój rynku żywności funkcjonalnej na przykładzie produktów nabiałowych. Intercathedra, 4(41), 357-367.
• Mirski, A. (2009). Dobrostan jako kategoria społeczna i ekonomiczna. Państwo i Społeczeństwo, (2), 169-189.
• Morawiak, A. (2015). Społeczeństwo konsumpcyjne a zrównoważony rozwój konsumpcji, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 414, 286-294. DOI: 10.15611/pn. 2015.414.22.
• Neale, A. (2015). Zrównoważona konsumpcja. Źródła koncepcji i jej zastosowanie. Prace Geograficzne, (141), 141-158. https://doi.org/ 10.4467/20833113PG. 15.014.4066
• Nowalska, D. (2007). Rekonstrukcja wzorów zachowań konsumpcyjnych wśród kobiet na przykładzie województwa śląskiego. Instytut Socjologii Uniwersytetu Śląskiego (praca niepublikowana).
• Piontek, B. (2002). Koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego Polski. PWN.
• Płachciak, A. (2011). Geneza idei rozwoju zrównoważonego. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Ekonomia, (214), 231-248.
• Poczta-Wajda, A., & Sapa, A. (2017). Paradygmat rozwoju zrównoważonego - ujęcie krytyczne. Progress in Economic Sciences, (4), 131-142.
• Poskrobko, B. (2013). Paradygmat zrównoważonego rozwoju jako wiodący kanon w badaniu nowych obszarów ekonomii. Ekonomia i Środowisko, 3(46), 10-24.
• Sander-Grabowska, M., & Przystaś, B. (2019). Prozdrowotny styl życia młodzieży w wieku 11-15 lat inwestycją w przyszłość społeczeństwa. Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne, 15(3), 112-128. https: //doi. org/10.21784/ZC. 2019.022
• Schulz, M. (2016). Oczekiwania konsumentów na rynku produktów prozdrowotnych i przyjaznych dla środowiska. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 45(1/2016), 122-130. https: //doi. org/10.15584/nsawg. 2016.1.13 ISSN 1898-5084
• Seyfang, G. (2010). Community action for sustainable housing: Building a low-carbon future. Energy Policy, 38, 7624-7633. https://doi.org/0.1016/j. enpol.2009.10.027
• Solomon, M. R. (2006). Zachowania i zwyczaje konsumentów. One Press.
• Stanny, M., & Czarnecki, A. (2011). Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich Zielonych Płuc Polski. Próba analizy empirycznej. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk.
• Świderski, F. (2006). Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. WNT.
• Szubański, K. (2018). Badaczka: coraz ważniejszy jest prozdrowotny charakter żywności. Pobrane z: https://wdolnymslasku.com/2018/10/31/badaczka-coraz-wazniejszy-jest-prozdrowotny-charakter-zywnosci/ (28.12.2021).
• UNIC Warsaw (2015). Zrównoważony rozwój i Cele Zrównoważonego Rozwoju. Pobrane z: http://www.unic.un.org.pl/strony-2011-2015/zrownowazony-rozwoj-i-cele-zrownowazonego-rozwoju/2860 (03.01.2022).
• Walczak, D. (b.d.). Polityka Zrównoważonego Rozwoju. Pobrane z: https://szkolenia-sgp.pl/baza-wiedzy/technologie-i-rozwoj/polityka-zrownowazonego-rozwoju (02.01.2022).
• Ware, J. E., & Sherbourne, J. R. (1992). The MOS 36-item short-form health survey (SF-36). I. Conceptual framework and item selection. Med Care, 30(6), 473-483.
• Wiśniewska, E., Zagroba, M., Ostrowska, B., & Marcysiak, M. (2017). Jakość życia w zdrowiu i chorobie - charakterystyka pojęcia. W B. Kowalewska, B. Jankowiak, H. Rolka & E. Krajewska-Kułak (Red.), Jakość życia w naukach medycznych i społecznych Tom I. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku.
• Wnęk, D. (2021). Żywność funkcjonalna. Pobrane z: https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/65766,zywnosc-funkcjonalna (06.01.2022).
• Woźniak, M., Brukwicka, I., Kopański, Z., Kollár, R., Kollárová, M., & Bajger, B. (2015). Związki stylu życia ze zdrowiem. Journal of Clinical Healthcare, (4), 4-9.

Identifiers

DOI

10.33226/1231-7853.2022.8.4

Biblioteka Nauki

10234478