Karaimi w powieści Meir Ezofowicz Elizy Orzeszkowej

• Authors: Grzegorz Pełczyński

Title variants

EN

Karaims in the novel Meir Ezofowicz of Eliza Orzeszkowa

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W znanej powieści Elizy Orzeszkowej pt. Meir Ezofowicz (1878) występuje dwoje Karaimów: Abel i Gołda. Książka jednak dotyczy tematyki żydowskiej. Autor artykułu, posiłkując się inspiracjami ze strony antropologii literatury, próbuje poddać analizie wizerunek Karaimów w tej powieści. Zastanawia się, w jaki sposób i w jakim celu Orzeszkowa wprowadziła do swej powieści postacie Karaimów. Okazuje się, że pisząc o nich popełniła pewne błędy. Ale jej celem było uczynienie z Karaimów przeciwieństwa w stosunku do Żydów, którzy są głównym przedmiotem jej zainteresowania. Ze względu na popularność i rangę Meira Ezofowicza, powieść ta może wpływać na stereotyp Karaimów.

EN

Meir Ezofowicz, Eliza Orzeszkowa’s well-known novel published in 1878, features two Karaim characters: Abel and Gołda. The novel itself, however, primarily concerns the Rabbanite Jews. The author of the present article analyses the way in which the Karaims are depicted in the novel via the methods of literature anthropology. Here, the author addresses the question of Eliza Orzeszkowa’s motives for introducing Abel and Gołda into the book – and the way she achieved this. The article demonstrates how the image of the Karaims created by the novelist contains a number of errors and inaccuracies. Although her aim was merely to juxtapose the Karaims with the Jews, bearing in mind the popularity and classic status of the novel, it is valid to say that Meir Ezofowicz may have help shape stereotypes of the Karaims.

Keywords

PL

Antropologia literatury; Eliza Orzeszkowa; Meir Ezofowicz; Karaimi w literaturze; Antropologia literatury; Eliza Orzeszkowa; Meir Ezofowicz; Karaimi w literaturze

EN

Anthropology of literature; Eliza Orzeszkowa; Meir Ezofowicz; Karaims depicted in literature

• Publisher: Bitik. Oficyna Wydawnicza Związku Karaimów Polskich
• Journal: Almanach Karaimski
• Year: 2017
• Volume: 6
• Pages: 163-170

Dates

published

2017-12-20

Contributors

author

Grzegorz Pełczyński

References

• Biliński, K., 2007, O specyfice karaimskiej w „Meirze Ezofowiczu” Elizy Orzeszkowej, Almanach Karaimski 1: 41–52.
• Czapik-Lityńska, B., 2007, Coś więcej w literaturze niż literatura. W: Kosowska E., Gomóła A., Jaworski, E. (red.), Antropologia kultury – antropologia Literatury. Na tropach koligacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice: 27–37
• Jankowski, E., 1980, Eliza Orzeszkowa, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Kosowska, E., 2007, Kulturowa antropologia literatury. Wprowadzenie – Kosowska E., Gomóła A., Jaworski, E. (red.), Antropologia kultury – antropologia literatury.
• Na tropach koligacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice: 17–23.
• Krawczyk-Wasilewska, V., Współczesna wiedza o folklorze, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Krzyżanowski, J., 1973, Posłowie. W: Orzeszkowa E., Meir Ezofowicz, Czytelnik, Warszawa: 409–430.
• Markiewicz, H., 2009, Pozytywizm, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Pawelec, M., 2012, Obecność tematyki karaimskiej w Kulturze i nauce polskiej. W: Machul-Telus, B., (red.): Karaimi, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa: 92–118.
• Rodak P., 2004, Narracja – dziennik – tożsamość. Przesłanki (projektowanej) antropologii Literatury. W: Bolecki, W., Nycz, R. (red.), Narracja i tożsamość (I) Narracja w kulturze, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa: 218–230.
• Szabłowska, M., 2001, Kreacja bohatera żydowskiego w powieściach Elizy Orzeszkowej. W: Stępniak, K., Twórczość Elizy Orzeszkowej, Wydawnictwo Uniwersytetu im. M. Curie-Skłodowskiej, Lublin: 195–2006.

Identifiers

DOI

10.33229/ak.2017.6.05