Hagada trockokaraimska

• Authors: Henryk Jankowski

Title variants

EN

Troki Karaim Haggadah

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł jest krytycznym wydaniem hagady trockokaraimskiej lub północno-zachodnio-karaimskiej na podstawie niedatowanego rękopisu, przypuszczalnie 19-wiecznego, oraz wydania drukiem Feliksa/Pinahasa Maleckiego z 1900 r. Wydanie Maleckiego jest prawdopodobnie oparte na innym, lecz dość podobnym rękopisie. Za tekst główny przyjęto rękopis jako źródło starsze. Na domiar, Malecki jako słynny uczony karaimski i przywódca duchowny poczynił w tekście pewne adaptacje językowe. Artykuł odsyła niekiedy do współczesnego wydania Firkovičiusa (1999) oraz do wersji krymskokaraimskich, jakkolwiek porównanie tekstu hagady trockokaraimskiej z krymskokaraimską nie jest celem artykułu. Ponieważ hagada karaimska składa się głównie z cytatów biblijnych, wszystkie wersy biblijne utożsamiono i oznaczono. Oznaczono też wersy niebiblijne. We wstępie jest mowa o wszystkich podstawowych zagadnieniach dotyczących karaimskiej hagady wschodnioeuropejskiej z odniesieniami do egipskokaraimskiej. Wydanie składa się ze wstępu, transkrypcji, tłumaczenia polskiego, uwag w przypisach, słowniczka oraz faksymilów.

EN

This article is a critical edition of the Karaim Haggadah in the Troki or the North-West Karaim dialect based on an undated, probably 19th-century manuscript and a text published by Feliks/Pinahas Malecki in 1900, which was most likely based on a another, albeit very similar manuscript. The manuscript was selected as the basic text for the edition, because it is older. In addition, Malecki, a renowned Karaim scholar and spiritual leader, made a number of editorial adaptations in his publication. Occasionally, reference is made to Firkovičius’s (1999) modern edition. In some instances, we also noted the Crimean Karaim versions of the Haggadah, although a comparison with Crimean Karaim is not our goal. Since the Karaim Haggadah is mostly composed of biblical verses, all such verses have been identified and noted. At the same time, the non-biblical portions have also been presented. The introduction discusses the state of the art and all important issues relating to East European Karaim Haggadah whilst also referencing the Egyptian Karaite branch. The edition is composed of the transcribed text with footnotes, a Polish translation, a glossary and facsimiles.

Keywords

PL

haggada; język karaimskie trocki; rękopis; wydanie 1900; haggada; język karaimskie trocki; rękopis; wydanie 1900

EN

Haggadah; Troki Karaim; manuscript; 1900 printed edition

• Publisher: Bitik. Oficyna Wydawnicza Związku Karaimów Polskich
• Journal: Almanach Karaimski
• Year: 2019
• Volume: 8
• Pages: 35-140

Dates

published

2019-12-30

Contributors

author

Henryk Jankowski

References

• Altbauer, Mosché. 1980. O tendencjach dehebraizacji leksyki karaimskiej i ich wynikach w Słowniku karaimsko-rosyjsko-polskim. Harvard Ukrainian Studies 3–4,1, 51–60.
• Anonim. 2003. An Introduction to Karaite Judaism: History, Theology, Practice, and Custom. New York: Al-Qirqisani Center for the Promotion of Karaite Studies.
• Aqtay, Gulayhan i Henryk Jankowski. 2015. A Crimean Karaim-English Dictionary. 10 000 entries. Poznań: Department of Asian Studies.
• Baskakow, N. A., A. Zajączkowski i S. M. Szapszał (red.) 1974. Karaimsko-russko-poĺskij slovaŕ. Słownik karaimsko-rosyjsko-polski. Moskva: Russkij jazyk.
• Clauson, Sir Gerard. 1972. An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. London: Oxford UP.
• Comey, Arie i Naomi Tzur. 2006. New User-friendly English–Hebrew Hebrew–English Dictionary. Tel Aviv: Achiasaf Publishing House.
• Firkovičius, Mykolas. 1998. Karaj dińliliarniń jalbarmach jergialiari. 1 bitik: Ochumach üćiuń kieniesada. Vilnius: Baltos Lankos.
• Firkovičius, Mykolas. 1999. Karaj dińliliarniń jalbarmach jergialiari. 2 bitik. Ochumach üćiuń adie vahdalarynda. Vilnius: Baltos Lankos.
• Firkowicz, Szymon. 1935. Kołtchałar. Krótkie modlitwy karaimskie. Wilno: The author’s publication.
• Henderson, E. 1826. Biblical Researches and Travels in Russia, including a Tour in the Crimea and the Passage through Caucasus. London: James Nisbet.
• Jankowski, Henryk, Gulayhan Aqtay, Dorota Cegiołka, Tülay Çulha i Michał Németh. 2019a. The Crimean Bible. Vol 1: Critical edition of the Pentateuch, Five Scrolls, Psalms, Proverbs, Job, Daniel, Ezra and Nehemiah. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag [Turcologica 119].
• Jankowski, Henryk, Gulayhan Aqtay, Dorota Cegiołka, Tülay Çulha i Michał Németh. 2019b. The Crimean Bible. Vol 2: Translation. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag [Turcologica 119].
• Klein, E. 1987. A Comprehensive Etymological Dictionary of the Hebrew Language for Readers of English. Jerusalem, Tel Aviv: Carta Jerusalem, The University of Haifa.
• Kowalski, Tadeusz. 1929. Karaimische Texte im Dialekt von Troki. Kraków: Polska Akademja Umiejętności.
• Syzdykova, R. G. i K. Š. Husain (red.). 2001. Kazahsko-russkij slovaŕ. Okolo 50000 slov. Almaty: Dajk-Press.
• Malecki, Pinaḥas. 1900. Seder hallel haq-qaṭan ke-minhag benei miqraʾ qodeš. Vilna: Pirožnikov [stopka rosyjska: Maleckìj, F. A. 1900. Seder″ Gallel′ Gakkatan″. Slavoslovie na pashu po obrjadu karaimov″. Viĺna: I. Ì. Pirožnikov].
• Mardkowicz, Aleksander. 1935. Karaj sez-bitigi. Słownik karaimski. Karaimisches Wörterbuch. Łuck: Richter.
• Olach, Zsuzsanna. 2013 A Halicz Karaim Translation of Hebrew Biblical Texts. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
• Peter, ks. Michał i ks. Marian Wolniewicz (red.). 2003. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Stary Testament. Tom pierwszy. Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha.
• Polliack, Meira (red.). 2003. Karaite Judaism. A Guide to its History and Literary Sources. Leiden, Boston: Brill.
• Poznański, Samuel. 1909. Die karäische Literatur der letzten dreissig Jahre (1878– 1908). Zeitschrift für Hebräische Bibliographie 13, 110–18, 140–51, 180–81.
• Poznański, Samuel. 1913. Karäisch-tatarische Literatur. Keleti Szemle 13, 37–47.
• Pirik, Šelomo Avraham. 1901. Haggada u hallel haq-qaṭan le-ʿerev pesaḥ ke-minhag haq-qaraʾim ʿim haʿtaqa be-šefat rusit; stopka rosyjska: Pirik″, S. A. 1901. Gagada t.e. skazanìe na pashu po obrjadu Karaimov″. Karaimskij tekst″ s″ doslovnym″ russkim″ perevodom″. Odessa: A. M. Dyhno].
• Sirghani, Jeshua. 1903. Seder haggada šel ḥag hap-Pesaḥ kefi minhag ha-Yerušalaim haq-qaraʾim; opublikowana także w Budapeszcie, zob. Walfish 2003: 942 oraz Walfish i Kizilov 2011:462, nr 5395].
• Sklare, David. 2003. A Guide to Collections of Karaite Manuscripts. W: Polliack, Meira (red.), 893–924.
• Trevisan Semi, Emanuela. 1991. A Brief Survey of Present-day Karaite Communities. The Jewish Journal of Sociology 33,2, 97–100.
• Urbaniak, Paulina. 2001. Wpływy arabskie w języku karaimskim. Poznań [niepublikowana rozprawa magisterska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Katedra Orientalistyki].
• Walfish, Barry D. 2003. Karaite Press and Printing. W: Polliack, Meira (red.), 925–59.
• Walfish, Barry Dov, and Kizilov, Mikhail. 2011. Bibliographia Karaitica: An Annotated Bibliography of Karaites and Karaism. Leiden: Brill.
• Wehr, Hans. (red. J. Milton Cowan). 1980. A Dictionary of Modern Written Arabic. Arabic–English. Beirut, London: Librairie du Liban, MacDonald & Evans.
• Yaron, Y., Qanaï, A. 2000. Passover Haggadah: According to the Custom of the Karaite Jews of Egypt. Pleasanton: The Karaite Jews of America.
• Zajączkowski, Ananiasz. 1926. Literatura karaimska (Szkic bibliograficzny). Myśl Karaimska 1,3, 7–17.
• Zajączkowski, Ananjasz. 1929. Unikanie wyrażeń antropomorficznych w przekładach karaimskich. Myśl Karaimska 2,2 (7), 9–24.
• Zajączkowski, Ananiasz. 1932. Sufiksy imienne i czasownikowe w języku zachodniokaraimskim (Przyczynek do morfologji języków tureckich). Les suffixes nominaux et verbaux dans la langue des Karaïms occidentaux (Contribution à la morphologie des languaes turques). Avec résumé français. Kraków: Polska Akademja Umiejętności.
• Zajączkowski, Włodzimierz. 1962. Die arabischen und neupersischen Lehnwörter im Karaimischen. Folia Orientalia 3, 177–212.

Identifiers

DOI

10.33229/ak.2019.8.2