Zaburzenia sprawności językowych i komunikacyjnych u chorych po udarze prawej półkuli mózgu. Opisy przypadków

• Authors: Aneta Syta

Abstracts

EN

Right hemisphere brain damage manifests itself in the language at the level of not only expression but also reception. Utterances of people with right hemisphere dysfunctions are often disorderly and illogical. As recipients, patients with right hemisphere brain damage, for instance, interrupt their interlocutor’s utterance, cannot understand jokes, mockeries, or ambiguous messages. The paper describes language and communication defi cits arising from right hemisphere brain damage and cases of patients suffering from right hemisphere disorder. The data obtained in the course of examining people with right hemisphere damage show that the most disturbed aspects of language include: lexical and semantic processing, processing complex language information, discourse, and prosody.

Keywords

EN

language deficits; communication disorders; pragnosia; right hemisphere brain damage emotional disorders

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2020
• Volume: 771
• Issue: 2
• Pages: 94-105

Dates

published

2020

Contributors

author

Aneta Syta

References

• D. Bowers, H. Coslett, R. Bauer, L. Speedie, K. Heilman, 1987, Comprehension of emotional prosody following unilateral hemispheric lesions: processing defect versus distraction defect, „Neuropsychologia” 25, s. 317–328.
• H. Brownell, 2000, Right hemisphere contributions to understanding lexical connotation and metaphor [w:] Y. Grodzinsky, L.P. Shapiro, D. Swinney (red.), Language and the Brain: Representation and Processing,, San Diego, s. 185–201.
• C. Code, 1987, Language, aphasia, and the right hemisphere, Chichester.
• S. Dubisz (red. nauk.), 2004, Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa.
• P. Ekman, 1993, Facial expression and emotion „American Psychologist” 48(4), s. 384–392.
• K. Gurański, R. Słotwiński, R. Podemski, 2008, Prozodia mowy w niedokrwiennym udarze mózgu, „Udar Mózgu” 10(2), s. 96–103.
• K.M. Heilman, D. Bowers, L. Speedie, H.B. Coslett, 1984, Comprehension of affective and nonaffective prosody, „Neurology” 34, s. 917–921.
• K. Jodzio, 2001, Zaburzenia czytania i pisania u osób z uszkodzeniem prawej półkuli mózgu, „Przegląd Psychologiczny” z. 44, nr 4, s. 509–525.
• K. Kucharska-Pietura, M. Klimkowski, 2002, Kliniczne aspekty emocji w zdrowym i chorym mózgu, Kraków.
• K. Kucharska-Pietura, M. Klimkowski, 2002a, Perception offacial affect in chronic schizophrenia and right brain damage, „Acta Neurobiologiae Experimentalis” 62(1), s. 33–43.
• T. Lewicka, M. Patalong-Ogiewa, 2013, Pacjent z uszkodzeniem prawej półkuli w pracy logopedy, „Logopedia Silesiana” 2, s. 73–83.
• E. Łojek, 2007, Podręcznik do Baterii Testów do Oceny Funkcji Językowych i Komunikacyjnych Prawej Półkuli Mózgu (RHLB-PL), Warszawa.
• G. Monrad-Krohn, 1947, Dysprosody or altered “melody of language”, „Brain” 70, s. 405–415.
• E. Osiejuk, 1994, Procesy komunikacji językowej u osób z uszkodzoną prawą półkulą mózgu [w:] H. Marczewska, E. Osiejuk (red.), Nie tylko afazja… O zaburzeniach językowych w demencji Alzheimera, demencji wielozawałowej i przy uszkodzeniach prawej półkuli mózgu, Warszawa, s. 61–86.
• J. Panasiuk, 2008, Standard postępowania logopedycznego w pragnozji, „Logopedia” 37, s. 279–296.
• J. Panasiuk, 2015, Postępowanie logopedyczne w przypadku pragnozji [w:] S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak (red.), Logopedia. Standardy postępowania, Lublin, s. 721–753.
• M. Pąchalska, B.D. MacQueen, 2002, Rozpad pragmatyki u chorych z uszkodzeniem prawej półkuli mózgu [w:] A. Herzyk, B. Daniluk (red.), Jakościowy opis w neuropsychologii, Lublin, s. 41–72.
• M.D. Pell, S.R. Baum, 1997, Unilateral brain damage, prosodic comprehension deficits, and the acoustic cues to prosody, „Brain and Language” 57, s. 195–214.
• E.D. Ross, 1981, The aprosodias. Functional-Anatomic organization of the affective components of language in the right hemisphere, „Archives of Neurology” 38, s. 561–569.
• A. Rożek, D. Larysz, 2014, Zaburzenia czynności językowych w przypadku uszkodzeń prawopółkulowych na przykładzie pacjentów po udarach niedokrwiennych, „Logopedia Silesiana” 3, s. 182–191.
• K. Rymarczyk, 1999, Zaburzenia prozodii emocjonalnej i lingwistycznej u pacjentów z uszkodzeniami mózgu, „Przegląd Psychologiczny” 42(1–2), s. 135–150.
• M. Senderecka, 2007, Różne punkty widzenia prawej i lewej półkuli mózgu, „Przegląd Psychologiczny” 50(2), s. 149–164.
• C.A. Tompkins, 1995, Right hemisphere communication disorders: theory and management, San Diego.
• D.A. Trauner, A. Bellantyne Friendland, C. Chase, 1996, Disorders of affective and linguistic prosody in children after early unilateral brain damage „Annual of Neurology” 39, s. 361–367.
• K. Walsh, 2008, Neuropsychologia kliniczna, Warszawa.
• E. Winner, H. Gardner, 1977, The comprehension of metaphor in brain damaged patients, „Brain” 100, s. 717–723.
• M. Wysocka, 2012, Prozodia mowy w percepcji dzieci, Lublin.
• J. Żulewska, 2012, Prawa półkula mózgu a język – przegląd badań, „Poradnik Językowy” z. 10, s. 77–92.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2020.2.6

Biblioteka Nauki

2084297