Leksykalizacja zdań rozwijających z wyrażeniami cokolwiek i co w funkcji komentarza metatekstowego

• Authors: Marzena Stępień

Abstracts

PL

The aim of this paper is to demonstrate the lexicalisation and pragmaticalisation process, as a result of which – in modern Polish – developing clauses, also called non-integrated appositive relative clauses, give rise to metatextual expressions, which comment on a statement/utterance (discourse markers) in the form co by nie / cokolwiek by nie (whatever you) with supplementations in the form of infi nitives mówić, powiedzieć, rzec (say). The expressions were subject to an analysis intended to determine their distribution, form and connectivity, as well as semantic and syntactic properties, including functions in the thematic-rhematic structure. The discussions allowed also for the possibility to interpret the described phenomenon in the categories of conventional implicature.

Keywords

EN

metatextual expressions (discourse markers); relative clauses; developing clauses; verbs of speaking (mówić / rzec / powiedzieć (say)); relative pronouns (co / cokolwiek (whatever)); thematic-rhematic structure (topic-focus articulation

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2020
• Volume: 778
• Issue: 9
• Pages: 38-58

Dates

published

2020

Contributors

author

Marzena Stępień

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/000000030313236X

References

• A. Bogusławski, 1977, Problems of the Thematic-Rhematic Structure of Sentences, Warszawa.
• A. Bogusławski, 1979, Performatives or metatextual comments? On the cognitive and non-cognitive linguistic conventions, „Kwartalnik Neofi lologiczny” XXVI, z. 3, s. 301–326 (przedr. [w:] Sprawy słowa, Warszawa 1994).
• A. Bogusławski, 1987, Obiekty języka a jednostki leksykografi czne [w:] Z. Saloni (red.), Studia z polskiej leksykografi i współczesnej II, Białystok, s. 13–34.
• A. Bogusławski, 1988, Preliminaria gramatyki operacyjnej, tłum. R. Gozdawa-Gołębiowski, „Polonica” XIII, s. 163–223. Oryginalne wydanie: A. Bogusławski, 1978, Towards an operational grammar, „Studia Semiotyczne” VIII, s. 29–90.
• A. Bogusławski, 2008, O pewnym wykładniku równoważności lokucyjnej [w:] B. Wiemer, V.A. Plungjan (red.), Lexikalische Evidenzialitäts Marker in slavischen Sprachen, Monachium–Wiedeń, s. 67–93.
• J. Bralczyk, 1978, O leksykalnych wyznacznikach prawdziwościowej oceny sądów, Katowice.
• L. Brinton, 2008, The Comment Clause in English. Syntactic Origins and Pragmatic Development, Cambridge.
• J. Chojak, 2009, Zrozumieć jak. Studium semantyczno-składniowe, Warszawa.
• G. Cinque, 2008, Two types of non-restrictive relatives [w:] O. Bonami, P. Cabredo Hofherr (red.), Empirical Issues in Syntax and Semantic 7, Paryż, s. 99–137.
• B. Citko, 2016, Types of appositive relative clauses in Polish, „Studies in Polish Linguistics” 11 (3), s. 85–85.
• M. Danielewiczowa, 2018, Co powiem, kiedy powiem nie powiem. Przyczynek do opisu idiomatyki metatekstowej, „LingVaria” XIII, 2(26), s. 61–80.
• L. Degand, A-M. Simon-Vandenbergen, 2011, Introduction: grammaticalization and (inter)subjectifi cation of discourse markers, „Linguistics” 49 (2), s. 287– 294.
• M. Grochowski, 2000, Nieciągłe jednostki języka z segmentem nie. Wybrane problemy składni zewnętrznej, wewnętrznej i leksykografi i (tezy) [w:] M. Balowski, W. Chlebda (red.), Frazeografi a słowiańska, Opole, s. 82–84.
• M. Bańko, 2000, Inny słownik języka polskiego, Warszawa.
• S. Jodłowski, 1976, Podstawy składni polskiej, Warszawa.
• R. Laskowski, 1991, Status gramatyczny wskaźnika syntaktycznego zespolenia w zdaniach względnych z co [w:] M. Grochowski, D. Weiss (red.), Words are Physicians for an Ailinig Mind, Monachium, s. 271–278.
• J. Linde-Usiekniewicz, 2019, Polskie zdania względne z wewnętrznym rzeczownikiem – wstępne rozpoznanie, „Poradnik Językowy” z. 9, s. 26–40.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2020.9.3

Biblioteka Nauki

1633464