Operatory adnumeratywne typu marny, dobry, bity – próba charakterystyki formalno-semantycznej

• Authors: Katarzyna Doboszyńska-Markiewicz

Abstracts

EN

This paper presents the multitude and variety of expressions in the Polish language (e.g. góra, minimum, maks, raptem, bagatela, wszystkiego, po (at most, at least, max., only, merely, altogether)), which could be classifi ed as adnumerative operators as defined by Maciej Grochowski. They include metapredictive adjectives such as dobry (milion) (a good (million)), ładne (100 kilometrów) (a good (100 kilometres)), bite (200 stron) (a whole (200 pages)), nędzne (200 złotych) (a measly (200 zloty)), which are characterised by connectivity with selected (standard and non-standard) units of measurement. The semantic and syntactic analysis of corpus examples shows that the discussed adjectives differ from their equivalents from the relevant language level in formal terms (non-predicativity, non-contrastivity, non-gradability, non-negativity) and semantic terms (communicating evaluations ‘to dużo’ (it’s much/many), ‘to mało’ (it’s little/few), indicating a precise or an approximate value, reinforcing assertion).

Keywords

EN

adjective; adnumerative operators; metatext

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2020
• Volume: 778
• Issue: 9
• Pages: 59-74

Dates

published

2020

Contributors

author

Katarzyna Doboszyńska-Markiewicz

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000161424390

References

• J.D. Apresjan (red.), 2004, Novyj ob’’jasnitel’nyj slovar’ sinonimov russkogo jazyka, Moskva.
• A. Bańkowski, 1974, O kwantyfi kacji językowej i partykule aż, „Prace Filologiczne” XXV, s. 183–189.
• A. Bednarek, 1994, Leksykalne wykładniki parametryzacji świata. Studium semantyczne, Toruń.
• A. Bogusławski, 1966, Semantyczne pojęcie liczebnika i jego morfologia w języku rosyjskim, Wrocław.
• A. Bogusławski, 1977, Problems of the Thematic-Rhematic Structure of Sentences, Warszawa.
• A. Bogusławski, 2009, Myśli o gwiazdce i o regule, Warszawa.
• A. Bogusławski, 2010, ‘Więcej’ wśród aspektów prymitywu ‘wie, że’, „Linguistica Copernicana” 1, s. 23–79.
• A. Bogusławski, 2011, Polskie „po” dystrybutywne: jednolitość ilościowego podziału zbiorowości, „Prilozi MANU” 36, s. 81–95.
• A. Bogusławski, E. Drzazgowska, 2016, Język w refl eksji teoretycznej. Przekroje historyczne, t. I, Warszawa.
• J. Chojak, Z. Zaron, 1993, Propozycja opisu leksykografi cznego wyrażenia „cały” [w:] R. Grzegorczykowa, Z. Zaron (red.), Polono-Slavica Varsowiensia. Studia semant yczne, s. 87–100.
• M. Danielewiczowa, 1996, O znaczeniu zdań pytajnych w języku polskim: charakterystyka struktury tematyczno-rematycznej wypowiedzeń interrogatywnych, Warszawa.
• M. Danielewiczowa, 2007, Przymiotniki nieprzymiotniki (O pewnym niezwykłym typie wyrażeń w języku polskim), „Zbornik Matice srpske za slavistiku” 71– 72, s. 223–235.
• M. Danielewiczowa, 2012, W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne, Warszawa.
• K. Doboszyńska-Markiewicz, 2013, Operatory adnumeratywne w języku polskim. Dystrybucja i znaczenia, Warszawa.
• K. Doboszyńska-Markiewicz, 2015, O roli prozodii w wydobywaniu niektórych komponentów semantycznych na przykładzie operatorów adnumeratywnych [w:] M. Danielewiczowa i in. (red.), Sens i brzmienie, seria „Prace Językoznawcze Instytutu Filologii Polskiej UKSW”, t. 7, Warszawa, s. 119–131.
• K. Doboszyńska-Markiewicz, 2018, Metaprzymiotnikowe linguistichedges „istny”, „prawdziwy”, „swoisty”. Kilka uwag o ich statusie semantyczno-składniowym, „LingVaria” nr 2 (26), s. 81–93.
• K. Doboszyńska-Markiewicz, 2019, Метапредикативные прилагательные в польском и русском языках. Заметки о их формальных и семантических свойствах [w:] E. Gutiérrez Rubio i in. (red.), Contributions to the 22nd Annual Scientifi c Conference of the Association of Slavists (Polyslav), Wiesbaden, s. 85–92.
• M. Duszkin, 2010, Wykładniki przybliżoności adnumeratywnej w języku polskim i rosyjskim, Warszawa.
• M. Grochowski, 1996, O wykładnikach aproksymacji: liczebniki niewłaściwe a operatory przyliczebnikowe [w:] H. Wróbel (red.), Studia z leksykologii i gramatyki języków słowiańskich, Kraków, s. 31–37.
• M. Grochowski, 2011, Operator adnumeratywny „z górą”, „Poradnik Językowy” z. 1, s. 53–61.
• M. Grochowski, 2015, Operatory przytematyczne „znów”, „z kolei” w analogicznych strukturach składniowych (na tle cech prozodycznych wypowiedzeń) [w:] M. Danielewiczowa i in. (red.), Sens i brzmienie, seria „Prace Językoznawcze Instytutu Filologii Polskiej UKSW”, t. 7, Warszawa, s. 133–144.
• M. Bańko (red.), 2000, Inny słownik języka polskiego, Warszawa.
• C. Lehmann, 2005, Theory and method in grammaticalization [w:] G. Diewald (red.), Grammatikalisierung. Special issue of Zeitschrift für Germanistische Linguistik, 32, 152–187.
• A. Nagórko, 1987, Zagadnienia derywacji przymiotników, Warszawa.
• A. Przepiórkowski, 2006, O dystrybutywnym PO i liczebnikach jedynkowych, „Polonica” XXVI–XXVII, s. 171–178.
• W. Doroszewski (red.), 1958–1969, Słownik języka polskiego, Warszawa.
• B. Dunaj (red.), 1996, Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa.
• Słowosieć, http://plwordnet.pwr.wroc.pl/wordnet/.
• S. Dubisz (red. nauk.), 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa.
• J. Wajszczuk, 2005, O metatekście, Warszawa.
• P. Żmigrodzki (red.), 2007–, Wielki słownik języka polskiego, Kraków; http://www.wsjp.pl.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2020.9.4

Biblioteka Nauki

1633465