Poeta tłumacz w czasie wielkiej wojny. Przekłady Jana Kasprowicza w latach 1914–1918

• Authors: Grzegorz P. Bąbiak

Title variants

EN

Poet–translator during the First World War. Translations by Jan Kasprowicz in the period 1914–1918

Abstracts

EN

The text presents Jan Kasprowicz’s translation work during the First World War. It discusses the War’s contribution to the concentration on this form of literary activity and to the selection of the works by the most distinguished Greek tragic dramatist, Euripides. The author presents the view that the fact that Kasprowicz took up the ambitious project of translating all works by Euripides resulted from the Academy of Learning’s commission on the one hand and from the translator’s conscious decision on the other hand. By going back to antiquity, Kasprowicz endeavoured to answer the questions that were fundamental during the War: about its sense and price. Apart from presenting the timeline of Jan Kasprowicz’s translations in detail, the author mentions the key facts from his biography during the War. He also quotes the translator’s statements about the translation techniques and positions them in the context of contemporary theories of translation.

PL

Tekst przedstawia twórczość translatorską Jana Kasprowicza w okresie I wojny światowej. Omawia wpływ, jaki wojna miała na skupienie się na tej formie aktywności literackiej, a także na wybór dzieł najwybitniejszego greckiego tragika Eurypidesa. Autor przedstawił pogląd, że podjęcie się przez Kasprowicza ambitnego projektu przekładu wszystkich dzieł tego twórcy wypływała z jednej strony z zamówienia złożonego przez Akademię Umiejętności, ale z drugiej była świadomą decyzją tłumacza. Poprzez sięgnięcie do antyku Kasprowicz starał się dać odpowiedź na fundamentalne w czasie wojny pytania: o jej sens, a także cenę. Obok szczegółowego przedstawienia kalendarium przekładów Jana Kasprowicza autor artykułu wskazuje najważniejsze fakty z jego biografii w latach wojny. Przytacza również jego wypowiedzi na temat warsztatu translatorskiego, które osadza w kontekście współczesnych teorii przekładu.

Keywords

PL

Jan Kasprowicz; I wojna światowa; przekłady; Eurypides

EN

Jan Kasprowicz; First World War; translations; Euripides

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2022
• Volume: 799
• Issue: 10
• Pages: 237-251

Dates

published

2022

Contributors

author

Grzegorz P. Bąbiak

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000271056154

References

• J. Kasprowicz, 2021, Listy, oprac. Roman Loth, Warszawa.
• A. Kasprowicz-Jarocka, 1966, Córki mówią, Warszawa.
• J.J. Lipski, 1967, Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1878–1891, Warszawa.
• R. Loth (red.), 1964, Jan Kasprowicz. Wybór materiałów i przypisy, Warszawa.
• R. Loth (red.), 1994, Bibliografi a literatury polskiej Nowy Korbut. Jan Kasprowicz, Wrocław.
• Z. Wasilewski, [1925], Jan Kasprowicz. Zarys wizerunku, Warszawa.
• J. Birkenmajer, 1925, Kasprowicz jako tłumacz tragików greckich, „Myśl Narodowa” nr 13(52), s. 196–198.
• A. Budrewicz-Beratan, 2022, Szekspir Kasprowicza; https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/4322/2-04--Szekspir-Kasprowicza--Budrewicz-Beratan.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 10.01.2022].
• H. von Hofmannsthal, 1910, Poeta i nasze czasy. Odczyt [w:] Cztery głosy. O poecie, zebrał i przełożył Jan Kasprowicz, Lwów, s. 71–113.
• J. Kasprowicz, 1916, Z liryków wojennych, „Kurier Poznański” nr 294, dod. II, s. 2.
• J. Kasprowicz, 1916, Z liryków wojennych, „Kurier Poznański” nr 298, dod., s. 1.
• J. Kasprowicz, 1917, Z liryków wojennych, „Kurier Poznański” nr 39, dod., s. 1.
• J. Kasprowicz, 2015, Prometeizm w poezji [w:] idem, Pisma zebrane. Krytyka literacka i artystyczna oraz studia historycznoliterackie, M. Wilczak (red.), R. Loth (red.), Warszawa, s. 637–824.
• J.J. Lipski, 1990, Wstęp [w:] J. Kasprowicz, Wybór poezji, BN I 120, Wrocław, s. V–CXV.
• Ch. Nord, 2009, Wprowadzenie do tłumaczenia funkcjonalnego [w:] P. Bukowski, M. Heydel (red.), Współczesne teorie przekładu. Antologia, Kraków, s. 175–191.
• Z Królestwa Polskiego, 1914, „Nowa Reforma” nr 479, s. 2.
• Stosunek Kasprowicza do „Kuriera Poznańskiego”, 1927, „Kurier Poznański” nr 56, s. 2.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2022.10.14

Biblioteka Nauki

3200669