Opozycja swój – obcy w wizualno-werbalnych metaforach publicystycznych

• Authors: Bartłomiej Maliszewski

Title variants

EN

Friend – foe opposition in visual and verbal journalistic metaphors

Abstracts

EN

Based on covers of weekly magazines, it is easy to notice that the focal point of mass media is conflict situations. Their comments lead to the polarisation friend – foe, which is expressed by the visual and verbal presentation of the world of politics. Despite the fact that the visual and verbal repertoire, which allows the positive evaluation of friends and negative evaluation of foes, is quite plentiful, clean patterns in portraying individuals are noticeable. Foes are aggressive, unpredictable, menacing, rapacious, dishonest and, at the same time, determined to build their positive image in order to attract new voters. Friends, in turn, are the victims of stalkers and their actions (the target of their attacks) and the longawaited (true) saviours. Magazine covers evidence social divisions and simultaneously consolidate and develop them, being an element of a relentless struggle to win audience and voters. This is because the marketing (attracting readers’ attention) and political (uniting the audiences against specified antagonists and around the figure of the depicted hero) aspects are of great importance here.

PL

Na podstawie okładek tygodników publicystycznych łatwo zauważyć, że w centrum uwagi mediów są sytuacje konfliktowe. Przy ich komentowaniu polaryzacji podlega podział swój – obcy, który znajduje swój wyraz w sposobie graficznego i językowego przedstawiania świata polityki. Choć repertuar wizualnych i werbalnych środków, które służą pozytywnemu wartościowaniu swoich oraz negatywnemu wartościowaniu obcych, jest dość bogaty, to pojawiają się wyraźne schematy w sposobie portretowania poszczególnych postaci. Obcy są agresywni, nieprzewidywalni, groźni, pazerni, nieuczciwi, a przy tym usiłują budować swój pozytywny obraz, by pozyskiwać głosy wyborców. Swoi zaś to ofiary działań prześladowców (obiekt ich ataków) oraz wyczekiwani (prawdziwi) wybawcy. Okładki czasopism publicystycznych świadczą o panujących podziałach społecznych, a zarazem je utrwalają oraz pogłębiają, będąc elementem nieustannie prowadzonej walki o odbiorców i wyborców. Ważny jest bowiem wymiar marketingowy (pozyskiwanie uwagi czytelników) oraz polityczny (jednoczenie odbiorców przeciwko wskazywanym antagonistom oraz wokół postaci przedstawianego herosa).

Keywords

PL

przenośnie publicystyczne; tygodnik publicystyczny; okładka czasopisma; podziały społeczne; opozycja swój – obcy

EN

journalistic metaphors; weekly newspaper; magazine cover; social divisions; friend – foe opposition

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2022
• Volume: 799
• Issue: 10
• Pages: 147-163

Dates

published

2022

Contributors

author

Bartłomiej Maliszewski

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

• https://orcid.org/0000000238133971

References

• Arystoteles, 2009, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, tłum. H. Podbielski, Warszawa.
• J. Bartmiński, 2007, Opozycja swój/obcy a problem językowego obrazu świata, „Etnolingwistyka” t. 19, s. 35–59.
• Z. Bauer, 2008, Gatunki dziennikarskie [w:] Z. Bauer, E. Chudziński (red.), Dziennikarstwo i świat mediów. Nowa edycja, Kraków.
• M. Bogunia-Borowska, 2021, Politycy na okładkach tygodników społeczno-politycznych w latach wyborów prezydenckich 2015 i 2020. Analiza tygodników „Sieci” i „Newsweek”, „Res Rhetorica” nr 8(3), s. 54–74.
• J. Bralczyk, 1987, O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Uppsala.
• G. Fauconnier, M. Turner, 2019, Jak myślimy. Mieszaniny pojęciowe i ukryta złożoność umysłu, tłum. I. Michalska, Warszawa.
• R. Kapuściński, 2006, Ten Inny, Kraków.
• S. Karpman, 1968, Fairy Tales and Script Drama Analysis, „Transactional Analysis Bulletin” nr 7(26), s. 39–43.
• K. Kłosińska, M. Rusinek, 2019, Dobra zmiana, czyli jak się rządzi światem za pomocą słów, Kraków.
• A. Kozieł, 2013, Publicystyka wizualna w prasie: karykatura, rysunek satyryczny, fotomontaż [w:] K. Wolny-Zmorzyński, W. Furman, J. Snopek, K. Groń (red.), Komunikacja wizualna w prasie i w mediach elektronicznych, Warszawa.
• G. Lakoff , 2003, Metafory i wojna: system metafor użyty, by usprawiedliwić wojnę w Zatoce Perskiej, tłum. A. Wysocka, „Etnolingwistyka” t. 15, s. 29–48.
• G. Lakoff , M. Johnson, 1988, Metafory w naszym życiu, tłum. T.P. Krzeszowski, Warszawa.
• M. Lisowska-Magdziarz, 2020, Czytać warstwami! – w stronę wielomodalnej analizy obrazowania w mediach [w:] J. Winiarska, A. Załazińska (red.), Między słowem a obrazem, Kraków.
• I. Loewe, 2007, Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej, Katowice.
• B. Maliszewski, 2017, Obrazowo mówiąc. O grach wizualno-werbalnych na okładkach tygodników publicystycznych, „Półrocznik Językoznawczy Tertium” nr 2(2), s. 21–35.
• B. Maliszewski, 2018, Przez słowa i obrazy – o multimodalności metafory na okładkach czasopism publicystycznych [w:] I. Hofman, D. Kępa-Figura (red.), Współczesne media. Media multimodalne, t. 1, Lublin.
• B. Maliszewski, 2021, Przywódcy, partnerzy, przeciwnicy: wizerunek polityków w multimodalnych metaforach publicystycznych, „Półrocznik Językoznawczy Tertium” nr 6(1), s. 21–35.
• B. Maliszewski, 2022, Nowe historie to znane historie – publicystyczne metafory jako wykładniki opowieści [w:] I. Hofman, D. Kępa-Figura (red.) , Współczesne media. Współczesne dyskursy medialne, t. 2, Lublin.
• A. Naruszewicz-Duchlińska, 2013, Analiza językowa okładek tygodników opinii na przykładzie „Polityki”, „Przekroju” i „Wprost”, „Prace Językoznawcze” nr 15(1), s. 57–72.
• J. Pacuła, 2012, Grafizacja i wizualizacja słowa w zapowiedziach medialnych, „Media i Społeczeństwo” nr 2, s. 74–93.
• A. Pajdzińska, 2001, My, to znaczy… : z badań językowego obrazu świata, „Teksty Drugie” nr 1(66), s. 33–53.
• A. Pajdzińska, 2008, O nepotyzmie, kumoterstwie i kolesiostwie słów kilka, „Etnolingwistyka” t. 20, s. 171–178.
• W. Pisarek, 2000, Język w mediach, media w języku [w:] J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska (red.), Język w mediach masowych, Warszawa.
• W. Propp, 2011, Morfologia bajki magicznej, tłum. P. Rojek, Kraków.
• E. Szkudlarek-Śmiechowicz, 2019, Sposoby wyrażania emocji w propagandowych przekazach werbalno-wizualnych (na przykładzie okładek tygodników opinii), „Prace Językoznawcze” nr 21(2), s. 189–209.
• M. Szulczewski, 1961, Publicystyka, Warszawa.
• R. Tokarski, 1999, Językowy obraz świata w metaforach potocznych [w:] J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata, Lublin.
• M. Wojtak, 2010, Głosy z teraźniejszości. O języku współczesnej polskiej prasy, Lublin.
• F. Znaniecki, 1931, Studja nad antagonizmem do obcych, Poznań.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2022.10.9

Biblioteka Nauki

3200676