Muzyczne inspiracje w Prawdzie starowieku – pierwszej części tetralogii Stanisława Vincenza

• Authors: Tamara Tkaczuk

Title variants

EN

Music inspirations in Prawda starowieku (Truth of the old days), part one of the tetralogy by S. Vincenz

Abstracts

EN

The works by S. Vincenz are a phenomenon from the borderline of cultures, a testimony of the expansion of Ukrainian-Polish cultural and literary connections. The tetralogy Na wysokiej połoninie (On the high meadow) presents a wide panorama of the Hutsul region, the harmony of coexistence of representatives of different ethnic groups on the background of the untouched nature, which is mythologised, becomes an active participant in the life of the inhabitants of the Carpathians. Intermediality is dominant in the tetralogy Na wysokiej połoninie, because the combination of different arts (including music and painting) facilitates a better disclosure of the unique folk customs and rituals, the ontology of life, the history of Hutsul folk instruments and the specifi c characteristics of their use, symbolism, folk dances, the role played by sounds of nature, mystical meaning of the natural phenomena that have surrounded the human being since ancient time. The paper deals with the analysis of the specifi c characteristics of the writer’s use of musical and pictorial paintings in the work, the use of linguistic means with which the author creates rhythmic prose, captures the sound vibrations of the nature of the Carpathians as a unique space existing in harmony with the human being, which was an innovative phenomenon at the beginning of the 20th century. It was established that musicality in the tetralogy Na wysokiej połoninie is constructed through onomatopoeia, mythologisation of the natural elements, is an important part of the Hutsuls’ traditions, history, life, is a manifestation of the love of nature as a source of a unique polyphony, harmony, silence, promotes the opening of space-time to the macrocosm, and emphasises the uniqueness of the greatness of the Carpathian region and its inhabitants.

PL

Twórczość S. Vincenza jawi się jako fenomen pogranicza kultur pogłębiający ukraińsko-polskie relacje kulturalne i literackie. W pierwszej części tetralogii Na wysokiej połoninie została nakreślona szeroka panorama Huculszczyzny, pełne harmonii współistnienie przedstawicieli różnych grup etnicznych na tle natury, która – poddana mitologizacji – staje się ważną częścią życia mieszkańców Karpat. Dominująca intermedialność w utworze, wynikająca z połączenia muzyki, malarstwa i sztuk plastycznych, sprzyja lepszemu ujawnieniu unikatowych, ludowych obyczajów i obrzędów, ontologii, historii tworzenia ludowych huculskich instrumentów muzycznych i specyfi ki ich wykorzystania, symboliki, huculskich tańców, roli dźwięków natury, mistycznego sensu zjawisk przyrody, które otaczały człowieka od wieków. Celem niniejszej analizy uczyniono próbę ukazania specyfi ki wykorzystania w utworze przez pisarza muzycznych i artystycznych obrazów, użycia środków językowych, za pomocą których autor konstruuje prozę rytmizowaną, rejestruje dźwiękowe wibracje natury Karpat, jakby unikatowego kosmosu harmonizującego z egzystencją człowieka, co niewątpliwie było nowatorskim zjawiskiem na początku XX wieku. Muzyczność w analizowanym utworze jest oddawana za pomocą onomatopei, mitologizacji żywiołów natury, mistyki. Muzyczność została zapisana w tradycjach Hucułów, ich historii, bycie, zamiłowaniu do natury, która jest źródłem tworzenia polifonii, połączenia milczenia i ciszy, sprzyja rozszerzeniu przestrzeni i czasu do wszechświata.

Keywords

PL

Huculszczyzna; Karpaty; Huculi; intermedialność; czasoprzestrzeń; muzyka; makrokosmos

EN

Hutsul region; Carpathians; Hutsuls; intermediality; spacetime; music; painting; macrocosm

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2022
• Volume: 790
• Issue: 1
• Pages: 289-299

Dates

published

2022

Contributors

author

Tamara Tkaczuk

• Przykarpacki Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Stefanyka, Iwano-Frankiwsk (Ukraina)

References

• O. Ciwkacz, 2012, «...Przyjaciół, takich jak Pan...w ogóle nie dużo w przyrodzie» (листування Станіслава Вінценза і Ростислава Єндика) [w:] Київські полоністичні студії t. ХІХ, Київ, s. 93–99.
• Hasło C. Debussy [w:] Encyklopedia muzyczna, 1984, t. II, red. E. Dziębowska, Kraków.
• M. Ołdakowska-Kufl owa (red.), 2002, Stanisław Vincenz – humanista XX wieku, Lublin.
• H. Peyre, 1990, Co to jest symbolizm? Warszawa.
• S. Vincenz, 2002, Na wysokiej połoninie. Pasmo I. Prawda starowieku. Obrazy, dumy i gawędy z Wierzchowiny huculskiej, Sejny.
• D. Więckowski, 1998, La poétique de Mallarmé, Paris.
• М. Васильчук (red.), 2008, Вінцензіана: cтатті, листи, фрагменти творів, Коломия.
• B. Иванов, 1985, Взгляд Скрябина на искусство, в: Памятники культуры. Новые открытия, Ленинград.
• A. Киченко, 2002, Мифопоэтическая интерпретация художественного текста: функционально-типологический и методологический аспект, „Питання Літературознавства” nr 9(66), Чернівці.
• Д. Наливайко, K. Шахова, 2001, Зарубіжна література ХІХ сторіччя. Доба романтизму, Тернопіль.
• Д. Наливайко, 2006, Теорія літератури й компаративістика, Київ.
• B. Полєк, 2008, Калевала гуцулів [w:] М. Ваcильчук (red.), Вінцензіана: cтатті, лиcти, фрагменти творів, Коломия, s. 12–22.
• O. Рисак, 1996, Мелодії і барви слова: Проблеми синтезу мистецтв в українській літературі кінця ХІХ – початку ХХ ст., Луцьк.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2022.1.15

Biblioteka Nauki

2147587