Przymiotnik słodki w dawnych i współczesnych połączeniach wyrazowych języka polskiego

• Authors: Kinga Wąsińska

Title variants

EN

The usage of the adjective słodki (sweet) in word combinations of historical and contemporary Polish

Abstracts

EN

This article aims to confirm that modifications in meanings of words are associated with their collocations. This is based on an analysis performed on the collocations of the adjective ‘słodki’ [sweet]. The language material for the research was collected using historical and contemporary Polish language corpora: Korpus Dawnych Polskich Tekstów Dramatycznych (1772–1939) [The Corpus of Polish Drama Texts], PELCRA search engine for Narodowy Korpus Języka Polskiego [The National Corpus of Polish], and the Monco PL searching tool for websites. Analysing authentic examples of word combinations reveals the relationship between the adjective’s specific meaning and its collocates. The analysis also demonstrates that the collocation of ‘słodki’ has been changing over the eras of language use.

PL

Celem artykułu jest opis oraz analiza frekwencyjna połączeń przymiotnika słodki w znaczeniach ‘miły, przyjemny’, ‘sprawiający miłe wrażenie’, ‘mdły, duszący’ obecnych zarówno w polszczyźnie dawnej, jak i współczesnej. Badania zostały przeprowadzone na podstawie Korpusu Dawnych Polskich Tekstów Dramatycznych (1772–1939), zasobów Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz korpusu monitorującego MoncoPL. Analiza zorientowana jest zarówno ilościowo, jak i jakościowo, to znaczy pokazuje zależność pomiędzy używaniem konkretnych połączeń wyrazowych a ich znaczeniem.

Keywords

PL

konkordancje; kolokacje; leksyka polska; korpusy językowe

EN

collocations; Polish lexis; languague corpora; co-occurrence of words

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2023
• Volume: 809
• Issue: 10
• Pages: 32-47

Dates

published

2023

Contributors

author

Kinga Wąsińska

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000217319347

References

• Ackermann, D. 1994. Historia naturalna zmysłów, tłum. P. Chmielewski. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
• Brodacki, J. 2009. Biały skarb. Mówią Wieki 12(599), s. 62–67.
• Buttler, D. 1982. Zagadnienia normatywne związane z syntagmatycznym doborem elementów leksykalnych. W: Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności leksykalnej (słownictwo rodzime), red. D. Buttler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz, s. 182–210. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Culpeper, J., Kytö, M. 2000. Data in historical pragmatics: Spoken interaction (re)cast as writing. Journal of Historical Pragmatics 1(2), s. 175–199.
• Culpeper, J., Kytö, M. 2010. Early Modern English Dialogues: Spoken Interaction as Writing. Cambridge: Cambridge University Press.
• Dobrowolska-Pigoń, M., Wieczorek, J. i in. 2020. Procedura korekty Słowosieci. Wrocław: Politechnika Wrocławska.
• Jucker, A. red. 1995. Historical Pragmatics: Pragmatic Developments in the History of English. Amsterdam: John Benjamins.
• Kleszczowa, K. 2003. Staropolskie derywaty przymiotnikowe i ich perspektywiczna ewolucja. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Kładoczny, P. 2018. Ramy interpretacyjne zmysłów we wczesnych i późnych powieściach Jerzego Pilcha. Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego 4, s. 321–361.
• Kładoczny, P. 2016. Konceptualizacja zmysłów w twórczości Adama Mickiewicza. Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego 2, s. 263–306.
• Kopaliński, W. 2007. Opowieści o rzeczach powszednich, s. 11–43. Warszawa: HPS.
• Krzemińska, A. 2009. Oby żupa była słona. Polityka 6, s. 76–77. Online: http://polityka.pl/historia/281270,1,oby-zupa-byla-slona.read [dostęp: 05.09.2023].
• Lewandowska-Tomaszczyk, B. red. 2005. Podstawy językoznawstwa korpusowego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Przybylska, R. 2018. Ilustracja materiałowa w WSJP PAN – kolokacje i cytaty. W: Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, red. P. Żmigrodzki, M. Bańko, B. Batko-Tokarz, J. Bobrowski, A. Czelakowska, M. Grochowski, R. Przybylska, J. Waniakowa, K. Węgrzynek, s. 115–126. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN. Online: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/89795/edition/68631/content [dostęp: 05.09.2023].
• Tatarkiewicz, W. 1958. Historia filozofii, t. 1–3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Zawisławska, M. 2004. Czasowniki percepcji wzrokowej. Ujęcie kognitywne. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Online: https://www.academia.edu/2068004/Czasowniki_percepcji_wzrokowej_Uj%C4%99cie_kognitywne [online: 05.09.2023].
• Żmigrodzki, P. 2023. Wielki słownik języka polskiego PAN. Zasady opracowania. Kraków. Online: https://wsjp.pl/page/zasady [online: 01.12.2023].

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2023.10.3

Biblioteka Nauki

28765539