Komunikacja z czytelnikiem w sytuacji kryzysu czytelnictwa końca XVII i początku XVIII wieku

• Authors: Ewa Rodek

Title variants

EN

Communication with the reader in the situation of the readership crisis of the end of the 17th and the beginning of the 18th centuries

Abstracts

EN

This article is devoted to issues in the literary culture of the Polish–Lithuanian Commonwealth of the end of the 17th and the beginning of the 18th centuries. The material of prefaces to an anonymous recipient a ached to works of 1675–1739 served as the basis for analysing the statements concerning the process of reception and the act of reading. The results of the analysis indicate that the authors of the prefaces perceived a crisis of readership and interest in books. To this end, they activated the audience for attentive and engaged reading. Moreover, the authors declared that they adapted the form and content of the works to the needs and tastes of readers. Going beyond the traditionally established convention of using topical motifs, they often extolled their offerings in direct, concise but succinct messages, which alludes to the characteristics of advertising language.

Keywords

EN

the Baroque; the Saxon era; preface; literary culture

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2023
• Volume: 800
• Issue: 1
• Pages: 58-72

Dates

published

2023

Contributors

author

Ewa Rodek

• Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

• https://orcid.org/0000000299670332

References

• Bieńkowska, B. 1976. Staropolski świat książek. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Czarnowska, M. 1967. Ilościowy rozwój polskiego ruchu wydawniczego 1501–1965, Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Czekajewska, A. 1962. O listach dedykacyjnych w polskiej książce XVI wieku, Roczniki Biblioteczne 1/2, s. 21–55.
• Cybulski, M. 2003. Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Цыганок, О.М. 2011. Латино-, польско- и украиноязычные пародии эпитафий в украинских поэтиках XVII – первой половины XVIII в. (имагологическое измерение). W: Волинь філологічна: текст і контекст. T. 12, nr 2: Імагологічні виміри національної літератури, red. Л.К. Оляндер, Т.П. Левчук, s. 241–246. Łuck: Волинський національний університет імені Лесі Українки.
• Hombek, D. 1988. Reklama księgarsko-wydawnicza w czasopismach stanisławowskich, Biuletyn Polonistyczny, t. XXXI, z. 4, s. 43–48.
• Imańska, I. 2000. Druk jako wielofunkcyjny środek przekazu w czasach saskich. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Janiak-Jasińska, A. 2011. Zmagania historyka z reklamą. Artykuły spożywcze w ogłoszeniach reklamowych początku XX wieku. Przegląd Historyczny 102/4, s. 839–854. Online: Przeglad_Historyczny-r2011-t102-n4-s839-854.pdf [dostęp: 20.12.2022].
• Lewiński, P. 1999. Retoryka reklamy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Mazurkowa, B. 1992. O reklamie wydawniczej w przedmowach edytorów i drukarzy polskich doby oświecenia. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Studia Bibliologiczne V, s. 129–150.
• Nowacki, R. 2020. Reklama. Podręcznik. Warszawa: Wydawnictwo Difin, dodruk z 2005.
• Ocieczek, R. 1982. „Słoworodne wizerunki”. O wierszowanych listach dedykacyjnych z XVII wieku. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Ocieczek, R. 2002. Studia o dawnej książce. Katowice: Wydawnictwo „Gnome”.
• Ocieczek, R. red. 1990. O literackiej ramie wydawniczej w książkach dawnych. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Ocieczek, R., Ryba, R. red. 2002. Przedmowa w książce dawnej i współczesnej. Katowice: Wydawnictwo „Gnome”.
• Rodek, E. 2020. Przejawy świadomości Polaków w pierwszej połowie XVIII wieku. Kraków: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk.
• Rodek, E. 2022. O apostrofi e łaskawy czytelniku i formule pożegnalnej bądź łaskaw w przedmowach do dzieł wydanych w latach 1650–1750. Język Polski CII, z. 2, s. 93–106. Online: https://jezyk-polski.pl/index.php/jp/article/view/215 [dostęp: 20.12.2022].
• Sarnowska-Temeriusz E. 1990, Krytyka literacka w Polsce XVI i XVII wieku. W: Krytyka literacka w Polsce w XVI i XVII wieku oraz w epoce oświecenia, red. E. Sarnowska-Temeriusz, T. Kostkiewiczowa, s. 5–150. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Szczepaniec, J. 1973. Rola drukarstwa w życiu literackim polskiego oświecenia. Zarys wybranych zagadnień. W: Problemy literatury polskiej okresu oświecenia, red. Z. Goliński, t. 1, s. 49– 105. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2023.1.4

Biblioteka Nauki

3201002