Aktorska i amatorska: dwie interpretacje głosowe tego samego wiersza

• Authors: Mirosław Bańko

Title variants

EN

Professional and amateur: two vocal interpretations of the same poem

Abstracts

EN

This article concerns two vocal interpretations of the poem Dwa wiatry (Two Winds) by Julian Tuwim: one comes from an actor, the other from an amateur publishing educational materials on the Internet. The aim is to explain why the actor’s interpretation seems more suggestive than the amateur one. The subject of the study is the prosodic features of both performances of the poem (tempo, sound intensity, and tone changes), treated as an iconic indicator of its cognitive and emotional content. This article is a continuation of an earlier publication in which Tuwim’s Lokomotywa (Locomotive) was examined in a similar way. In both studies, the Praat programme for acoustic analysis of sound was used for research.

PL

Artykuł dotyczy dwóch interpretacji głosowych wiersza Dwa wiatry Tuwima: jedna pochodzi od aktora, druga od amatorki publikującej materiały edukacyjne w internecie. Celem jest wyjaśnienie, dlaczego aktorska interpretacja wydaje się bardziej sugestywna od amatorskiej. Przedmiotem badania są cechy prozodyczne obu wykonań utworu (tempo, intensywność dźwięku i zmiany tonu), traktowane jako ikoniczny wykładnik jego treści i zawartości emocjonalnej. Artykuł jest kontynuacją wcześniejszej publikacji, w której w podobny sposób badano Lokomotywę Tuwima. W obu pracach do badań wykorzystano program Praat, służący do analizy akustycznej dźwięku.

Keywords

PL

ikoniczność; instrumentacja dźwiękowa; prozodia; aktorska interpretacja wiersza

EN

iconicity; sound instrumentation; prosody; actor’s interpretation of a poem

• Publisher: Towarzystwo Kultury Języka
• Journal: Poradnik Językowy
• Year: 2023
• Volume: 808
• Issue: 9
• Pages: 16-30

Dates

published

2023

Contributors

author

Mirosław Bańko

• Uniwersytet Warszawski

• https://orcid.org/0000000253964327

References

• Banse, R, Scherer, K.R. 1996. Acoustic profiles in vocal emotion expression. Journal of Personality and Social Psychology 70(3), s. 614–636.
• Bańko, M. 2022. Ikoniczne walory cech prozodycznych Lokomotywy Tuwima w recytacji Piotra Fronczewskiego. Poradnik Językowy 6, s. 39–51.
• Boersma, P. 2001. PRAAT, a system for doing phonetics by computer. Glot International 9–10, s. 341–345, https://www.fon.hum.uva.nl/paul/papers/speakUnspeakPraat_glot2001.pdf.
• Caroll, J.B. 1966. Problems of measuring speech rate. For presentation at a conference of speech compression, U[niversity] of Louisville, Louisville, Kentucky, October 19, 1966, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED011338.pdf.
• Colonna, Romano, De Iacovo. 2019. Prosodic features of the Italian poetry: a phonetic study on some readings. W: Proceedings of the 19th International Congress of Phonetic Sciences, Melbourne, Australia 2019, red. S. Calhoun i in., s. 3383–3387, https://assta.org/proceedings/ICPhS2019, dostęp: 13.10.2023.
• Franszek, A. 2006. Od Bieruta do Herlinga-Grudzińskiego. Wykaz lektur szkolnych w Polsce w latach 1946-1999. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Givón, T. 1995. Isomorphism in the grammatical code: Cognitive and biological considerstions. W: Iconicity in Language, red. R. Simone, s. 47–76. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Co.
• Gottwald, J., Elsner, B., Pollatos, O. 2015. Good is up – spatial metaphors in action observation. Frontiers in Psychology 6, s. 1605.
• Jędrych, K. 2014. Lektury w programach dla szkoły podstawowej z lat 1949–1989. W: Literatura dla dzieci i młodzieży, t. 4, red. K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć, s. 205-224. Katowice: Wydawnictwo UŚ.
• Karpiński, M., Klessa, K., Czoska, A. 2014. Local and global convergence in the temporal domain in Polish task-oriented dialogue. W: Proc. 7th International Conference on Speech Prosody 2014, s. 743–747.
• Kern, F. 2010. Speaking dramatically: The prosody in radio live commentaries of football games. W: Prosody in Interaction, red. M. Selting, D. Barth-Weingarten, E. Reber, s. 217–238. Amsterdam: John Benjamins.
• Kövacses, Z. 2010. Metaphor. A Practical Introduction. Oxford: Oxford University Press.
• Kowalczykowa, A. 1986. Kalendarium życia i twórczości Juliana Tuwima. W: J. Tuwim, Wiersze 1, oprac. A. Kowalczykowa, s. 121–189. Warszawa: Czytelnik.
• Kuncy-Zając, A. 2017. Depresja w metaforze, metaforyka depresji. Acta Philologica 50, s. 177–188.
• Lakoff, G., Johnson, M. 1980. Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago Press. [Polski przekład: Metafory w naszym życiu, tłum. T. Krzeszowski, Warszawa: PIW, 1988]
• Nygaard, L., Herold, D.S., Namy, L.L. 2009. The semantics of prosody: Acoustic and perceptual evidence of prosodic correlates to word meaning. Cognitive Science 33, s. 127–146.
• Ohala, J.J. 1994. The frequency code underlies the sound-symbolic use of voice pitch. W: Sound Symbolism, red. L. Hinton, J. Nichols, J. Ohala, s. 325–347. Cambridge: Cambridge University Press.
• Perlman, M. 2010. Talking fast: The use of speech rate as iconic gesture. W: Meaning, Form, and Body, red. F. Perrill, V. Tobin, & M. Turner, s. 245–262. Stanford, CA: CSLI Publications.
• Perlman, M., Clark, N., Johansson Falck, M. 2015. Iconic Prosody in Story Reading. Cognitive Science 39, 6, s. 1348–1368.
• Podstawa programowa. 2017. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej (…). Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa, 24 lutego 2017 r., poz. 356.
• Pszczołowska, L. 1977. Instrumentacja dźwiękowa. Wrocław: Ossolineum.
• Rockwell, P. 2000. Lower, slower, louder: Vocal cues of sarcasm. Journal of Psycholinguistic Research 29(5), s. 483–495.
• Sawicka, I. 1995. Fonologia. W: L. Dukiewicz, I, Sawicka, Fonetyka i fonologia, s. 105–195. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
• Shintel, H., Nusbaum, H.C., Okrent, A. 2006. Analog acoustic expression in speech communication. Journal of Memory and Language 55, s. 167–177.
• Stradecki, J. 1959. Julian Tuwim. Bibliografia. Warszawa: PIW.
• Tzeng, Ch., Duan, J., Namy, L., Nygaard, L. 2018. Prosody in speech as a source of referential information. Language, Cognition and Neuroscience 33(4), s. 512–526.
• Weinsberg, A. 1983. Językoznawstwo ogólne. Warszawa: PWN.
• Yanko, T. 2019. The prosody of poetic reading in comparison with the prosody of everyday speech. W: Quantitative Approaches to Versification, red. P. Plecháč i in., s, 263–274. Ústav pro českou literaturu AV ČR, https://www.researchgate.net/publication/334132735_Quantitative_Approaches_to_Versification, dostęp: 13.10.2023.

Identifiers

DOI

10.33896/PorJ.2023.9.2

Biblioteka Nauki

28765351