Związki frazeologiczne z komponentem nominalnym oko – oczy / око – очи w języku polskim i bułgarskim

• Authors: Joanna Mleczko

Title variants

EN

Idioms with the nominal component oko – oczy / око – очи in the Polish and Bulgarian languages

Abstracts

EN

The subject of analysis are Polish and Bulgarian idioms with the nominal component oko – oczy / ... – ... [eye – eyes]. An ideographic model of somatic idiom systematization based on the anthropocentric scheme of ideas by the Russian researcher Tatiana Nikitina was used for their presentation. The author focused on group one of the model. It comprises idioms that refer to the man, including to the man as a living and acting being and his internal world. When defining the man as a living and acting being, one can distinguish his characteristic features, process and conditions that are connected with different periods of life, physique, existential needs, physical condition, general sensation, sense perception, feelings and physical activity. The idioms excerpted in the article cover almost all of the above areas.

Keywords

EN

comparative linguistics; somatic phraseology; linguistic metaphors

• Publisher: Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
• Journal: Academic Journal of Modern Philology
• Year: 2022
• Issue: 15
• Pages: 211-224

Dates

published

2022

Contributors

author

Joanna Mleczko

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Humanistyczny, Instytut Językoznawstwa

• https://orcid.org/0000000347861759

References

• Andrejčin, Lûbomir, Lûben Georgiev, Stefan Ilčev, Nikola Kostov, Ivan Lekov, Stojko Stojkov, Cvetan Todorov (red.) (2002) B″lgarski t″lkoven rečnik. Sofiâ: Nauka i izkustvo.
• Bartmiński, Jerzy, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska (2009) „Dynamika kategorii punktu widzenia w języku, tekście i dyskursie”. [W:] Jerzy Bartmiński. Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 106–130.
• Boryś, Wiesław (2008) Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Czurak, Maria (1988) „Frazeologia określająca cechy charakteru człowieka”. [W:] Mieczysław Basaj, Danuta Rytel (red.) Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej. T. IV. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk; 147–151.
• Drabik, Lidia, Elżbieta Sobol (2007) Słownik języka polskiego PWN. T. 2 P–Ż. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Gordy, Miroslava (2010) Somatičeskaâ frazeologiâ sovremennyh russkogo i pol´skogo âzykov. Ŝecin: volumina.pl Daniel Krzanowski.
• Gugułanowa, Iwanka (1982) „Frazeologizmy z liczebnikami w języku polskim i bułgarskim”. [W:] Mieczysław Basaj, Danuta Rytel (red.) Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej. T. 1. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk; 149–156.
• Kępiński, Antoni (1977) „Twarz i ręka”. [W:] Teksty: teoria literatury, krytyka i interpretacja Nr 2 (32); 9–34.
• Kłosińska, Anna, Elżbieta Sobol, Anna Stankiewicz (2005) Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krasnowolski, Antoni (1905) Przenośnie mowy potocznej. Cz. 1. Warszawa: M. Arcta.
• Krawczyk-Tyrpa, Anna (1987) Frazeologia somatyczna w gwarach polskich. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Kwaśniewicz, Krystyna (1981) „Zwyczaje i obrzędy rodzinne”. [W:] Maria Biernacka, Maria Frankowska, Wanda Paprocka (red.) Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej. T. 2. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk; 86–126.
• Mihajlova-Stalânova, Nadežda (2011) Verba percipiendi v b″lgarskiâ i polski ezik. Sofiâ: Universitetsko izdatelstvo „Sv. Kliment Ohridski“.
• Michow, Elżbieta (2013) Studia nad frazeologią somatyczną języka polskiego i bułgarskiego. Kielce: GlobalTranslator CUiT.
• Mleczko, Joanna (2013) „Bułgarskie frazeologizmy z głównym komponentem somatyzmem wyrażające gniew”. [W:] Žoržeta Čolakova & Diana Ivanova (red.) Paisievi četeniâ. Ezikoznanie. T. 50, kn. 1, sb. V, 2012. Plovdiv: Universitetsko izdatelstvo „Paisij Hilendarski”; 356–368.
• Nanova, Ani (2005) Frazeologičen sinonimen rečnik na b″lgarskiâ ezik. Sofiâ: Izdatelstvo „Heyzal“.
• Ničeva, Keti (1978) „Frazeologizmi – repliki v b″lgarskiâ ezik”. [W:]. B″lgarski ezik Kn. 5; 457–463.
• Ničeva, Keti, Sijka Spasova-Mihajlova, Kristalina Čolakova (1974) Frazeologičen rečnik na b″lgarskiâ ezik. Т. 2 А–N. София: Izdatelstvo na B″lgarskata akademiâ na naukite.
• Ničeva, Keti, Sijka Spasova-Mihajlova, Kristalina Čolakova (1975) Frazeologičen rečnik na b″lgarskiâ ezik. Т. 2 О–Â. София: Izdatelstvo na B″lgarskata akademiâ na naukite.
• Ničeva, Keti, Sijka Spasova-Mihajlova, Kristalina Čolakova (red.) (1979) Rečnik na b″lgarskiâ ezik. T. 2 (V). Sofiâ: Izdatelstvo na B″lgarskata akademiâ na naukite.
• Nikitina, Tat´âna (1995) „K voprosu o klassifikacionnoj sheme frazeologičeskogo slovarâ”. [W:] Slavânskoe âzykoznanie Nr 2; 68–82.
• Nowakowska-Kempna, Iwona (1995) Konceptualizacja uczuć w języku polskim. Prolegomena. Poznań: Wydawnictwo SORUS.
• Ovčarova, Ginoeva (2017) „Frazeologični edinici s komponent «oko». B″lgarsko-polski paraleli”. [W:] Studia Philologica Universitatis Velikotarnovensis Vol. 36/2; 273–283.
• Pajdzińska, Anna (1996) „Wyrażenia zmysłowe jako podstawa metafor językowych”. [W:] Etnolingwistyka Nr 8; 112–131.
• Pajdzińska, Anna (1999) „Jak mówimy o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata”. [W:] Jerzy Bartmiński (red.) Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 87–107.
• Skorupka, Stanisław ([1967] 1985) Słownik frazeologiczny języka polskiego. T. 1 A–P. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Sapasova-Mihajlova, Sijka 1965 „Frazeologični varianti s obŝ komponent «ezik»”. [W:] B″lgarski ezik Kn. 4–5; 327–339.
• Święcicka, Małgorzata, Eliza Tarary (2005) „Wybrane somatyzmy z komponentem oko w języku młodzieży szkolnej”. [W:] Białostockie Archiwum Językowe Nr 5; 119–133.
• Tolstoj, Nikita (1995) „Verh – niz“ [W:] Nikita Tolstoj (red.) Slavânskije drevnosti. Etnolingvističeskij slovar´. Т. 1 А–G. Moskva: Meždunarodnyje otnošeniâ; 345–346.
• Vakarelski, Hristo (1990) B″lgarski pogrebalni običai. Sravnitelno izučavane. Sofiâ: Izdatelstvo na B″lgarskata akademiâ na naukite.
• Wierzbicka, Anna (1971) Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Wójtowiczowa, Janina, Wiara Małdżiewa (1994) Polskie i bułgarskie związki frazeologiczne. Warszawa: Wydawnictwo UW.
• V″tov, V″rban (2005) „Mit i narodni predstavi v″v v″trešnata forma na b″lfarskite frazeologizmi s komponent «s″rce«“. [W:] Marijka Dimitrova & Ivanova, Lûdmila, Gecov, Anton (red.) Sbornik ot kolokviuma po povod 70-godišninata na profesor Hilmar Valter, početen doktor na VTU „Sv. sv. Kiril i Metodij”. Veliko T″rnovo: Universitetsko izdatelstvo „Sv. Sv. Kiril i Metodij”; 278–285.
• Zadrożyńska, Anna (1985) Powtarzać czas początku. Cz. 1: O świętowaniu dorocznych świat w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Spółdzielcze.
• Zawisławska, Magdalena (2004) Czasowniki oznaczające percepcję wzrokową we współczesnej polszczyźnie. Ujęcie kognitywne. Warszawa: nakładem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Identifiers

DOI

10.34616/ajmp.2022.15.17

Biblioteka Nauki

2231698