Językoznawstwo antropologiczne we współcześnie prowadzonych badaniach nad językiem i kulturą

• Authors: Piotr P. Chruszczewski

Abstracts

EN

The idea for this text was dictated by the need to develop a comprehensive taxonomy of Language Anthropology, and in particular the place occupied by Anthropological Linguistics in this classification. The first extensive attempts to determine the exact place that Anthropological Linguistics occupies in this taxonomy were presented over a decade ago (Chruszczewski 2010, 2011), and they were later developed and modified (Chruszczewski 2018). The present classification of Anthropological Linguistics is based upon the current state of knowledge and above all on research undertaken in numerous scientific centers around the world where it is obvious that language is an integral part of human culture and it is recognized that both of the phenomena influence each other and that the most reliable results can be obtained by studying language and culture simultaneously. It goes without saying that scholars are thinking, hard-working and creative beings. Therefore, the increase and updating of knowledge, including research fields and disciplines, is very large and takes place very quickly. Many working research ideas from not so far ago are already recognized and autonomous scientific disciplines. Hence, I share the opinion of those researchers who believe that from time to time it is necessary to modernize, re-describe and explain anew the classification of the disciplines in which we work, so that the readers of our works can see how we ourselves understand the discipline of our core research. On the one hand the following classification of Anthropological Linguistics can be seen as exactly this kind of explanation of how the author of the paper understands this research field, and on the other hand it can be seen also as an open invitation for discussion.

Keywords

EN

Anthropological Linguistics; Contact Linguistics; language; culture

• Publisher: Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
• Journal: Academic Journal of Modern Philology
• Year: 2022
• Issue: 15
• Pages: 117-126

Dates

published

2022

Contributors

author

Piotr P. Chruszczewski

• Uniwersytet Wroclawski, Wydzial Filologiczny, Instytut Filologii Angielskiej

• https://orcid.org/000000023915650X

References

• Anusiewicz, Janusz (1995) Jezykoznawstwo kulturowe. Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego.
• Ariel, Mira (2008) Pragmatics and Grammar. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Artières, Philippe, Pawel Rodak (red.) (2010) Antropologia pisma. Od teorii do praktyki. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Austin, John Langshaw (1962) How to Do Things with Words. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Bernstein, Basil B. (1975) Class, Codes, and Control: Theoretical Studies Towards a Sociology of Language. New York: Schocken Books.
• Briggs, Charles L. (1985) “The Pragmatics of Proverb Performances in New Mexican Spanish”. [W:] American Anthropologist. Volume 87. No. 4; 793–810.
• Cavalli-Sforza, Luigi Luca ([2000] 2001) Genes, Peoples and Languages. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press.
• Chilton, Peter (2005) “Antilanguage”. [W:] The Encyclopedia of Language and Linguistics. Volume 1. R. E. Asher (red. nacz.). Oxford, New York: Pergamon Press; 136–137.
• Chruszczewski, Piotr P. (2010) „Podstawowe problemy jezykoznawstwa antropologicznego”. [W:] Jacek Fisiak (red.) Studia jezykoznawcze: od jezykoznawstwa teoretycznego do stosowanego. Kraków: TERTIUM; 57–68.
• Chruszczewski, Piotr P. (2011) Jezykoznawstwo antropologiczne. Zadania i metody. Wroclaw: Oddzial Polskiej Akademii Nauk we Wroclawiu.
• Chruszczewski, Piotr P. (2018) „Przekladoznawstwo jako domena jezykoznawstwa antropologicznego”. [W:] Aleksandra R. Knapik, Piotr P. Chruszczewski (red.) Miedzy tekstem a kultura. Z zagadnień przekladoznawstwa. Beyond Language. Tom 1. Æ Academic Publishing, San Diego, CA, USA; 77–94.
• Dejna, Karol ([1973] 1993) Dialekty polskie. Wroclaw: Zaklad Narodowy im. Ossolinskich.
• Doroszewski, Witold (1953) „Przedmiot i metody dialektologii”. [W:] Poradnik Jezykowy. Tom 4; 1–12.
• Godlewski, Grzegorz (2016) „Antropologia praktyk jezykowych: wprowadzenie”. [W:] Godlewski, Grzegorz,
• Agnieszka Karpowicz, Marta Rakoczy (red.) (2016) Antropologia praktyk jezykowych. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego; 7–80.
• Greenberg, Joseph H., Merritt Ruhlen (2007) An Amerind Etymological Dictionary. Stanford, CA: Department of Anthropological Sciences, Stanford University.
• Grucza, Franciszek (2007) Lingwistyka stosowana. Historia – Zadania – Osiagniecia. Seria: Jezyki. Kultury. Teksty. Wiedza. Warszawa: Euro-Edukacja.
• Grucza, Franciszek (2010) „O statusie, pozycji i zadaniach lingwistyki stosowanej”. [W:] Jacek Fisiak (red.) Studia jezykoznawcze: od jezykoznawstwa teoretycznego do stosowanego. Kraków: Tertium: 121–146.
• Grucza, Franciszek [2012] prywatne rozmowy z autorem przeprowadzone we Wroclawiu oraz Warszawie.
• Gumperz, John J. ([1968] 1972) “The Speech Community”. [W:] Pier Paolo Giglioli (red.) Language and Social Context. Harmondsworth: Penguin Books; 219–231. Pierwodruk [w:] International Encyclopedia of the Social Sciences. New York: Macmillan; 381–386.
• Halliday, Michael Alexander Kirkwood (1978) “Antilanguages”. [W:] M. A. K. Halliday Language as Social Semiotics. London: Arnold; 164–182.
• Humboldt von, Wilhelm ([1806] 2002) [“Latium und Hellas oder Betrachtungen über das klassische Altertum”. [W:] A. Leitzmann, B. Gebhardt, W. Richter (red.) Wilhelm von Humboldts gesammelte Schriften. Vol. I-XVII. Berlin (1903–1936): Behr]. „Lacjum a Hellada, czyli rozwazania o starozytnosci klasycznej”. [W:] O mysli i mowie. Wybór pism z teorii poznania, filozofii dziejów i filozofjęzyka. Tlum. pol. i wstepem opatrzyla Elzbieta M. Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 50–94.
• Humboldt von, Wilhelm ([1836] 1999) [ Über die Verschiedenheit des menschlichen Sprachbaues und ihren Einfluss auf die geistige Entwicklung des Menschengeschlechts. Berlin: Königlichen Akademie der Wissenschaften]. On Language: On the Diversity of Human Language Construction and its Influence on the Mental Development of the Human Species. Michael Lonsky (red.) Tlum. ang. Peter Heath. Cambridge: Cambridge University Press.
• Humboldt von, Wilhelm ([1903/1936] 1968) Gesammelte Schriften. Ausgabe Der Preußischen Akademie Der Wissenschaften. Vol. I-XVII. Berlin: [Behr] De Gruyter.
• Hymes, Dell H. (1962) “The Ethnography of Speaking”. [W:] Thomas Gladwin, William C. Sturtevant (red.) Anthropology and Human Behavior. Washington, DC: The Anthropological Society of Washington; 13–53.
• Knapik, Aleksandra R. (2019) Jamaican Creole Proverbs from the Perspective of Contact Linguistics. Æ Academic Publishing, San Diego, CA, USA.
• Knapik, Aleksandra R., Piotr P. Chruszczewski (red.) [w przygotowaniu] Miedzy tekstem a kultura 2. Z zagadnien interpretacyjnych. Æ Academic Publishing, San Diego, CA, USA.
• Knapik, Aleksandra R., Piotr P. Chruszczewski [w przygotowaniu] Kreolingwistyka w zarysie. Jezykowo kulturowe mechanizmy przetrwania, rozwoju i dezintegracji. Æ Academic Publishing, San Diego, CA, USA.
• Knight, Chris (1991) Blood Relations: Menstruation and the Origins of Culture. New Haven, CT, London, UK: Yale University Press.
• Knight, Chris (2000) “Introduction: The Evolution of Cooperative Communication”. [W:] Chris Knight, Michael Studdert-Kennedy, James R. Hurford (red.) Evolutionary Emergence of Language. Social Function and the Origins of Linguistic Form. Cambridge, UK: Cambridge University Press; 19–26.
• Krzeszowski, Tomasz P. (2016) The Translation Equivalence Delusion. Meaning and Translation. Frankfurt am Main: Peter Lang.
• Malinowski, Bronislaw K. ([1929] 2000) „Antropologia stosowana”. [W:] Kultura i jej przemiany. [„Africa” opublikowane po raz pierwszy w Practical Anthropology. Vol. 2, No. 1; 23-39]. Tlum. pol. Anna Mach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 505–521.
• Mallik, Bhaktiprasad (1972) Language of the Underworld of West Bengal. Research Series 76. Calcutta: Sanskrit College.
• McMahon, April M. S., Robert McMahon (2013) Evolutionary Linguistics. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
• Milewski, Tadeusz ([1950] 1993) „Podstawy teoretyczne typologii jezyków”. [W:] Biuletyn Polskiego Towarzystwa Jezykoznawczego. Tom X; 122–140. Przedruk [w:] Teoria, typologia i historia jezyka. Zbiór prac Tadeusza Milewskiego pod redakcja Leszka Bednarczuka. Kraków: Universitas; 75–87.
• Mufwene, Salikoko S. (2001) The Ecology of Language Evolution. Cambridge: Cambridge University Press.
• Mühleisen, Susanne, Bettina Migge (red.) (2005) Politeness and Face in Caribbean Creoles. Amsterdam: John Benjamins.
• Pajdzinska, Anna, Ryszard Tokarski (1997) „Kulturowe aspekty jezykoznawstwa – jezykowy obraz swiata”. [W:] Krzysztof Jaroslaw Brozi (red.) Badanie zmian i relacji miedzykulturowych w Europie oraz na jej pograniczach. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Sklodowskiej; 175–183.
• Podgórecki, Adam (red.) (1976) Zagadnienia patologii spolecznej. Warszawa: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Predota, Stanislaw (2003) „Paremiologia”. [W:] Wprowadzenie do jezykoznawstwa niderlandzkiego autorstwa Stanislawa Predoty. Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego; 60–67.
• Rozwadowski, Jan Michal ([1913] 1950) “Jezyk jako wytwór kultury”. [W:] Jezyk polski. Przedruk [w:] Jan Michal Rozwadowski (1950) O zjawiskach i rozwoju jezyka. Wydanie drugie. Kraków: Gebethner & Wolff; 10–19.
• Ruhlen, Merritt (1994) The Origin of Language. Tracing the Evolution of the Mother Tongue. New York: John Wiley & Sons.
• Saville-Troike, Muriel ([1982] 2003) The Ethnography of Communication. Malden, MA; Oxford, UK: Blackwell Publishing.
• Strzeminski, Wladyslaw ([1947/1958] 2016) Teoria widzenia. [1947 – nieopublikowany manuskrypt; 1958 – niskonakladowe wydanie z przedmowa J. Przybosia. Kraków]. Lódz: Muzeum Sztuki w Lodzi.
• Strzeminski, Wladyslaw, Janusz Zagrodzki (2017) Obrazy slów. Wydanie II. Lódz: Panstwowa Wyzsza Szkola Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Lodzi.
• Trudgill, Peter ([1974] 1983) Sociolinguistics. An Introduction to Language and Society. London: Penguin Books.
• Trudgill, Peter (1974) The Social Differentiation of English in Norwich. Cambridge: Cambridge University Press.
• Wierzbicka, Anna (1985) “Different Cultures, Different Languages, Different Speech Acts: Polish vs. English”. [W:] Journal of Pragmatics. No. 9; 145–178.
• Wierzbicka, Anna (1991) Cross-Cultural Pragmatics: The Semantics of Human Interaction. Berlin: Mouton de Gruyter.
• Zabrocki, Ludwik ([1970] 1980) “Kommunikative Gemeinschaften und Sprachgemeinschaften”. [W:] [Folia Linguistica. Vol. 4 (1/2); 2–23]. [Przedruk w:] Ludwik Zabrocki. U podstaw struktury i rozwoju jezyka. Warszawa, Poznan: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe; 146–164.
• Zabrocki, Ludwik (1962) „Wspólnoty komunikatywne w genezie i rozwoju jezyka niemieckiego”. [W:] Prehistoria jezyka niemieckiego. Vol. 1. Wroclaw: PAN, Zaklad Narodowy im. Ossolinskich. Zywiczynski, Przemyslaw, Slawomir Wacewicz (2015)
• Ewolucja jezyka. W strone hipotez gesturalnych. Torun: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikolaja Kopernika.

Identifiers

DOI

10.34616/ajmp.2022.15.9

Biblioteka Nauki

2231493