„Muł na to zrobiony, żeby nosił księży i podróżnych uczonych”. Wizerunki zwierząt we Wspomnieniach z podróży Teodora Tripplina

• Authors: Aleksandra Gintowt

Title variants

EN

“The mule was made for carrying priests and scholarly travelers”. Th Images of Animals in Wspomnienia z podróży by Teodor Tripplin

Abstracts

EN

In this paper the author analyses Teodor Tripplin’s Wspomnienia z podróży from the perspective of animal studies. The book is a travel memoir containing elements of fiction and it was published in the 19th century. Beginning with an introduction to the situation of animals in that time, the author of the article moves away from the protagonist and his human companions and instead focuses on their perception of the animals they encounter while traveling across European and African countries. There is a clear division between those animals that are close to humans, classified as “intelligent” (like dogs), and wild animals, which are divided into four categories: food, fur, entertainment and danger. The author often attributes human characteristics to dangerous animals in order to “prove” their real nature to the reader. Wild animals should be killed or tamed, while the purpose of companion animals establishes their usefulness to humans. There are tropes of speciesism and examples of the use of animals, not only in practice (physical labor) but also in symbolism and language, including stereotypically common terms and phraseological patterns. The purpose of this article is to analyze Tripplin’s works in order to illustrate how the traveler viewed and described animals and how this relates to the history of the formation of animal rights.

Keywords

EN

Teodor Tripplin; Wspomnienia z podrózy; travel memoir; 19th century; animal studies; history of animal rights

• Publisher: Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
• Journal: Academic Journal of Modern Philology
• Year: 2022
• Volume: Special Issue
• Issue: 17
• Pages: 45-56

Dates

published

2022

Contributors

author

Aleksandra Gintowt

• Uniwersytet Wroclawski, Wydzial Filologiczny

• https://orcid.org/0000000197397187

References

• Tripplin, Teodor ([1844–1852] 1853) Wspomnienia z podrózy. T. 1–4. Petersburg: Nakladem B.M. Wolffa
• Bacon, Francis ([1620] 1955) Novum organum. Tlum. Jan Wikarjak. Warszawa: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe [England: b.w.].
• Bakke, Monika (2011) „Studia nad zwierzetami: od aktywizmu do akademii i z powrotem?”. [W:] Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja. Nr 3; 193–204.
• Barcz, Anna (2013) „Posthumanizm i jego zwierzece odglosy w literaturze”. [W:] Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja. Nr 1/2; 60–79.
• Barcz, Anna (2015) „Wprowadzenie do zookrytyki (teorii zwierzecych narracji)”. [W:] Bialostockie Studia Literaturoznawcze. Nr 6; 143–160.
• Bentham, Jeremy ([1789] 1958) Wprowadzenie do zasad moralnosci i prawodawstwa [An Introduction to the Principles of Morals and Legislation]. Tlum. Bogdan Nawroczynski. Warszawa: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe [London: printed for T. Payne, and Son, at the Mew’s Gate].
• Best, Steven, Anthony J. Nocella II (2004) “Introduction: Behind the Mask. Uncovering the Animal Liberation Front”. [W:] eidem Terrorists or Freedom Fighters? Reflections on the Liberation of Animals. New York: Lantern Books; 9–49.
• Burkot, Stanislaw (1988) Polskie podrózopisarstwo romantyczne. Warszawa: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Chymkowski, Roman (2014) „Zwierzeta i antropologia kultury”. [W:] Przeglad Humanistyczny. R. LVIII, nr 1 (442); 35–44.
• Derrida, Jacques ([2006] 2008) The Animal That Therefore I Am [L’Animal que donc je suis]. Transl. David Wills. New York: Fordham University Press [Paris: Éditions Galilée].
• Derrida, Jacques, Elisabeth Roudinesco ([2001] 2016) Z czego jutro… Dialog [De quoi demain… Dialogue]. Tlum. Waleria Szydlowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar [Paris: Librairie Arthème Fayard].
• Descartes, René ([1637] 1952) Rozprawa o metodzie [Discours de la méthode]. Tlum. Tadeusz Boy-Zelenski. Warszawa: Panstwowy Instytut Wydawniczy [Leyde: De l’Imprimerie de Ian Maire].
• Dynak, Wladyslaw (2012) Lowiectwo w kulturze polskiej: obszary i ksztalty obecnosci. Wroclaw: Wydawnictwo Uniwersytetu Wroclawskiego.
• Dzwonkowska, Dominika (2015) „Kulturowe i etyczne uwarunkowania relacji czlowiek-zwierze”. [W:] Wschodni Rocznik Humanistyczny. T. XI; 273–282.
• Haraway, Donna ([2003] 2012) „Manifest gatunków stowarzyszonych” [“The Companion Species Manifesto: Dogs, People and Significant Otherness”]. Tlum. Joanna Bednarek. [W:] Agnieszka Gajewska (red.) Teorie wywrotowe. Antologia przekladów. Poznan: Wydawnictwo Poznanskie; 241–260 [Chicago: Prickly Paradigm Press].
• Jarosz, Marta (2016) „Ochrona zwierzat w Polsce na przestrzeni dziejów”. [W:] Wiadomosci Zootechniczne. R. LIV, nr 3; 110–118.
• Kant, Immanuel ([1797] 2005) Metafizyka moralnosci [Die Metaphysik der Sitten]. Tlum., przypisy i przedmowa Ewa Nowak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN [Königsberg: Friedrich Nicolovius].
• Kempf, Zdzislaw (1985) „Wyrazy ‘gorsze’ dotyczace zwierzat”. [W:] Jezyk Polski. R. LXV, nr 2/3; 125–144.
• Kubica-Sroka, Katarzyna (2017) „Rola renifera w kulturze i zyciu codziennym Saamów”. [W:] Ewa Ogrodzka- Mazur, Grzegorz Blahut (red.) Zwierzeta w kulturze i wychowaniu. Torun: Wydawnictwo Adam Marszalek; 70–85.
• Kwapiszewska-Antas, Mila (2007) „Czlowiek wobec zwierzat na przestrzeni dziejów”. [W:] Slupskie Studia Filologiczne. Nr 6; 97–110.
• Leks-Bujak, Elzbieta (2009) „Stosunek czlowieka do zwierzat a koncepcja zrównowazonego rozwoju”. [W:] Problemy Ekorozwoju – Problems of Sustainable Development. Vol. 4, nr 2; 83–88.
• Luków, Pawel (2006) „Kantowskie obowiazki wzgledem przyrody – czlowiek a pozostale zwierzeta”. [W:] Diametros. Nr 9; 51–73.
• Mickiewicz, Adam ([data wygloszenia: 1844] 1912) Lekcya X. [W:] Dziela. T. 2. Wydal i objasnil Tadeusz Pini. Lwów: Nakladem Ksiegarni H. Altenberga; 468–473 [Paryz: b.w.].
• Montaigne, Michel de ([1580] 2004) Próby [Essais]. Tlum. i przedmowa Tadeusz Boy-Zelenski. Kraków: Wydawnictwo „Zielona Sowa” [Bordeaux: Simon Millanges].
• Pasieka, Pawel (2020) „Edukacja przyrodnicza na rzecz ochrony zwierzat w XIX-wiecznej literaturze dla dzieci i mlodziezy”. [W:] Przeglad Pedagogiczny. Nr 2; 330–347.
• Rousseau, Jean-Jacques ([1750–1755] 1956) Trzy rozprawy z filozofii spolecznej [Discours sur les sciences et les arts; Discours sur l’origine et les fondements de l’inégalité parmi les hommes; Discours sur l’économie politique]. Tlum., slowo wstepne i przypisy Henryk Elzenberg. Warszawa: Panstwowe Wydawnictwo Naukowe [Genève: Barillot & fils; Genève: Marc-Michel Rey; Paris: De l’Imprimerie de Le Breton].
• Salt, Henry S. ([1892] 2020) Prawa zwierzat a postep spoleczny [Animals’ Rights: Considered in Relation to Social Progress]. Tlum. Joanna Ros. Siemianowice Slaskie: Fundacja „dzien dobry! kolektyw kultury” [London: George Bell & Sons Ltd].
• Singer, Peter ([1975] 2004) Wyzwolenie zwierzat [Animal Liberation]. Tlum. Anna Alichniewicz i Anna Szczesna. Warszawa: Panstwowy Instytut Wydawniczy [New York: HarperCollins Publisher].
• Sojka-Masztalerz, Hanna (2010) „O inwektywach zwierzecych w jezyku polskim”. [W:] Ksztalcenie Jezykowe. T. 8 (18); 11–24.
• Szerszunowicz, Joanna (2011) Obraz czlowieka w polskich, angielskich i wloskich leksykalnych i frazeologicznych jednostkach faunicznych. Bialystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Bialymstoku.
• Weil, Kari ([2010] 2015) „Zwrot ku zwierzetom. Sprawozdanie” [“A Report on the Animal Turn”]. Tlum. Piotr Sadzik. [W:] Anna Barcz, Magdalena Dabrowska (red.) Zwierzeta, gender i kultura. Perspektywa ekologiczna, etyczna i krytyczna. Lublin: E-naukowiec; 15–36 [Differences. A Journal of Feminist Cultural Studies. Vol. 21, nr 2; 1–23].
• Witczak, Krzysztof (2015) „Teodor Tripplin i jego pochwala jezyka arabskiego”. [W:] Przeglad Orientalistyczny. Nr 1/2; 3–21.
• Wolloch, Nathaniel (2019) The Enlightenment’s Animals. Changing Conceptions of Animals in the Long Eighteenth Century. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Górak, Magdalena (2020) „Historia prawnej ochrony zwierzat w Polsce i na swiecie – jak to sie zaczelo?”. https://www.otwarteklatki.pl/blog/historia-prawnej-ochrony-zwierzat-w-polsce-i-na-swiecie-jak-to-siezaczelo (dostep: 04.04.2022).
• „Jaszczurczy”. [Haslo w:] Witold Doroszewski (red.) Slownik jezyka polskiego. https://sjp.pwn.pl/doroszewski/jaszczurczy;5435914.html (dostep: 04.04.2022).

Identifiers

DOI

10.34616/ajmp.2022.17.5

Biblioteka Nauki

2234005