Prawne aspekty ograniczonej decyzyjności rodzica zastępczego wobec dziecka

• Authors: Aleksandra Wilk

Title variants

EN

Legal aspects of the foster parent’s limited decision-making power concerning the child

Abstracts

EN

Introduction. Limiting parental authority by placing a child in a foster family causes, effects in terms of the separation of rights, and obligations, between foster parents and biological parents. Biological parents retain some parental rights in relation to the child. The lack of sufficiently uniform and precise legal regulations defining the scope of rights and obligations of both families may cause real difficulties in the proper fulfilment of parental roles, when there is no agreement between the families. Aim. The subject of considerations in this study is the issue of the legitimacy of limiting the scope of legal decisions of foster parents in matters of a child placed in a foster family. The purpose of the considerations is to indicate the non-uniformity of legal provisions in this area, as well as an attempt to answer the question of whether the legal limitations of the foster parent’s decision-making scope allow for effective protection of the welfare of a child placed in a foster family. It is important that the child is placed in a foster family, among other things, because the biological parents created a situation threatening to his well-being. Therefore, it seems justified to assume that, while maintaining the temporary nature of foster care, foster parents should have a wider range of decision-making powers over a child than is currently provided for by law. This problem is multifaceted, and due to the insufficient regulation of this issue in law, it may be difficult to exercise the rights jointly by biological parents and foster parents, especially if there is no agreement, and willingness, to cooperate between them. Methods. In the adopted methodology of work, theoretical-legal and dogmatic-legal methods were used as the basic research methods, based on the analysis of the substantive material and views of the representatives of the legal doctrine. The considerations were also based on the analysis of the literature and jurisprudence. A problematic analysis of the legal issue being the subject of the study was made. Conclusions. In the Polish legal system, the division of competences between foster parents and biological parents does not guarantee legal protection of the child’s best interests. The noticeable chaos in legal regulations is also not conducive to popularizing the idea of foster parenthood, which is so desirable at present. The postulate to make the applicable legal regulations more flexible, which should limit decision-making for biological parents rather than foster parents, as is the case in the current legal system, seems justified.

PL

Wprowadzenie. Ograniczenie władzy rodzicielskiej poprzez umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej wywołuje m.in. skutki w zakresie rozdzielenia praw i obowiązków między rodzicami zastępczymi a rodzicami biologicznymi. Rodzice biologiczni zachowują bowiem niektóre uprawnienia rodzicielskie. Brak wystarczająco jednolitych i precyzyjnych regulacji prawnych określających zakres praw i obowiązków obu rodzin może powodować realne trudności w prawidłowym wypełnianiu ról rodzicielskich, gdy pomiędzy rodzinami nie ma porozumienia. Cel. Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu jest problematyka zasadności ograniczenia w prawie zakresu decyzyjności rodziców zastępczych w sprawach dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej. Celem rozważań jest wskazanie na niejednolitość przepisów prawnych w tym obszarze, a także próba odpowiedzi na pytanie, czy ograniczenia zakresu decyzyjności rodzica zastępczego wynikające z przepisów pozwalają na skuteczną ochronę dobra dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej. Istotne przy tym bowiem jest to, że dziecko umieszcza się w rodzinie zastępczej m.in. z tego powodu, że rodzice biologiczni stworzyli sytuację zagrożenia dla jego dobra. Uzasadnione wydaje się zatem założenie, że przy zachowaniu tymczasowości pieczy zastępczej rodzice zastępczy powinni dysponować szerszym zakresem uprawnień decyzyjnych wobec podopiecznego niż obecnie przewidują to przepisy prawa. Problem ten jest wielowątkowy, a wobec niedostatecznego uregulowania tej kwestii może zaistnieć trudność w realizacji uprawnień wspólnie przez rodziców biologicznych i zastępczych, zwłaszcza jeżeli brak jest między nimi porozumienia i chęci współpracy. Materiały i metody. W przyjętej metodologii pracy zastosowano teoretyczno-prawne i dogmatyczno-prawne metody badawcze, opierające się na analizie materiału merytorycznego oraz poglądach przedstawicieli doktryny prawa. Podstawą rozważań była również analiza piśmiennictwa oraz orzecznictwa. Problemowo przeanalizowano zagadnienie prawne będące przedmiotem opracowania. Wnioski. W polskim systemie prawnym podział kompetencji między rodziców zastępczych a biologicznych nie gwarantuje prawnej ochrony dobra dziecka. Zauważalny chaos w przepisach nie sprzyja też popularyzacji idei rodzicielstwa zastępczego, które jest obecnie tak pożądane. Uzasadniony wydaje się postulat uelastycznienia obowiązujących regulacji, które powinny wyznaczać ograniczenia w decyzyjności raczej dla rodziców biologicznych, a nie zastępczych, jak ma to miejsce obecnie.

Keywords

PL

dziecko; rodzina zastępcza; ograniczona władza rodzicielska; przedstawiciel ustawowy

EN

child; foster family; limited parental authority; statutory representative

• Publisher: Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
• Journal: Wychowanie w Rodzinie
• Year: 2020
• Volume: XXIII
• Issue: (2/2020)
• Pages: 121-139

Dates

published

2020

Contributors

author

Aleksandra Wilk

• Uniwersytet Opolski

Identifiers

DOI

10.34616/wwr.2020.2.121.139

Biblioteka Nauki

2129745