Relikty grodziska w Jankowie Dolnym, gm. Gniezno, w świetle źródeł archiwalnych i analizy danych teledetekcyjnych

• Authors: Marcin Krzepkowski , Maciej Michalewicz

Title variants

EN

The relics of the stronghold in Jankowo Dolne, Gniezno municipality, in the light of the archive sources and remote sensing data analysis

Abstracts

PL

Przeprowadzona niedawno analiza danych teledetekcyjnych pozwoliła na dokładne określenie położenia zniwelowanego obecnie grodziska w Jankowie Dolnym, pow. gnieźnieński, wzmiankowanego po raz pierwszy w 1496 roku. Lokalizację silnie już zniszczonego obiektu, na wschód od wsi Jankowo w dolinie Wełny, wskazał już w 1924 roku P. Schumacher. Późniejsze próby precyzyjniejszego określenia miejsca po dawnym grodzie nie przyniosły spodziewanych rezultatów, a badacze brali pod uwagę kilka znacznie oddalonych od siebie punktów. Wiarygodnych informacji pozwalających na umiejscowienie grodziska dostarczyły ogólnodostępne dane teledetekcyjne, uzupełnione o fotografie wykonane z wykorzystaniem bezzałogowego statku powietrznego.

Keywords

PL

teledetekcja; grodzisko; Jankowo Dolne; wczesne średniowiecze

EN

remote sensing; a stronghold; Jankowo Dolne; early Middle Ages

• Publisher: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
• Journal: Studia Lednickie
• Year: 2021
• Volume: 20
• Pages: 33-50

Dates

published

2021

Contributors

author

Marcin Krzepkowski

• https://orcid.org/0000000229805473

author

Maciej Michalewicz

• https://orcid.org/0000000290112772

References

• Crawford O.G.S. 1923. Air-Survey and Archaeology, „The Geographical Journal“ 1923, vol. 61, no. 5, s. 342-360.
• Danielewski M. 2009. Grody pogranicza kujawsko-wielkopolskiego od połowy X do końca XIII wieku, [w:] Z dziejów pogranicza kujawsko-wielkopolskiego, red. D. Karczewski, t. 2, Strzelno, s. 9-51.
• Florek M. 2014. Czy „grodzisko” to dawny, zniszczony gród? O niebezpieczeństwach korzystania ze źródeł toponomastycznych, „Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego”, t. 35, s. 171-188.
• Hensel W. 1950. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 1, Poznań.
• Hensel W. 1953. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 2, Poznań.
• Hensel W. 1959. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 3, Warszawa.
• Hensel W., Hilczer-Kurnatowska Z. 1980. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 5, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
• Hensel W., Hilczer-Kurnatowska Z. 1987. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 6, Wrocław- -Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź.
• Hensel W., Hilczer-Kurnatowska Z., Łosińska A. 1995. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 7, Poznań-Toruń.
• Janiak T., Kaczmarek ł. 2018. Osadnictwo wczesnośredniowieczne na terenie Gniezna i w jego regionie, [w:] Gniezno. Wczesnośredniowieczny zespół grodowy, red. T. Sawicki, M. Bis, seria Origines Polonorum, IX, Warszawa, s. 105-117.
• Janiak T., Strzyżewski C. 1999. Z badań nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym w rejonie gnieźnieńskim, „Slavia Antiqua”, t. 40, s. 31-54.
• Janiak T., Strzyżewski C. 2001. Osadnictwo wczesnośredniowieczne na terenie Gniezna i w jego regionie, [w:] Gniezno w świetle ostatnich badań archeologicznych. Nowe fakty. Nowe interpretacje, red. Z. Kurnatowska, Poznań, s. 45-85.
• Kamińska J. 1953. Grody wczesnośredniowieczne ziem Polski środkowej na tle osadnictwa, Łódź.
• Kowalenko W. 1938. Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej (od VII do XII wieku), Poznań.
• Kobyliński Z. 2005. Archeologia lotnicza w Polsce. Osiem dekad wzlotów i upadków, Warszawa.
• Kozierowski S. 1913. Badania nazw topograficznych dzisiejszej archidyecezyi gnieźnieńskiej. „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu”, t. 39, s. 17-300.
• Kozierowski S. 1934. Szematyzm historyczny ustrojów parafjalnych dzisiejszej archidiecezji gnieźnieńskiej, Poznań.
• Krzepkowski M., Moeglich M., Kostyrko M. 2016. Nieznana średniowieczna siedziba rycerska Pałuków w Kołybkach, pow. wągrowiecki (stan. 22) w świetle danych teledetekcyjnych oraz źródeł historycznych, „Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne”, t. 17, s. 59-67.
• Krzepkowski M., Moeglich M. 2014. Zapomniane miasto, wieś i dwór Zwanowo. Przyczynek do badań nad późnośredniowiecznym i nowożytnym zespołem osadniczym w Niedźwiedzinach (przysiółek Dzwonowo), pow. wągrowiecki, woj. wielkopolskie, „Slavia Antiqua”, t. 55, s. 211-236.
• Marciniak-Kajzer A. 2011. Średniowieczny dwór rycerski w Polsce. Wizerunek archeologiczny, Łódź.
• Marciniak-Kajzer A. 2019. O badaniach wielkopolskich „grodzisk stożkowatych”, „Fontes Archaeologici Posnanienses”, t. 55, s. 233-242.
• Mikołajczyk G. 1972. Początki Gniezna. Studia nad źródłami archeologicznymi, Warszawa-Poznań.
• Pawlak E., Pawlak P. 2019. Chronologia zespołu osadniczego ze stanowiska 2 w Dąbrówce, [w:] Dwa grody nad Wirynką. Dąbrówka stanowiska 1 i 2, woj. wielkopolskie, red. M. Szmyt, P. Pawlak, Poznań, s. 478-490.
• Pawlak E., Pawlak P 2019. Gród z czasów plemiennych na stanowisku 2 w Dąbrówce. Umocnienia oraz zabudowa majdanu, [w:] Dwa grody nad Wirynką. Dąbrówka, stanowiska 1 i 2, woj. wielkopolskie, red. M. Szmyt, P. Pawlak, Poznań, s. 66-146.
• Pawlak E., Pawlak P., Poklewska-Koziełł M. 2019. Historia badań nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym w Dąbrówce nad Wirynką, [w:] Dwa grody nad Wirynką. Dąbrówka stanowiska 1 i 2, woj. wielkopolskie, red. M. Szmyt, P. Pawlak, Poznań, s. 11-24.
• Rączkowski W. 2002. Archeologia lotnicza – metoda wobec teorii, Poznań.
• Schumacher P. 1924. Die Ringwälle in der früheren preussischen Provinz Posen. Ein Beitrag zur vorgeschichtelichen Kartographie, Mannus-Bibliothek, t. 36, Leipzig.
• Sikorska I. 1969. Wyniki badań na grodzisku w Chłądowie, pow. Gniezno, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 20, s. 215-220.
• Strzyżewski C. 1993. Kafle gotyckie z ruin dworu w Jankowie Dolnym, gm. Gniezno, woj. poznańskie, stan. 21, „Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne”, t. 2, s. 263-273.
• Żurowski K. 1964. Kształtowanie się ośrodka miejskiego, [w:] Dzieje Gniezna, red. J. Topolski, s. 24-44.

Identifiers

DOI

10.34698/sl.20.2021.02

Biblioteka Nauki

2044606