Sceniczne adaptacje komiksów. Strategie przekładania historii obrazkowych na język teatralny

• Authors: Zofia Dąbrowska

Title variants

EN

Stage adaptations of comic books. Strategies for translating graphic stories into theatrical language

Abstracts

EN

Comic books are increasingly being used as a material for creating theatre plays. In Poland, first theatre adaptations of comics appeared in the mid-20th century, but on Broadway, comic strips have provided source material for theatre plays since its outsets in the late 1800s. In this paper I present a short history of the most important comic book adaptations for the theatre in Poland, with an emphasis on plays based on a Henryk Jerzy Chmielewski’s series Tytus, Romek i A’Tomek. I ponder upon the connotations between comic books and music, and bring into consideration many different forms that comic book adaptations can take. Above all, I analyse in details a few examples (Polish productions Staś i Zła Noga [Staś and the Bad Leg] by Bartłomiej Błaszczyński and Kajko i Kokosz by Marta Ogrodzińska, and an American production Spider-Man: Turn Off The Dark by Julie Taymor) for the purpose of discussing the strategies of putting the comic book stories onto the stage and the difficulties involved with the process.

Keywords

EN

comic books; musical; adaptation; theatre play; pop culture

• Publisher: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
• Journal: Didaskalia. Gazeta Teatralna
• Year: 2023
• Issue: 175-176
• Pages: 277-304

Dates

published

2023

Contributors

author

Zofia Dąbrowska

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Chmielewski, Henryk Jan, Tytus, Romek i A’Tomek – Księga XIX. Tytus aktorem, Prószyński i S-ka, Warszawa 1991.
• Christa, Janusz, Kajko i Kokosz. Festiwal Czarownic, Egmont, Warszawa 2013.
• Derkaczew, Joanna, Komiks wkracza do teatru, „Gazeta Wyborcza”, 27.12.2006, http://encyklopediateatru.pl/artykuly/33246/komiks-wkracza-do-teatru [dostęp: 12.04.2023].
• Domagała, Tomasz, Staś i „połamana noga” – oficjalny dziennik 60. Festiwalu Sztuki Aktorskiej w Kaliszu, Domagała się Kultury, 20.09.2020, http://domagalasiekultury.pl/2020/09/20/stas-i-polamana-noga-oficjalny-dziennik-60-festiwalu-sztuki-aktorskiej-w-kaliszu/ [dostęp: 12.04.2023].
• Do teatru! Staś i Zła Noga, Teatr Śląski, YouTube, 31.12.2018, https://www.youtube.com/watch?v=dfw4UqghfkE [dostęp: 12.04.2023].
• Gajewska, Grażyna, Wstęp, [w:] KOntekstowyMIKS, przez opowieści graficzne do analiz kultury współczesnej, red. G. Gajewska, R. Wójcik, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2011.
• Greenfield, Thomas Allen, Broadway: An Encyclopedia of Theater and American Culture, Greenwood Publishing Group Inc., Santa Barbara 2010.
• Grządziela, Tomasz, Przygody Stasia i Złej Nogi, Kultura Gniewu, Warszawa, 2016.
• Guszkowski, Piotr, Wow, Łaumazła!, „Metro”, 11.06.2013, http://encyklopediateatru.pl/artykuly/164327/wow-laumazla [dostęp: 12.04.2023].
• Henderson, Brendon, Spider-Man: Turn Off the Dark: The Chaotic History, YouTube, 10.04.2019 https://www.youtube.com/watch?v=j6bxB9vTToQ [dostęp: 12.04.2023].
• „Kajko i Kokosz” na scenie olsztyńskiego teatru, Olsztyn.com.pl, grudzień 2010, https://www.olsztyn.com.pl/pokaz-wydarzenie,kajko-i-kokosz-na-scenie-olsztynskiego-teatru,1644.html [dostęp: 12.04.2023].
• Kajko i Kokosz w musicalu! Teatr Syrena w Warszawie rozpoczyna pierwsze prace nad spektaklem „Kajko i Kokosz. Szkoła latania”, Fundacja Kreska im. Janusza Christy, 9.02.2021, http://www.fundacjakreska.pl/aktualnosci/kajko-i-kosz-w-musicalu-teatr-syrena-w-warszawie-rozpoczyna-pierwsze-prace-nad-spektaklem-kajko-i-kokosz-szkola-latania-video/ [dostęp: 12.04.2023].
• Kołsut, Rafał, Dramatyczne Dymki, czyli komiks na scenach polskich, KZ. Magazyn Miłośników Komiksu, 12.07.2015, https://kzet.pl/2015/07/dramatyczne-dymki-czyli-komiks-na-scenach-polskich/#sdfootnote7sym [dostęp: 12.04.2023].
• Komiks na deskach teatru. O adaptacjach komiksów, prowadzenie: Rafał Kołsut, YouTube, 31.03.2019, https://www.youtube.com/watch?v=TFO_ipcvn-E [dostęp: 12.04.2023].
• Kto żyw, do Olsztyna, Na Plasterki!!!, 21.12.2010, https://na-plasterki.blogspot.com/2010/12/kto-zyw-do-olsztyna.html [dostęp: 12.04.2023].
• Mała Boska Komedia #3/MOŻNA INACZEJ, YouTube, 4.06.2019, https://www.youtube.com/watch?v=fC1IrZa_VFU [dostęp: 12.04.2023].
• Mazurkiewicz, Henryk, Noga w kosmos wystrzelona, Teatralny.pl, 15.02.2019, https://teatralny.pl/recenzje/noga-w-kosmos-wystrzelona,2643.html [dostęp: 12.04.2023].
• Natale, Michael, 15 Comics That Became Musicals, CBR.com, 18.02.2017, https://www.cbr.com/15-comics-that-became-musicals/ [dostęp: 12.04.2023].
• Osterloff, Barbara, Mamo, chodźmy na bajkę, „Teatr” 1986 nr 7, http://encyklopediateatru.pl/artykuly/126879/mamo-chodzmy-na-bajke [dostęp: 12.04.2023].
• Spiczak-Brzezińska, Magdalena, Olsztyn. Komiks przeniesiony na scenę, „Gazeta Wyborcza Olsztyn”, 6.12.2010, http://encyklopediateatru.pl/artykuly/107290/olsztyn-komiks-przeniesiony-na-scene [dostęp: 12.04.2023].
• Staś i Zła Noga – Teatr Śląski i Teatr Lalki i Aktora Ateneum / Mała Boska Komedia #3: FINAŁ, YouTube, 18.11.2019, https://www.youtube.com/watch?v=FewLlurt0iU [dostęp: 12.04.2023].
• Szum, Małgorzata, Do boju Tygrysku, czyli rekordy superbohatera, „Teatr” 2011, nr 7-8.
• Traczyk, Michał, Komiksowy soundtrack. Czyli co muzyka ma wspólnego z komiksem, [w]: KOntekstowyMIKS. Przez opowieści graficzne do analiz kultury współczesnej, red. G. Gajewska, R. Wójcik, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2011.

Identifiers

DOI

10.34762/5nhz-1s34

Biblioteka Nauki

11855294