‘They were devouring her with their eyes’. Some remarks on the Warsaw experience in the life and work of Helena Modrzejewska

• Authors: Agnieszka Wanicka

Abstracts

EN

This article concerns the Warsaw period in the life and work of Helena Modrzejewska. The years 1869-1876 are the least researched and described period in the entire career of this actress. The article refers to Zbigniew Raszewski’s essay ‘Modrzejewska-warszawianka’ (‘Modrzejewska the Varsavian’), debating the significance of the experience of the Krakow theatre in Modrzejewska’s work. In the light of a factual analysis, he presents the actress as a Drama Artist of Warsaw theatres, posing questions about the evaluation of the experience of working on the Warsaw stage in the context of her career. The methodological framework of the article is an attempt to see the principles of realistic idealism, i.e. the model style of the art of acting in the nineteenth century, not only in the actress’s stage performance, but also in social life and the iconographic material based on Jan Mieczkowski’s photographs.

Keywords

EN

Helena Modrzejewska; th century; Krakow theatre; Warsaw theatres; realistic idealism; acting style; nineteenth-century theatre photography; Jan Mieczkowski; code of conduct

• Publisher: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
• Journal: Didaskalia. Gazeta Teatralna
• Year: 2022
• Issue: English Issue 2022
• Pages: 229-256

Dates

published

2022

Contributors

author

Agnieszka Wanicka

• Jagiellonian University in Kraków

• https://orcid.org/0000000183591501

translator

Paweł Schreiber

References

• [Bogusławski, Władysław] B., Kurier Warszawski 1973 no. 120.
• Bieńka, Maria Olga, ‘Warszawskie siedmiolecie Modrzejewskiej (1869-1876),’ Pamiętnik Teatralny, 2009 no. 3-4.
• Chłapowski, Karol, ‘Karol Chłapowski (w imieniu Heleny Modrzejewskiej) do Feliksa Konecznego List nr 991,’ [in:] Modrzejewska/Listy 2. Korespondencja Heleny Modrzejewskiej i Karola Chłapowskiego 1887-1914, ed. A. Kędziora, E. Orzechowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2015.
• Garztecki, Juliusz, ‘Jan Mieczkowski,’ [in:] Polski Słownik Biograficzny t. XX/4, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1975.
• Got, Jerzy; Szczublewski, Józef, Helena Modrzejewska, Państwowy Instytut Sztuki, Warszawa 1958.
• Grąbczewska, Małgorzata Maria, ‘Paryski sen Mieczkowskiego,’ Dagerotyp 2009 no. 18.
• Grzymała-Siedlecki, Adam, Świat aktorski moich czasów, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1957.
• Jasiński, Tomasz Seweryn Jan, ‘Teoria sztuki dramatycznej,’ [in:] W stronę praktyki – podręczniki sztuki aktorskiej, ed. by D. Kosiński, A. Marszałek, A. Wanicka, in cooperation with A. Narębska, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, Kraków 2007.
• Jędrzejczyk, Anna, ‘Pierwszy i jedyny nauczyciel – relacje Heleny Modrzejewskiej z Janem Tomaszem Sewerynem Jasińskim,’ [in:] Helena Modrzejewska i jej przyjaciele, ed. A. Kędziora, E. Orzechowski, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2020.
• Kędziora, Alicja, ‘Kleopatra Modrzejewskiej w fotografii,’ [in:] Helena Modrzejewska. Addenda do badań nad życiem i twórczością, ed. A. Kędziora, E. Orzechowski, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2021.
• Kosiński, Dariusz, Dramaturgia praktyczna. Polska sztuka aktorska XIX wieku w piśmiennictwie teatralnym swej epoki, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, Kraków 2005.
• Kosiński, Dariusz, Sztuka aktorska w polskim piśmiennictwie teatralnym do końca XIX wieku – główne problemy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.
• Koźmian, Stanisław, ‘Dalila,’ Czas 1879 no. 248.
• Koźmian, Stanisław, Teatr, vol. I, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1959.
• Leo, Anna, Wczoraj (gawęda z niedawnej przeszłości), F. Hoesick, Warszawa 1929.
• Lesiak-Przybył, Bożena; Warzecha, Aldona, Materiały archiwalne związane z osobą Heleny Modrzejewskiej przechowywane w Archiwum Państwowym w Krakowie. Przewodnik, Archiwum Państwowe w Krakowie, Kraków 2009.
• [Lubowski, Edward] Spirydion, Kodeks światowy, czyli znajomość życia i wszelkich stosunków z ludźmi, Gebethner i Wolff, Warszawa 1881.
• Maresz, Barbara, ‘“Drukowane oklaski?” Polska prasa o występach gościnnych Modrzejewskiej,’ Pamiętnik Teatralny 2009 no. 3-4.
• Maresz, Barbara, ‘Ikonografia polskich występów gościnnych Heleny Modrzejewskiej,’ [in:] Helena Modrzejewska. Addenda do badań nad życiem i twórczością, eds. A. Kędziora, E. Orzechowski, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2021.
• ‘Nowości teatralne,’ Dziennik Warszawski, 1873 no. 116.
• Raszewski, Zbigniew, ‘Modrzejewska-warszawianka,’ [in:] Zbigniew Raszewski, Weryfikacja czarodzieja i inne szkice o teatrze, Wydawnictwo „Wiedza o Kulturze” Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998.
• Raszewski, Zbigniew, ‘Modrzejewska-warszawianka,’ Pamiętnik Teatralny 1996 no. 1-2.
• Siedlecki, Franciszek, Helena Modrzejewska, Związek Artystów Scen Polskich, Warszawa 1927.
• Szczublewski, Józef, Żywot Modrzejewskiej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1975.
• Szymanowski, Wacław, ‘Przegląd teatralny,’ Tygodnik Ilustrowany 1871 no. 170.
• Szymanowski, Wacław, ‘Przegląd teatralny,’ Tygodnik Ilustrowany 1868 no. 41.
• Wanicka, Agnieszka, Dramat i komedia Teatrów Warszawskich 1868-1880, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.
• Wanicka, Agnieszka, ‘Wstęp,’ [in:] W stronę praktyki – podręczniki sztuki aktorskiej, eds. D. Kosiński, A. Marszałek, A. Wanicka, in cooperation with A. Narębska, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego „Societas Vistulana”, Kraków 2007.
• Wernick, Fritz, ‘Fritza Wernicka opis Warszawy z 1876 r.,’ eds. and trans. I. Kosim, J. Kosim, [in:] Studia warszawskie 1970 vol. VI.

Identifiers

DOI

10.34762/k1ze-q981

Biblioteka Nauki

2164328