W kręgu PIST. Środowisko studenckie Leonii Jabłonkówny – nauczycielki i studentki Wydziału Sztuki Reżyserskiej

• Authors: Grażyna Chmielewska

Title variants

EN

In the circle of the PIST. The student environment of Leonia Jabłonkówna – a teacher and student of the Faculty of Directing

Abstracts

EN

The article is devoted to female teachers and students of the Faculty of Directing of the Polish Institute of Theatre Arts (PIST). It presents the current state of research concerning the school and the faculty. It briefly recalls the history and the curriculum, and the process of admission of candidates. Furthermore, it provides new biographical information on male and female students, and highlights the role played by Jadwiga Turowicz and Stanisława Wysocka in the establishment of the school and the educational process. It presents profiles of women studying directing and their achievements. Special attention is paid to their fate during the Second World War. The article is supplemented by an appendix which presents brief biographies of women associated with the Faculty of Directing of the PIST.

Keywords

EN

PIST; Jabłonkówna; female teachers; female students; female directors

• Publisher: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
• Journal: Didaskalia. Gazeta Teatralna
• Year: 2023
• Issue: 173
• Pages: 89-122

Dates

published

2023

Contributors

author

Grażyna Chmielewska

• Instytut Sztuki PAN w Warszawie

• https://orcid.org/0000000205581698

References

• Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP 1945-1970. Słownik biograficzny, Okręg Warszawski ZPAP, Warszawa 1972.
• Axer, Erwin, Ćwiczenia pamięci, PIW, Warszawa 1984.
• Axer, Erwin, Układanie biografii. Z Erwinem Axerem rozmawia Elżbieta Wysińska, [w:] Rozmowy z Erwinem Axerem, red. P. Płoski, M. Smolis, Teatr Narodowy, Warszawa 2017, s. 7-40.
• Baniewicz, Elżbieta, Inscenizacja i scenografia. Rozmowa z Teresą Roszkowską, „Teatr” 1984 nr 6.
• Bardini, Aleksander, Dług wdzięczności, [w:] Ostatni romantyk sceny polskiej. Wspomnienia o Leonie Schillerze, wybór i oprac. J. Timoszewicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1990.
• Bardini, Aleksander, Wspomnienie o Zelwerowiczu, „Pamiętnik Teatralny” 1995 z. 1-2, s. 30-42.
• Berger, Barbara, Bronisław Horowicz, [w:] Almanach Sceny Polskiej 2004/2005, s. 233-234, IS PAN, Warszawa 2010.
• Berger, Barbara, Danuta Maria Pietraszkiewicz, [w:] Almanach Sceny Polskiej 2001/2002, s. 253, IS PAN, Warszawa 2007.
• Chmielewska, Grażyna, Droga Pani Jelonko! Portret adresatki i obraz środowiska w listach do Leonii (Jelonki) Jabłonkówny. Listy z lat 1945-1987, IS PAN, Warszawa 2022.
• Chmielewska, Grażyna, W kręgu teatru. Życie i twórczość Leonii (Jelonki) Jabłonkówny, IS PAN, Warszawa 2020.
• Horowicz, Bronisław, Nim przeminie z wiatrem. Wspomnienia, WAiF, Warszawa 1974, s. 26-27.
• Jabłonkówna, Leonia, Aleksander Węgierko, PIW, Warszawa 1960.
• Jabłonkówna, Leonia, Jadwiga Turowicz, „Teatr” 1955 nr 23, s. 16-17.
• Jabłonkówna, Leonia, Krakowskie peregrynacje, „Teatr” 1962 nr 11.
• Jabłonkówna, Leonia, W sprawie wywiadu z Leonem Schillerem, „Teatr” 1956 nr 24, s. 30.
• Jabłonkówna, Leonia, Z rozmów Trzech Króli o teatrze. O Medei w Krakowie, „Teatr” 1960 nr 11.
• Koczanowicz, Zbigniew, Czterdzieści lat to niewiele, WAiF, Warszawa 1976.
• Korzeniewski, Bohdan, Schillerowski Wydział Reżyserski, „Pamiętnik Teatralny” 1995 z. 1-2, s. 67-74.
• Kosiński, Jan, Strzelecki, Zenobiusz, Rozmowa, „Pamiętnik Teatralny” 1976 z. 4, s. 462-463.
• Mrozińska, Janina, Rozmowa z Zofią Małynicz, maszynopis w Zbiorach Specjalnych IS PAN.
• Nowak, Maciej, Niedokończona rozmowa z Leonią Jabłonkówną, „Teatr” 1988 nr 8, s. 16-20.
• Nowak, Maciej, Niedokończona rozmowa z Leonią Jabłonkówną, stenogram rozmowy, Biblioteka Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego, Warszawa.
• Nowak, Maciej, Rozmowa z Teresą Roszkowską, stenogram rozmowy, Biblioteka Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego, Warszawa.
• Nowiński, Czesław, Teatr Polski w Los Angeles, „Studia Polonijne” tom 23, Lublin 2002.
• Polskie życie artystyczne w latach 1945-1960, pod red. A. Wojciechowskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1992.
• Rozmowy z Leonem Schillerem. Wywiady i autowywiady 1923-1953, PIW, Warszawa 1996.
• Schiller, Leon, Teatr ogromny, oprac. i wstępem opatrzył Z. Raszewski, Czytelnik, Warszawa 1961, s. 88.
• Słownik artystów polskich i w Polsce działających (zmarłych przed 1966), tom Kl-La, Warszawa 1986.
• Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965. Na podstawie materiałów S. Dąbrowskiego opracowała redakcja w składzie: Z. Raszewski (red. nacz.), Z. Wilski (zastępca red. nacz), M. Wosiek, K. Zawadzka, H. Garlińska-Zembrzuska (ikonografia), PWN, Warszawa 1973.
• Słownik biograficzny teatru polskiego 1900-1980 tom 2. Redaktor naczelny Z. Wilski, zastępcy:, M. Wosiek, K. Zawadzka, zespół autorski i redakcyjny: B. Berger, T. Bogucka, G. Chmielewska, M. Gdowska, A. Jędrzejczyk, M. Komorowska, PWN, Warszawa 1994.
• Słownik biograficzny teatru polskiego 1910-2000, woluminy A-Ł, M-Ż, zespół autorski i redakcyjny: B. Berger, K. Büthner-Zawadzka, G. Chmielewska, A. Jędrzejczyk, M. Komorowska, IS PAN, Warszawa 2016 i 2017.
• Słownik współczesnych pisarzy polskich, tom 3, PWN, Warszawa 1964.
• Stacewicz-Podlipska, Joanna, Przed i po „Wielkim Jutrze”. Zachęta i wystawy scenografii, Zachęta, IS PAN, Warszawa 2019.
• Stempowski, Jerzy, Schiller wśród tekstów i egzegetów, [w:] Ostatni romantyk sceny polskiej. Wspomnienia o Leonie Schillerze, wybór i oprac. J. Timoszewicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1990.
• Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939-1945, opr. W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, Świat Książki, Warszawa 2007.
• Terlecki, Tymon, Klimat PIST, [w:] tegoż, Rzeczy teatralne, PIW, Warszawa 1984, s. 284-295.
• Timoszewicz, Jerzy, Leon Schiller o studiach reżyserskich, „Pamiętnik Teatralny” 1995 z. 1-2, s. 75-84.
• Tomicki, Jan, Biogram Juliana Maliniaka, Polski Słownik Biograficzny, tom XIX/1, z. 280.
• Toniak, Ewa, Ryszard Moszkowski: o nieobecności, „Pamiętnik Sztuk Pięknych” 2017 nr 12.
• Węgrzyniak, Rafał, Wojna i zagłada. Odbicie doświadczeń z lat 1939-1945 w przedstawieniach i pisarstwie Erwina Axera, „Pamiętnik Teatralny” 2019 nr 2, s. 5-22.
• Wilski Zbigniew, Warsztat Teatralny Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej 1936-1939, „Pamiętnik Teatralny” 1971 z. 3-4, s. 385-399.
• Wilski, Zbigniew, Poglądy teatralne Wysockiej, [w:] Stanisława Wysocka, Teatr przyszłości, oprac, i wstępem opatrzył Z. Wilski, WAiF, Warszawa 1973.
• Wilski, Zbigniew, Polskie szkolnictwo teatralne 1811-1944, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1978.
• Wilski, Zbigniew, Wielka tragiczka, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982.
• Wysocka, Stanisława, Praca reżysera, „Scena Polska” 1936, s. 97-105.
• Wysocka, Stanisława, Program nauki na Wydziale sztuki aktorskiej PIST, „Scena Polska” 1936, s. 92-96,
• Wywiad Janiny Mrozińskiej i Stanisława Marczaka-Oborskiego z Teresą Roszkowską, maszynopis, Pracownia Dokumentacji Teatru IS PAN.
• Zakrzewska, Maria, Biogram Franciszka Pareckiego, Polski Słownik Biograficzny, t. XXV/2 z. 105.
• Żeleński (Boy), Tadeusz, Pisma, t. 26, pod red. H. Markiewicza, PIW, Warszawa 1969.

Identifiers

DOI

10.34762/mnqn-1x19

Biblioteka Nauki

2186094