Pani Ula i pani prezydent Cenzura jako mechanizm lokalnego życia teatralnego, przypadek „Nieskończonej historii” Uli Kijak w Teatrze Nowym w Zabrzu

• Authors: Witold Mrozek

Title variants

EN

Madam Ula and Madam President. Censorship as a mechanism of local theatrical life; the case of Ula Kijak’s Unfinished Story at the Teatr Nowy in Zabrze

Abstracts

EN

Madam Ula and Madam President. Censorship as a mechanism of local theatrical life; the case of Ula Kijak’s Unfinished Story at the Teatr Nowy in Zabrze The article highlights an attempt at modifying the performance Unfished Story by Ula Kijak at the Teatr Nowy (New Theatre) in Zabrze in 2012 – after a protest by some local Catholic and right-wing activists, and also by the sponsors of the theatre. Jerzy Makselon, the managing director of the theatre, tried to organize a special non-public performance of the play with the Mayor of the City as an expert in order to decide on the future of the performance. The author of the play, Artur Pałyga, declared that the Zabrze case is just the tip of the iceberg because the problem of censorship is very present in Polish theatre, and often generates conflicts between managers and local politicians on the one side and artists on the other side. However, the strategies of censorship and mechanism of power are usually not as apparent as in Zabrze. The research approach applied in the article combines institutional analysis, legal aspects and reflection upon the social significance of the artistic phenomena described.

Keywords

EN

Ula Kijak; Artur Pałyga; theatre and local politics; Teatr Nowy in Zabrze; censorship

• Publisher: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
• Journal: Didaskalia. Gazeta Teatralna
• Year: 2021
• Issue: 166
• Pages: 6-36

Dates

published

2021

Contributors

author

Witold Mrozek

• Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego

• https://orcid.org/0000000150133280

References

• adz, Metafizyka codzienności, „Tygodnik Solidarność”, 4 grudnia 2013.
• Bourdieu, Pierre, Reguły sztuki, tłum. A. Zawadzki, Universitas, Kraków 2001.
• Bunn, Matthew, Reimaging Repression. New Censorship Theory and After, „History and Theory” 2015 nr 54.
• Czajkowska-Dąbrowska, Monika, Prawa pokrewne, [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, pod red. J. Barty i R. Markiewicza, Woltex Kluwer Polska, Warszawa 2011.
• Dąbrowski, Jakub; Demenko, Anna, Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. T. 1: Aspekty prawne, Kultura Miejsca, Warszawa 2014
• Dąbrowski, Jakub, Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku. T. 2: Artyści, sztuka i polityka, Kultura Miejsca, Warszawa 2014.
• Derkaczew, Joanna, Szkoda, że nie ma cenzury, „Gazeta Wyborcza” 11 kwietnia 2012a.
• Derkaczew, Joanna, Felieton dla cenzora, „Gazeta Wyborcza”, 18 maja 2012b.
• Hübner, Zygmunt, Polityka i teatr, Instytut Teatralny, Warszawa 2009.
• Jezierski, Dariusz, Kontrowersje wokół spektaklu „Nieskończona historia”, https://www.youtube.com/watch?v=WTpxrd3_0Zw [dostęp: 3 II 2021].
• Karolak, Hanna, Wszystkie nasze dzienne sprawy, „Gość Niedzielny”, 22 marca 2012.
• Keil, Marta, Wytwarzanie instytucji. Praktyki instytucjonalne we współczesnych sztukach performatywnych, rozprawa doktorska, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2021. Maszynopis w posiadaniu autora.
• Kijak, Ula, Mit artysty a codzienność reżyserki, Akademia Teatralna, Warszawa 2016. Maszynopis w posiadaniu autora.
• Kijak, Ula; Pałyga, Artur; Skaza, Dominika; Jankowska, Anka; Rumińska, Maria, List otwarty twórców spektaklu Nieskończona historia z 6 kwietnia 2012, https://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/137055/zabrze-list-otwarty-t… [dostęp: 3 II 2021].
• Klimaniec, Łukasz, Miłość w Königshütte: PiS straszy w teatrze bagnetami autonomii, „Polska. Dziennik Zachodni”, 25 kwietnia 2012.
• Kopciński, Jacek, Dada, chwała Cieplakowi, „Teatr” 2012 nr 6.
• Mączak, Antoni, Klientela, Nieformalne systemy władzy w Polsce i Europie XVI-XVIII w., Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2000.
• Miernik, Bartłomiej, Oratorium dnia powszedniego, e-teatr.pl, http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/153670/oratorium-dnia-powszed… [dostęp: 3 II 2021].
• Minałto, Jarosław, Kronika wypadków cenzorskich. Ostatnie lata. „Notatnik Teatralny” 2006 nr 39-40.
• Mrozek, Witold, Zabierz brzuch dziewczynie księdza, „Krytyka Polityczna” online 12 kwietnia 2012, https://krytykapolityczna.pl/kultura/mrozek-zabierz-brzuch-dziewczynie-… [dostęp: 10 II 2021].
• Mrozek, Witold, Jeśli ufamy instytucjom. Rozmowa z Adamem Bodnarem, „Dwutygodnik” 2020 nr 291 https://www.dwutygodnik.com/artykul/9127-jesli-ufamy-instytucjom.html [dostęp: 10 II 2021].
• Niziołek, Grzegorz, Cenzura w afekcie, „Teksty Drugie” 2016 nr 4.
• Niziołek, Grzegorz, Sacrum jako cenzura, [w:] Teatr a kościół, red. A. Adamiecka-Sitek, M. Kościelniak, G. Niziołek, Instytut Teatralny, Warszawa 2018.
• Nowowiejski, Antoni J., Wykład Liturgii Kościoła Katolickiego, t. 2, Instytut Summorum Pontificum, Ząbki 2010.
• Pałyga, Artur, Coś drgnęło, http://www.encyklopediateatru.pl/artykuly/138215/cos-drgnelo [dostęp: 23 I 2021].
• Polok-Kin, Marlena, Jerzy Makselon szefem Teatru Nowego, „Dziennik Zachodni”, 12 czerwca 2007.
• Rewerenda, Magdalena, Performatywne archiwum teatru. Konsekwencje odwołania Nie-Boskiej komedii. Szczątków Olivera Frljicia, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2020.
• Traple, Elżbieta, Przedmiot prawa autorskiego, [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, pod red. J. Barty i R. Markiewicza, Woltex Kluwer Polska, Warszawa 2011.

Identifiers

DOI

10.34762/nnw3-yf81

Biblioteka Nauki

1953447