Kościół, partia, cenzura. „Ostatnie kuszenie Chrystusa” i zapomniane transakcje polskiej transformacji

• Authors: Witold Mrozek

Title variants

EN

Church, party, censorship. The last temptation of Christ and the forgotten transactions of the Polish transformation

Abstracts

EN

In 1988 Polish Catholic bishops tried to convince leaders of the Polish United Workers’ Party to ban The Last Temptation of Christ, a film by Martin Scorsese in Poland. In November 1989, during the first months of the new government, led by the non-communist Prime Minister Tadeusz Mazowiecki, the Diocesan Curia of Olsztyn forced a local cinema to ban a screening of Scorsese’s film by referring to decisions allegedly made by the former communist government. These events, a kind of exchange of favours between the party and the church, are presented in context of Polish People’s Republic foreign policy, its approach to the Catholic Church and the dissemination of Western auter cinema in late 1980s Poland.

Keywords

EN

censorship; Martin Scorsese; Polish United Workers’ Party (PZPR; Church; state-Church relations

• Publisher: Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu
• Journal: Didaskalia. Gazeta Teatralna
• Year: 2023
• Issue: 174
• Pages: 99-118

Dates

published

2023

Contributors

author

Witold Mrozek

• Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego

References

• Bunn, Matthew, Reimaging Repression. New Censorship Theory and After, „History and Theory” 2015 nr 54.
• Dąbrowski, Jakub, Demenko, Anna, Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku, t. 1: Aspekty prawne, Fundacja Kultura Miejsca, Warszawa 2014.
• Dąbrowski, Jakub, Cenzura w sztuce polskiej po 1989 roku, t. 2: Artyści, sztuka i polityka, Fundacja Kultura Miejsca, Warszawa 2014.
• Dudek, Antoni, Gryz, Ryszard, Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Znak, Kraków 2006.
• Greenhouse, Steven, Police Suspect Arson In Fire at Paris Theater, „The New York Times”, 25.10.1988.
• Hendrykowski, Marek, Martin Scorsese przed polskim sądem, „Kino” 1993 nr 10.
• Kornacki, Krzysztof, Kino polskie wobec katolicyzmu (1945-1970), słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2005.
• Kostyrko, Teresa, Działalność Instytutu Kultury w latach 1974-2001, „Kultura Współczesna” 2002 nr 3-4.
• Kościelniak, Marcin, Egoiści. Trzecia droga w kulturze polskiej lat 80., Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Warszawa 2018.
• (lek), Teraz to będzie pokusa, „Gazeta Olsztyńska”, 17.11.1989.
• Lenard, Jolanta, Marzy mi się filmowe centrum [rozmowa z Romanem Gutkiem], „Kino” 1987 nr 3.
• Leszczyński, Władysław, Kościół i film. Z problematyki stosunku Kościoła katolickiego do filmu w latach 1895-1987, Instytut Kultury, Warszawa 1990.
• Maszkiewicz, Mariusz, Repatriacja czy repatriotyzacja? Wybrane problemy polskich strategii politycznych wobec rodaków za wschodnią granicą (1986-1990), Kolegium Europy Wschodniej, Wojnowice 2017.
• Markham, James M., Religious War Ignites Anew in France, „The New York Times”, 9.11.1988.
• Niziołek Grzegorz, Cenzura w afekcie, „Teksty Drugie” 2016 nr 4.
• Orszulik, Alojzy, Czas przełomu. Notatki z rozmów z władzami PRL w latach 1981-1989, Wydawnictwo Apostolicum i Biblioteka Tygodnika Rolników „Obserwator”, Warszawa – Ząbki 2006.
• Rubin, Sydney, 10 Injured In Fire At Theatre Showing ‘Last Temptation of Christ’, apnews.com, https://apnews.com/5908d0bc0aabcd40483497dc69a74a2e, 23.10.1988 [dostęp 7.01.2023].
• Szczepańska-Dudziak, Anna, Organizacja i funkcjonowanie polskiej służby konsularnej w latach 1945–1949, „Dzieje Najnowsze” 2017 nr 1.
• Zagroba Bogdan, Działanie: sposób na trudności [rozmowa z Zygmuntem Machwitzem], „Film” 1988 nr 39.
• Z kroniki, „Film” 1989 nr 50.

Identifiers

DOI

10.34762/vfxd-6s60

Biblioteka Nauki

3201179