Moc tkwiąca w słowach na przykładzie przemówień Ignacego Jana Paderewskiego (studium przypadku)

• Authors: Jolanta Załęczny

Title variants

EN

The power inherent in words on the example of Ignacy Jan Paderewski’s speeches (case study)

Abstracts

EN

Paderewski – an outstanding composer, pianist and politician – was also gifted as an orator. He expressed this in numerous speeches, consciously operating with a wealth of means of artistic expression. The essence of the article is to draw attention to the power of the verbal message, to its causal power in a specific situation. The analysis of content and form made it possible to indicate the means used by Paderewski to build the message and influence the emotions of the audience. Extended comparisons, vivid descriptions, sophisticated epithets stimulated the imagination and increased the expression of the text. The speaker operated with symbols, appealed to national consciousness. Not only with music, but also with words he built a bond with his listeners. Thanks to this, he went down in the memory of Poles, shaping national consciousness, awakening with words patriotism and spiritual bond with the revived homeland.

PL

Paderewski – wybitny kompozytor, pianista oraz polityk – obdarzony był także talentem oratorskim. Dał temu wyraz w licznych mowach, świadomie operując całym bogactwem środków artystycznego wyrazu. Istotą artykułu jest zwrócenie uwagi na siłę przekazu słownego, na jego moc sprawczą w określonej sytuacji. Analiza treści i formy pozwoliła na wskazanie wykorzystanych przez Paderewskiego środków budujących przekaz i wpływających na emocje odbiorców. Rozbudowane porównania, plastyczne opisy, wyszukane epitety pobudzały wyobraźnie i zwiększały ekspresję tekstu. Mówca operował symbolami, odwoływał się do świadomości narodowej. Nie tylko muzyką, ale też słowem budował więź ze słuchaczami. Dzięki temu zapisał się w pamięci Polaków, kształtując świadomość narodową, budząc słowem patriotyzm i duchową więź z odradzającą się ojczyzną.

Keywords

PL

Paderewski; świadomość narodowa; przemówienie; patriotyzm

EN

Paderewski; national consciousness; speech; patriotism

• Publisher: Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
• Journal: Społeczeństwo i Polityka
• Year: 2023
• Issue: 3(76)
• Pages: 177-194

Dates

published

2023

Contributors

author

Jolanta Załęczny

• Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

• https://orcid.org/000000030615410X

References

• Brückner A. (1946), Dzieje kultury polskiej, t. IV. Dzieje Polski rozbiorowej 1795 (1772)–1914, Wydawnictwo F. Pieczątkowski, Kraków–Warszawa.
• Drozdowski M.M. (2019), Paderewski – Anatomia geniuszu, „Dzieje Najnowsze”, nr 1.
• Gajda S. (1996), Styl osobniczy uczonych, (w:) Gajda S. (red.), Styl a tekst, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Gąsiorowski W. (1939), Historia Armii Polskiej we Francji 1915–1916, Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, Bydgoszcz.
• Konopka J. (2013), Sprawa polska w wystąpieniach Ignacego Jana Paderewskiego (lata 1910–1941), (w:) Janicka A., Kowalski G., Zabielski Ł. (red.), Wiktor Choriew in memoriam, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok.
• Korolk M. (1990), Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Wiedza Powszechna, Warszawa.
• Krochmal A. (2020), „Czarodziej klawiatury” w świecie dyplomacji. Rola Ignacego Jana Paderewskiego w walce o polskie granice (1919–1920), „Teka Komisji Historycznej OL PAN–TN KUL”, nr 2(17).
• Kulawik A. (1990), Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Majkowski G. (2018), O sposobach komunikowania wartości w dyskursie politycznym (na przykładzie przemówień Ignacego Jana Paderewskiego), „Niepodległość i Pamięć”, nr 4(64).
• Opieński H. (1928), Ignacy Jan Paderewski, Gebethner i Wolf, Warszawa.
• Paderewski I.J. (1917), Mowa mistrza Ignacego J. Paderewskiego wygłoszona na wieczornicy żałobnej urządzonej przez Polski Centralny Komitet Ratunkowy w AM., z powodu śmierci Śp. Henryka Sienkiewicza w Chicago w dniu 27 listopada 1916 roku, Dziennik Związkowy i Zgody, Chicago.
• Paderewski I.J. (1972), Pamiętniki, t. 2,Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków.
• Paderewski I.J. (1992a), Myśli o Polsce i Polonii, Edition Dembinski, Paryż.
• Paderewski I.J. (1992b), Pamiętniki 1912–1932, spisała Mary Lawton, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków.
• Syski A. (1936), Paderewski w dziejach Polski. W 75 rocznicę życia Paderewskiego, Drukiem Przewodnika Katolickiego, New Britain.
• Szymczak D. (2015), Najważniejszy gość Bazaru. Paderewski, Bazar i powstanie wielkopolskie, „Kronika Miasta Poznania”, nr 4.
• Wapiński R. (1999), Ignacy Paderewski, Ossolineum, Wrocław – Warszawa – Kraków.

Identifiers

DOI

10.34765/sp.0323.a10

Biblioteka Nauki

31348400