O nowe ujęcie praw człowieka we współczesnych demokracjach, ich skuteczność i pragmatyzm (propozycje de lege ferenda )

• Authors: Jarosław Sozański

Title variants

EN

For a new approach to human rights in contemporary democracies – effectiveness and pragmatism (proposal de lege ferenda)

Abstracts

EN

The current model of human rights (HR) protection includes optimistic supposition, that HR catalogue is to be easy and effectively realized, so it needs a few executive acts and measures. In practice single but important rights are weakly protected and insufficient instruments don’t give them guarantee of complete, effective & accessible protection. Also in the EU legal order it supposes effectiveness of regulated rights. All above mentioned as well as principal obligations of HR protection deriving from supremacy (& sovereignty) of nation are to implicated the need of a new approach and regulations of HR.

PL

Obecny model praw człowieka przyjmuje optymistyczne założenie, że ustalony katalog praw jest w pełni realizowany, bez wielu aktów i środków wykonawczych. Poszczególne, ważne prawa w praktyce są jednak słabo chronione, a niedostatek instrumentów nie zapewnia pełnej, dostępnej i skutecznej ochrony. Także w porządku UE przyjmuje się założenie skuteczności unormowanych praw. Powyższe oraz priorytetowy obowiązek państw płynący z zasady zwierzchnictwa narodu implikuje potrzebę nowego ujęcia i regulacji praw człowieka.

Keywords

PL

prawa człowieka i ich ochrona; współczesne demokracje; standardy międzynarodowe i krajowe; instrumenty prawne

EN

Human Rights & HR Protection; Contemporary Democracy; HR International and National Standards; HR Instruments

• Publisher: Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie
• Journal: Społeczeństwo i Polityka
• Year: 2022
• Issue: 4(73)
• Pages: 27-44

Dates

published

2022

Contributors

author

Jarosław Sozański

• Warszawska Uczelnia Medyczna im. Tadeusza Koźluka

• https://orcid.org/0000000288053793

References

• Amnesty International Report 2021/22 (2022): The state of the world’s human rights. Por. też: https://amnesty.org.pl/ai_reports/ [dostęp: 7.10.2022].
• Antosz M. (2017), Przemoc w państwie demokratycznym, Wrocławskie Studia Politologiczne, vol. 23.
• Bantekas I. & Oette I. (2013), International Human Rights Law and Practice, Cambridge University Press.
• Bartole S. (2010), Report “Good Law-Making Principles”, Venice Commission, Strasbourg.
• Baszkiewicz J. (2003), O niektórych filozoficznych i praktycznych dylematach praw człowieka, Wers, Bydgoszcz.
• Baxi U. (2012), The Future of Human Rights, 3.ed., Oxford University Press India.
• Beniuszys P. (2021), Polityka transferowa, Instytut Obywatelski, https://instytutobywatelski.pl/opinie/221-polityka-transferowa [dostęp: 20.09.2022].
• Bieńczyk-Missala A. (2018), Zapobieganie masowym naruszeniom praw człowieka w świecie, WN Scholar, http://www.ubostwo.pl/prawaczlowieka.html [dostęp: 7.10.2022].
• Boubacar Sidi D. (2011), Międzynarodowe instrumenty ochrony praw człowieka, Wydawnictwo Pass.
• Briks A. (2018), The Future of Human Rights, Polity Press Cambridge.
• Buchhammer B., Kallhoff A. eds. (2021), Kuman Roghts, LIT Verlag.
• Brzozowski W., Krzywoń A., Wiącek M. (2021), Prawa człowieka, wyd. 3. Wolters Kluwer, Warszawa.
• Brzozowski W. et al. (2018), Prawa człowieka, Wolters Kluwer.
• Cassese A. (2009), Diritti umani, Ed. Laterza, Bari.
• Ciszewski W. (2017), Zasada suwerenności ludu w demokratycznym państwie, Filozofia w Praktyce Tom 3/2017.
• Czerski W. (2019), Dydaktyka informatyki, cejsh.icm.edu.pl [dostęp: 4.03.2022].
• Dobrowolski M. (2014), Zasada suwerenności narodu w warunkach integracji Polski z Unią Europejską, KUL, Lublin.
• Duniewska Z. (2020), Władza dyskrecjonalna administracji publicznej a sytuacja prawna jednostki – kilka refleksji, https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/79090/PDF/08_Duniewska-Z.pdf [dostęp: 4.03.2022].
• Eco U. (2009), Szaleństwo katalogowania, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
• Garlicki L. (2021), Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, wyd. 8., Wolters Kluwer, Warszawa.
• Gilbert A.D., Hayashi A.T. (2020), Do Good Citizens Need Good Laws? Economics and the Expressive Function, Theoretical Inquiries in Law, forthcoming, Virginia Research Paper.
• Glusman J. (2022), Transparentność fundamentem demokracji, https://publicystyka.ngo.pl/transparentnosc-fundamentem-demokracji [dostęp: 27.06.2022].
• Halimi G. (1995), Droits des hommes et droits des femmes Une autre démocratie, Fides, Montreal.
• Hannum H. (2019), Recuing human Rights, Cambridge Univesity Press. https://www.spyshop.pl/cellebrite_9 [dostęp: 4.03.2022].
• Ilga-Europe’s Annual Review 2022, https://www.ilga-europe.org/report/annualreview-2022/ [dostęp: 4.03.2022].
• Informacje roczne Rzecznika Praw Obywatelskich za lata 2017–2021, https://bip.brpo.gov.pl/pl/kategoria-prawna-i-organizacyjna/informacja-roczna, w tym wymieniane tam skargi sądowe.
• Jaskiernia A. (2018), Monitoring wolności mediów w Europie, ASPRA-JR.
• Kälin W., Müller L., Wyttenbach J. (2007), Das Bild der Menschenrechte, Lars Müller Publishers, Zurich.
• Kvostova M. (2020), The contemporary discourse of Human Rights, Wydawnictwo Uczelni Łazarskiego.
• Łopatka A. (2002), Jednostka. Jej prawa człowieka, Wydawnictwo WSHiP, Warszawa.
• Manent P., Hancock R.C., Mahoney D.J (2021), Natural Law and Human Rights, Toward a Recovery of Practical Reason, IC Paris.
• Mardoch J., Roche R. (2013), Europejska konwencja prawa człowieka a działania policji, CoE.
• Marshall T. (1726), Good Laws the Greatest Blessing to Any Nation: A Sermon Preach’d Before the Honotrable Sir Laurence Carter KNt., By T. Marshall, Nordhampton 1726.
• Moroń D. (2012), Organizacje pozarządowe fundamentem społeczeństwa obywatelskiego, UW, Wrocław.
• Mroczek M. (2016), Owoce zatrutego drzewa vs. owoce morza. Dopuszczalność wykorzystywania dowodów bezprawnych w postępowaniu antymonopolowym przed Komisją. Glosa do wyroku Sądu z 8.09.2016 r. ws. T-54/14 Goldfish et al. p. Komisji Europejskiej, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight- [dostęp: 16.07.2022].
• Nowak M. (2016), Jak służby inwigilują Polaków i jaką rolę odgrywa Facebook, Google, Apple oraz Microsoft – raport Spider’s Web, https://spidersweb.pl/2016/01/jak-sluzby-inwigiluja-polakow.html; Pegasus w PE. Komisja śledcza „nie jest zbyt aktywna”?, https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/pegasus-w-pe [dostęp: 9.10.2022].
• Parkinson C.N. (1958), Parkinson’s Law or the Pursuit of Progress, by John Murray, London.
• Petrażycki L. (1904), O pobudkach postępowania i o istocie moralności i prawa, wyd. 1, Lwów.
• Prawa mniejszości (2021), PiPCiB, https://pihrb.org/15-prawa-mniejszosci/ [dostęp: 4.03.2022].
• RSF’s 2022 World Press Freedom Index, https://rsf.org/en/rsf-s-2022-world-pressfreedom-index-new-era-polarisation [dostęp: 4.03.2022].
• Sewastianowicz M. (2022), Rząd reguluje usługi elektroniczne, służby chcą szerszego dostępu do danych, https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/inwigilacjamaili-i-wiadomo sci-zkomunikatorow-projekt-przepisow,519369.html [dostęp: 19.12.2022].
• Sozański J. (2017), Opinia 2/13 TSUE ws. przystąpienia Unii Europejskiej do EKPC – glosa, „Państwo i Prawo”, nr 5.
• Stępniak K. (2021), Czy dostęp do internetu może być prawem człowieka, „Gazeta Prawna” 9.11.
• Stoch M. (2019), Krytyczna analiza przekazów medialnych w czasach postprawdy – podstawowe definicje i rekomendacje, „Studia de Cultura”, nr.
• Szczypińska K. (2020), Further erosion of the Polish democracy: providing feedback for the first EU Rule of Law Report, European Commission – Law in European Union, https://en.odfoundation.eu/a/27558,further-erosion-of-the-polishdemocracy-providing [dostęp: 16.09.2022].
• Thoreau H.D. (2011), Życie bez zasad i inne eseje, DW Rebis, Poznań.
• Trociuk S. (2021), Prawa i wolności w stanie epidemii, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Trojańczyk A. (2022), Bezpieczeństwo i prywatność w internecie, https://trojanczyk.pl/bezpieczenstwo-i-prywatnosc-w-internecie/ [dostęp: 16.09.2022].
• Ulasiewicz M.I. (2017), Administracyjnoprawne aspekty jawności działań administracji publicznej, UŁ, Łódź.
• Ustawa z dnia 15 września 2017 r. o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Dz.U. z 2017 r., poz. 1909 ze zm.
• Vega Gutierrez A.M. (ed.) (2017), Derechos Humanos del siglo XXI: 50º Aniversario de los Pactos Internacionales de Derechos Humanos, Universidad de La Rioja Ed., La Rioja.
• Welling C. (2022), Human Rights and Justice for All, Routlidge New York.

Identifiers

DOI

10.34765/sp.0422.a02

Biblioteka Nauki

2195824