Pedagogika twórczości – rozwój teorii i praktyk edukacyjnych

• Authors: Krzysztof J. Szmidt , Janina Uszyńska-Jarmoc

Title variants

EN

The pedagogy of creativity – theory development and educational practices

Abstracts

EN

The authors, representing two different universities and pedagogical disciplines (social pedagogy – early school education) attempt to synthetically present the development of pedagogy of creativity as a new and dynamically developing subdiscipline of educational sciences. They briefly characterize the development of theoretical trends in pedagogy of creativity, and then the evolution of educational practices related to the didactics of creativity, considered through the prism of the typology of didactic paradigms by Dorota Klus-Stańska. Both parts are crowned with brief conclusions in which the authors sum up the achievements of the subdiscipline to date and formulate conclusions for future research.

PL

Autorzy, reprezentujący (w chwili opracowywania tego tekstu) dwie różne uczelnie oraz dyscypliny pedagogiczne (pedagogika społeczna – pedagogika wczesnoszkolna), podejmują próbę syntetycznego przedstawienia rozwoju pedagogiki twórczości jako nowej i dynamicznie rozwijającej się subdyscypliny nauk o wychowaniu. Charakteryzują krótko rozwój nurtów teoretycznych pedagogiki twórczości, a następnie ewolucję praktyk edukacyjnych związanych z dydaktyką twórczości, rozpatrywaną przez pryzmat typologii paradygmatów dydaktyki Doroty Klus-Stańskiej. Obie części zwieńczone są zwięzłymi wnioskami, w których autorzy sumują dotychczasowe osiągnięcia subdyscypliny i formułują wnioski do przyszłych badań.

Keywords

PL

dydaktyka twórczości; pedagogika twórczości; paradygmaty pedagogiki

EN

didactics of creativity; pedagogy of creativity; pedagogy paradigms

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Przegląd Pedagogiczny
• Year: 2023
• Issue: 1
• Pages: 42-70

Dates

published

2023

Contributors

author

Krzysztof J. Szmidt

• Uniwersytet Łódzki

author

Janina Uszyńska-Jarmoc

References

• Adamek I. i Bałachowicz J. (red.) (2013). Kompetencje kreatywne nauczyciela wczesnej edukacji dziecka. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Bałachowicz J. i Adamek I. (red.) (2017). Kreatywność jako wymiar profesjonalizacji przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Bieluga K. (2003). Nauczycielskie rozpoznawanie cech inteligencji i myślenia twórczego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Boguszewska A. i Niścior B. (2015a). Sztuka i edukacja, Muzyka i sztuki plastyczne. Lublin: Wydział Artystyczny UMCS.
• Boguszewska A. i Niścior B. (2015b). Sztuka i edukacja, Sztuki muzyczne. Lublin: Wydział Artystyczny UMCS.
• Boguszewska A. i Niścior B. (2015c). Sztuka i edukacja, Sztuki wizualne. Lublin: Wydział Artystyczny UMCS.
• Bonar i in. (2003). Program nauczania zintegrowanego dla I etapu kształcenia w szkole podstawowej „Przygoda z klasą”. Warszawa: WSiP.
• Bonar J. (2008). Rozwijanie twórczości uczniów klas początkowych poprzez zadania dydaktyczne w toku kształcenia zintegrowanego. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Borzęcki A., Okraszewski K., Rakowiecka B. i Szmidt K.J. (1997). Porządek i Przygoda. Lekcje twórczości. Podręcznik eksperymentalny. Warszawa: WSiP.
• Czaja-Chudyba I. (2020). Myślenie krytyczne w edukacji. Metodyka kształcenia w szkole podstawowej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Chmielińska A. (2016). Portret beyonder jako inspiracja do badań biograficznych. W: M. Modrzejewska-Świgulska (red.), Biograficzne badania nad twórczością. Teoria i empiria (s. 59–69). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Chmielińska A. (2017). Dynamika transgresji twórczych. Studia przypadków pedagogów. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Clapp E.P. (2017). Participatory Creativity. Introducing Access and Equity to the Creative Classroom. New York: Routledge.
• Cudowska A. (2004). Kształtowanie twórczych orientacji życiowych w procesie edukacji. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.
• Cudowska A. (2014). Twórcze orientacje życiowe w dialogu edukacyjnym. Studium teoretyczno-empiryczne. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.
• Cudowska A. (2017). Twórcze orientacje życiowe. Zdrowie i dobrostan. Białystok: Wydawnictwo UwB.
• Czaja-Chudyba I. (2009). Jak rozwijać zdolności dziecka? Warszawa: Wydawnictwo WSiP.
• Czaja-Chudyba I. (2013). Kompetencje krytyczne w twórczej refleksji nauczycieli.
• W: I. Adamek i J. Bałachowicz (red.), Kompetencje kreatywne nauczycieli wczesnej edukacji dziecka (s. 129–154). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Czelakowska D. (1996). Twórczość a kształcenie języka dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Czelakowska D. (2005). Stymulacja kreatywności językowej dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AP.
• Dobrołowicz W. (1995). Psychodydaktyka kreatywności. Warszawa: WSPS.
• Dobrołowicz W. i Karwowski M. (red.) (2002). W stronę kreatywności. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Dyrda B. (red.) (2004). Rozwijanie twórczości i inteligencji emocjonalnej dzieci i młodzieży. Poradnik dla wychowawców i nauczycieli. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Filipiak E. (1997). Edukacja jako działalność twórcza. Bydgoszcz: [b.w.].
• Florida R. (2010). Narodziny klasy kreatywnej. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
• Galewska-Kustra M. (2012). Szkoła wspierająca twórczość uczniów. Teoria i przykład praktyki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Giza T. (1998). Pedagogika twórczości w pracy nauczycielskiej. Kielce: Wydawnictwo WSP.
• Góralski A. (1990). Być nowatorem. Poradnik twórczego myślenia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Góralski A. (red.) (1984). Zadanie, metoda, rozwiązanie. Techniki twórczego myślenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
• Górniewicz J. (1992). Rozwój i kształtowanie wyobraźni dziecka. Porady dla rodziców i nauczycieli. Toruń – Warszawa: Wydawnictwo Praksis.
• Gralewski J. (2016). Teachers’ Beliefs About Creativity and the Possibilities of Developing it in Polish High Schools: A Qualitative Study. Creativity. Theories – Research – Applications, 3(2), 292–329.
• Gralewski J. (2022). Niedostrzegana kreatywność. Trafność ocen kreatywności uczniów dokonywanych przez nauczycieli liceów i jej uwarunkowania. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Guilford J.P. (1950). Creativity. American Psychologist, 5(9), 444–454.
• Handford O. i Karolak W. (2008). Zabawa (z) przedmiotami w twórczym rozwoju i arteterapii. Łódź: Wydawnictwo WSHE.
• Handford O. i Karolak W. (2009). Portrety i maski w twórczym rozwoju i arteterapii. Łódź: Wydawnictwo AHE.
• Hanson M.H. (2021). Creativity and Improvised Educations. Case studies for Understanding Impact and Implications. New York – London: Routledge.
• Herbert A. (2010). The Pedagogy of Creativity. New York: Wydawnictwo Routledge.
• Houtz J.C. (red.) (2003). The educational psychology of creativity. Cresskill: Hampton Press.
• Jankowska D.M., Gajda A. i Karwowski M. (2022). Kompas kreatywności. Program rozwijania kreatywności i kompetencji wielokulturowych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Jastrzębska E. (2011). Strategie psychodydaktyki twórczości w kształceniu językowym. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Jąder M. (2005). Krok… w kierunku kreatywności. Program stymulowania twórczości na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Józefowski E. (2012). Arteterapia w sztuce i edukacji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Józefowski E. i Florczykiewicz J. (2015). Warsztat twórczy jako okazja rozwoju podmiotowego w przestrzeni sztuki. Wrocław: Drukarnia JAKS.
• Józefowski E. (2017). Warsztaty twórcze przy kreacji plastycznej jako doświadczenie partycypacji w sztuce. Warszawa: Difin.
• Karolak W. (2006). Mapping w twórczym rozwoju i arteterapii. Łódź: Wydawnictwo WSHE.
• Karolak W. (2017). Arteterapia. Przygoda i porządek. Warszawa: Difin.
• Karolak W. (2018). Arteterapia. Sacrum i profanum. Warszawa: Difin.
• Karolak W. (2021). Arteterapia dla dzieci i młodzieży. Scenariusze zajęć. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Karolak W. i Handford O. (2011). Collage w twórczym rozwoju i arteterapii. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Karwowski M. (2003). Twórcze przewodzenie. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Przedsiębiorczości i Samorządności.
• Karwowski M. (2009a). Klimat dla kreatywności. Koncepcje, metody, badania. Warszawa: Difin.
• Karwowski M. (2009b). Zgłębianie kreatywności. Studia nad pomiarem poziomu i stylu twórczości Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Karwowski M. (red.) (2009c). Identyfikacja potencjału twórczego. Teoria, metodologia, diagnostyka. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Karwowski M. i Gajda A. (red.) (2010). Kreatywność (nie tylko) w klasie szkolnej. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Kaufman J.C. (2016). Creativity 101. Second ed. New York: Springer Publishing Company.
• Kettler T., Lamb K.N. i Mullet D.R. (2017). Developing Creativity in the Classroom. Learning and Innovation for 21st-Century School. Waco: Prufrock Press.
• Klus-Stańska D. (2000). Konstruowanie wiedzy w szkole. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
• Klus-Stańska D. (2008a). Twórcze myślenie uczniów – mity, nieporozumienia, możliwości. Problemy Wczesnej Edukacji, 1.
• Klus-Stańska D. (2008b). Obszary zgody na twórczość dziecięcą we wczesnej edukacji. W: E. Szatan i D. Bronk (red.), Gdyby Einstein współcześnie chodził do szkoły... Dziecko i twórczość w pedagogice wczesnoszkolnej (s. 57–68). Gdańsk: Wydawnictwo UG.
• Klus-Stańska D. (2018c). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kłosińska T. (2000). Droga do twórczości. Wdrażanie technik Celestyna Freineta. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Kłosińska T. (2013). Postawy nauczycieli wobec twórczości. W: I. Adamek i J. Bałachowicz (red.), Kompetencje kreatywne nauczycieli wczesnej edukacji dziecka (s. 203–222). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Konopczyński M. (2006). Twórcza resocjalizacja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Korniłowicz K. (1926/1976). Pomoc w tworzeniu jako zadanie pracy kulturalnej. W: Pomoc społeczno-kulturalna dla młodzieży pracującej i dorosłych. Wybór pism. Wstęp i opracowanie O. Czerniawska. Wrocław: Ossolineum.
• Krasoń K. (2005). Dziecięce odkrywanie tekstu literackiego. Kinestetyczne interpretacje liryki. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Krasoń K. (2013). Cielesność aktu tworzenia w teatrze ruchu. Kraków: Universitas.
• Krasoń K. i Mazepa-Domagała B. (2004a). Przestrzenie sztuki dziecka. Katowice: Oficyna Wydawnicza „Librus”.
• Krasoń K. i Mazepa-Domagała B. (red.) (2004b). Ekspresja twórcza dziecka. Konteksty – inspiracje – obszary realizacji. Katowice: GWSP, Librus.
• Kujawiński J. (red.) (1990). Rozwijanie aktywności twórczej uczniów klas początkowych. Zarys metodyki. Warszawa: WSiP.
• Kwieciński Z. (2011). Problem pedagogii nurtów głównych i pobocznych. W: M. Jaworska-Witkowska i Z. Kwieciński, Nurty pedagogii, Naukowe, dyskretne, odlotowe (s. 19–33). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Leksicka K. (1997). Próba spełniania marzeń. Kaliska Pracownia Wrocławskiej Szkoły Przyszłości. Wrocław: Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne.
• Ligęza W. (2017). Co dzieci wiedzą o twórczości i tworzeniu? Kraków: Wydawnictwo PETRUS.
• Limont W. (1994). Synektyka a zdolności twórcze. Eksperymentalne badania stymulowania rozwoju zdolności twórczych z wykorzystaniem aktywności plastycznej. Toruń: Wydawnictwo UM
• Limont W. (1996). Analiza wybranych mechanizmów wyobraźni twórczej. Badania eksperymentalne. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Limont W. (2010a). Pedagogika twórczości, czyli edukacja ku twórczości. W: B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Limont W. (2010b). Uczeń zdolny. Jak go rozpoznać i jak z nim pracować. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Limont W. i Cieślikowska J. (red.) (2005). Wybrane zagadnienia edukacji uczniów zdolnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Lubińska-Kościółek E. i Plutecka K. (red.) (2011). Stymulowanie potencjału twórczego osób z różnymi potrzebami edukacyjnymi. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Łukaszewicz R.M. (1994). Edukacja z wyobraźnią, czyli jak podróżować bez map. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Łukaszewicz R.M. (1996). „Leczenie głupoty” i … czyli Salony Edukacji NATURAmy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Łukaszewicz R.M. (2014). Drożdże dla edukacji – prowokowanie zmian. Wrocław: Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne.
• Łukaszewicz R.M. i Leksicka K. (2005). Inne drogi edukacji. Wrocław: Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne.
• Magda-Adamowicz M. (2005). Twórczość dzieci we wczesnej edukacji. Legnica: Wyższa Szkoła Menedżerska.
• Magda-Adamowicz M. (2012). Obraz twórczych pedagogicznie nauczycieli klas początkowych. Wydawnictwo II zm. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Modrzejewska-Świgulska M. (2014). Twórczość codzienna w narracjach pedagogów. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Modrzejewska-Świgulska M. (red.) (2016). Biograficzne badania nad twórczością. Teoria i empiria. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Muszyńska M. (1999). Metafory w edukacji prymarnej. Koncepcja kształcenia wspomagającego rozwój zdolności interpretacyjnych dzieci 9-10-letnich. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Nalaskowski A. (1998). Społeczne uwarunkowania twórczego rozwoju jednostki. Warszawa: WSiP.
• Nęcka E. (1992). Trening twórczości. Olsztyn: PTP.
• Okraj Z. (2013). Alfabet twórczych dyskusji. Kielce: Oficyna Wydawnicza „STON2”.
• Okraj Z. (2015). Twórcze rozwiązywanie problemów z zastosowaniem nowych technik dyskusji. Teoria. Badania. Trening. Kielce: Wydawnictwo UJK.
• Okraj Z. (2019). Bez szablonu. Twórcza praca dydaktyczna w doświadczeniach nauczycieli akademickich. Warszawa: Difin
• Parys K. (2013). Przestrzeń dla kreatywności uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Pietrasiński Z. (1968). Myślenie twórcze. Warszawa: PZWS.
• Pikała A. i Sasin M. (2017). Arteterapia. Scenariusze zajęć. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Płóciennik E. (2010). Stymulowanie zdolności twórczych dziecka. Weryfikacja techniki obrazków dynamicznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Płóciennik E. (2016a). Rozwijanie mądrości dziecka. Koncepcja i wskazówki metodyczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Płóciennik E. (2016b). Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Płóciennik E. (2016c). Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć dla młodzieży. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Płóciennik E. (2018). Mądrość dziecka. Predyspozycje, przejawy, perspektywy wspierania. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Płóciennik E. i Dobrakowska A. (2009). Zabawy z wyobraźnią. Scenariusze i obrazki o charakterze dynamicznym rozwijające wyobraźnię i myślenie twórcze dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Łódź: Wydawnictwo AHE.
• Płóciennik E., Just M., Dobrakowska A. i Woźniak J. (2020). Metoda i wyobraźnia. Podręcznik dla nauczyciela. Lekcje twórczości w klasie 1, 2 i 3, Wydawnictwo 2. Warszawa: Difin.
• Pobojewska A. (2019). Edukacja do samodzielności. Warsztaty z dociekań filozoficznych. Teoria i metodyka. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Przyborowska B. (2003). Struktury innowacyjne w edukacji. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Przyborowska B. (2013). Pedagogika innowacyjności. Między teorią a praktyką. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Puślecki W. (1998). Wspieranie elementarnych zdolności twórczych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Radlińska H. (1961). Pedagogika społeczna. Wrocław: Ossolineum.
• Rowid H. (1926). Szkoła twórcza. Kraków: Gebethner i Wolff.
• Rudowski T. (2014). Studia nad arteterapią w ujęciu aksjologiczno-psychologicznym. Warszawa: Difin.
• Runco M.A. (2014). Creativity. Theories and Themes: Research, Development and Practice. Second ed., San Diego: Academic Press.
• Sajdak A. (2008). Edukacja kreatywna. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Sasin M. (red.) (2021). Kultura i twórczość w czasach zarazy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Sawyer R.K. (2012). Explaining Creativity. The Science of Human Innovation. Second edition. New York: Oxford University Press.
• Sawyer R.K. (2021). The iterative and improvisational nature of the creative process. Journal of Creativity, 31. DOI: 10.1016/j.yjoc.2021.100002.
• Schulz R. (1989). Nauczyciel jako innowator. Warszawa: WSiP.
• Schulz R. (1990). Twórczość – społeczne aspekty zjawiska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Schulz R. (1994). Twórczość pedagogiczna. Elementy teorii i badań. Warszawa: Wydawnictwo IBE.
• Schulz R. (1996). Studia z innowatyki pedagogicznej. Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Suchodolski B. (1972). Labirynty współczesności. Warszawa: PIW.
• Suchodolski B. (1975). Twórczość jako styl życia. Studia Filozoficzne, 10–11.
• Suchodolski B. (1976). O działalności twórczej. Studia Pedagogiczne, 28.
• Suchodolski B. (1983). Twórczość – rzeczywistość, nadziej, wątpliwości. W: tegoż, Wychowanie i strategia życia. Warszawa: WSiP.
• Suchodolski B. (1999). Skąd i dokąd idziemy. Warszawa: MUZA.
• Szmidt K.J. (1994). Elementarz twórczego życia. Warszawa: INTRA.
• Szmidt K.J. (2001a). Twórczość i pomoc w tworzeniu w perspektywie pedagogiki społecznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Szmidt K.J. (2001b). Szkice do pedagogiki twórczości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Szmidt K.J. (2001c). Twórczość i pomoc w tworzeniu w perspektywie pedagogiki społecznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Szmidt K.J. (2003a). Współczesne koncepcje wychowania do kreatywności i nauczania twórczości: przegląd stanowisk polskich (s. 19–135). W: K.J. Szmidt (red.), Dydaktyka twórczości. Koncepcje – problemy – rozwiązania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Szmidt K.J. (red.) (2003b). Dydaktyka twórczości. Koncepcje – problemy – rozwiązania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Szmidt K.J. (red.) (2005). Trening twórczości w szkole wyższej. Łódź: Wydawnictwo WSHE.
• Szmidt K.J. (2007). Pedagogika twórczości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Szmidt K.J. (2008a). Wśród aspektów, wymiarów, poziomów i biegunów, czyli o próbie konceptualizacji przedmiotów badań pedagogiki twórczości (s. 101–119). W: K. Rubacha (red.), Konceptualizacje przedmiotu badań pedagogiki. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Szmidt K.J. (2008b). Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Szmidt K.J. (2009a). Mity na temat twórczości dzieci i próba ich dekonspiracji
• (s. 7–25). W: K.J. Szmidt i W. Ligęza (red.), Twórczość dzieci i młodzieży. Stymulowanie – badanie – wsparcie. Kraków: OTE „Kangur”.
• Szmidt K.J. (red.) (2009b). Metody pedagogicznych badań nad twórczością. Teoria i empiria. Łódź: Wydawnictwo AHE.
• Szmidt K.J. (2011). Uczeń zdolny w szkole: fakty i mity. Koniński Kurier Oświatowy. Pismo publicystyczno-informacyjne, 2(93).
• Szmidt K.J. (2013). Pedagogika twórczości, wydanie drugie poszerzone. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Szmidt K.J. (2016a). Kluczowe kompetencje nauczyciela twórczości jako diagnosty (s. 25–41). W: B. Niemierko i K. Szmigiel (red.), Diagnozowanie twórczości uczniów i nauczycieli. Kraków: PTDE.
• Szmidt K.J. (2016b). Sesje twórczej pomysłowości dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych. Gliwice: Wydawnictwo Helion.
• Szmidt K.J. (2017). Edukacyjne uwarunkowania rozwoju kreatywności. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Szmidt K.J. (2018a). Kreatywność – twórczość – postawa twórcza. Próba systematyzacji pojęć i teorii (s. 97–124). W: B. Śliwerski i A. Rozmus (red.), Alternatywy w edukacji. Rzeszów – Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Szmidt K.J. (2018b). Teoretyczno-badawcze nurty w polskiej kreatologii. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne. Kreatologia – nauka o twórczości i kreatywności jako przestrzeń interdyscyplinarna, 7, 8–44.
• Szmidt K.J. (2019). Twórczość dzieci jako przedmiot sporu romantyków z realistami w świetle najnowszych koncepcji kreatologii pedagogicznej (s. 71–83). W: J. Bonar, M. Wiśniewska-Kin i A. Buła (red.), Horyzonty dziecięcych znaczeń. Kreowanie środowiska uczenia się. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Szmidt K.J. (2020). Kreatywność. W: D. Kubinowski i U. Lewartowicz (red.), Kompetencje kluczowe animatorów kultury i ich kształcenie (s. 57–71). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Szmidt K.J. i Bonar J. (1998). Program edukacyjny „Żywioły”. Lekcje twórczości w nauczaniu zintegrowanym. Warszawa: WSiP.
• Szmidt K.J. i Ligęza W. (red.) (2009). Twórczość dzieci i młodzieży. Stymulowanie – Badanie – Wsparcie. Kraków: Ośrodek Twórczej Edukacji „Kangur”.
• Szmidt K.J. i Majewska-Owczarek A. (2020). Theoretical models of teaching creativity – critical review. Creativity: Theories – Research – Application, 7(1), 54–73.
• Szmidt K.J. i Modrzejewska-Świgulska M. (red.) (2005). Psychopedagogika działań twórczych. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Szmidt K.J. i Modrzejewska-Świgulska M. (red.) (2013). Zasoby twórcze człowieka. Wprowadzenie do pedagogiki pozytywnej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Szmidt K.J. i Piotrowski K.T. (red.) (2002). Nowe teorie twórczości – nowe metody pomocy w tworzeniu. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Szmidt K.J. i Płóciennik E. (2020). Myślenie pytajne. Teoria i kształcenie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Szmidt K.J., Rakowiecka B. i Okraszewski K. (1997). Porządek i przygoda – lekcje twórczości. Cz. 1–4. Warszawa: WSiP.
• Szulc W. (2011). Arteterapia. Narodziny idei, ewolucja teorii, rozwój praktyki. Warszawa: Difin.
• Szuman S. (1962). O sztuce i wychowaniu estetycznym. Warszawa: WSiP.
• Szuścik U. (2019). Bazgrota w twórczości plastycznej dziecka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Szymański M.S. (1987). Twórczość i style poznawcze uczniów. Warszawa: WSiP.
• Tranfield D., Denyer D. i Smart P. (2003). Towards a methodology for developing evidence-informed management knowledge by means of systematic review. British Journal of Management, 14(3), 207–222. DOI: 10.1111/1467-8551.00375.
• Trojanowska-Kaczmarska A. (1971). Dziecko i twórczość. Wrocław: Ossolineum.
• Uszyńska-Jarmoc J. (2003). Twórcza aktywność dziecka. Teoria, rzeczywistość, perspektywy rozwoju. Białystok: Trans Humana.
• Uszyńska-Jarmoc J. (2005). Podróże. Skarby. Przygoda. Podręcznik i program rozwijania twórczości, samoświadomości oraz dyspozycji autokreacyjnych dzieci klas I–III. Białystok: Trans Humana.
• Uszyńska-Jarmoc J. (2007). Od twórczości potencjalnej do autokreacji w szkole. Białystok: Trans Humana.
• Uszyńska-Jarmoc J. (2008). Komu sprzyja szkoła? Różnice w rozwoju kompetencji poznawczych i społecznych dzieci w młodszym wieku szkolnym. Psychologia Rozwojowa, 13(2), 85–100.
• Uszyńska-Jarmoc J. (2011). Czego nie wiemy o twórczości w szkole? Obszary zdeformowane, ignorowane i/lub zaniedbane. Chowanna, 1(36), 13–24.
• Wiśniewska E.M. (2021). Efektywność treningu twórczości dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Wojnar I. (1984). Teoria wychowania estetycznego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wojnar I. (2008). Pedagogika twórczej aktywności. W: I. Wojnar, A. Piejka i M. Samoraj, Idee edukacyjne na rozdrożach XX wieku (s. 21–138). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Wojtczuk-Turek A. (2010). Rozwijanie kompetencji twórczych. Warszawa: SGH Oficyna Wydawnicza.
• Zborowski J. (1986). Rozwijanie aktywności twórczej dzieci. Warszawa: WSiP.
• Zwolińska E.A. (red.) (2005). Edukacja kreatywna. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.

Identifiers

DOI

10.34767/PP.2023.01.03

Biblioteka Nauki

26384953