Droga Damazego na tron biskupa nicejczyków (Piotrowy) w Rzymie

• Authors: Dariusz Spychała

Title variants

EN

The Way of Damasus to the Throne of the Bishop of Nicaea (Peter’s) in Rome

Abstracts

EN

Pope Damasus was from Spain. His rival was the deacon Ursinus, who was also elected a bishop. Damasus, the successor of Pope Liberius, announced the succession of St. Peter as the basis of the pontificate. Damasus fought Arianism (Homeism) in the Western Church. He sought independence from secular jurisdiction over ecclesiastical communities and over the pope. He built new churches in Rome.

PL

Papież Damazy był z pochodzenia Hiszpanem. Jego rywalem był diakon Ursyn, który został także wybrany na biskupa. Damazy, następca papieża Liberiusza, proklamował jako podstawę swego autorytetu następstwo po św. Piotrze. Damazy zwalczał w Kościele zachodnim arianizm (homeizm). Dążył do uniezależnienia się od sądowej świeckiej jurysdykcji nad wspólnotami kościelnymi i nad papieżem. W Rzymie budował nowe kościoły.

Keywords

EN

Church; bishop; Rome; pope; Damasus; Ursinus

PL

Kościół; biskup; Rzym; papież; Damazy; Ursyn

• Publisher: Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
• Journal: Tabularium Historiae
• Year: 2021
• Volume: 10
• Pages: 51-78

Dates

published

2021

Contributors

author

Dariusz Spychała

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/000000022901652X

References

• (S.) Pietro, w: Dizionario dei personaggi dell’antica Roma. Una guida completa e precisa per conoscere tutii coloro che hanno avuto un ruolo nel mondo Romano, dalla fondazione della città al crollo dell’Impero, wyd. D. Bowder, Roma 2001, s. 223
• Altaner B., Stuiber A., Patrologia. Życie, pisma i nauka Ojców Kościoła, Warszawa 1990
• Arianizm, w: Encyklopedia Kościelna, red. F.L. Cross, E.A. Livingstone, t. 1, Warszawa 2004, s. 128‒130
• Ariusz, w: Encyklopedia Kościelna, red. F.L. Cross, E.A. Livingstone, t. 1, Warszawa 2004, s. 130‒131
• Brown P., Augustyn z Hippony, tłum. W. Radwański, Warszawa 1993
• Clark G., Christianity and Roman Society, Cambridge 2004
• Clévenot M., Die Christen und die Staatsmacht, Geschichte des Christentums im II. und III. Jahrhundret, Freiburg 1988
• Costante I, w: Dizionario dei personaggi dell’antica Roma. Una guida completa e precisa per conoscere tutii coloro che hanno avuto un ruolo nel mondo Romano, dalla fondazione della città al crollo dell’Impero, wyd. D. Bowder, Roma 2001, s. 91-92
• Costantino I (il Grande), w: Dizionario dei personaggi dell’antica Roma. Una guida completa e precisa per conoscere tutii coloro che hanno avuto un ruolo nel mondo Romano, dalla fondazione della città al crollo dell’Impero, wyd. D. Bowder, Roma 2001, s. 92-94
• Costantino II, w: Dizionario dei personaggi dell’antica Roma. Una guida completa e precisa per conoscere tutii coloro che hanno avuto un ruolo nel mondo Romano, dalla fondazione della città al crollo dell’Impero, wyd. D. Bowder, Roma 2001, s. 94
• Costanzo II, w: Dizionario dei personaggi dell’antica Roma. Una guida completa e precisa per conoscere tutii coloro che hanno avuto un ruolo nel mondo Romano, dalla fondazione della città al crollo dell’Impero, wyd. D. Bowder, Roma 2001, s. 95-97
• Czuj J., Żywot świętego Augustyna, Warszawa 1952
• Dassmann E., Kirchengeschichte II/1. Konstantinische Wende und spätantike Reichskirche, Kohlhammer Studienbücher Theologie, Band 11, 1, Stuttgart ‒ Berlin ‒ Köln 1996
• Davis R., Introduction, w: The Book of Pontiffs (Liber Pontificalis). The ancient biographies of the first ninety Roman bishops to AD 715, ed. R. Davis, Translations Texts for Historians 6, Liverpool 2000, s. XI‒LXIII
• Demandt A., Die Spätantike. Römische Geschichte von Diocletian bis Justinian 284‒565 n. Ch., München 198
• Dizionario dei personaggi dell’antica Roma. Una guida completa e precisa per conoscere tutii coloro che hanno avuto un ruolo nel mondo Romano, dalla fondazione della città al crollo dell’Impero, wyd. D. Bowder, Roma 2001
• Encyklopedia Kościelna, red. F.L. Cross, E.A. Livingstone, t. 1, Warszawa 2004
• Farmer D., Oxford Dictionary of Saints, Oxford 1997
• Ferrua A., Epigrammata Damasiana, Roma 1942
• Filarska B., Typy bazylik, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, Lublin 1989
• Fros H., Sowa F., Księga imion i świętych, Kraków 1997, t. 2, col. 6-7
• Giovanni L. De, Chiesa e Stato nel codice Teodosiano. Saggio sul libro XVI, Napoli 1980
• Giulio, w: Dizionario dei personaggi dell’antica Roma. Una guida completa e precisa per conoscere tutii coloro che hanno avuto un ruolo nel mondo Romano, dalla fondazione della città al crollo dell’Impero, wyd. D. Bowder, Roma 2001, s. 152
• Haehling von Lanzenauer R., Die Religionszugehörigkeit der hohen Amsträger des Römischen Reiches seit Constantins I. Alleinherrschaft bis zum Ende der Theodosianischen Dynastie (324‒450 bzw. 445 n. Ch.), Bonn 1978
• Hanson R.P.C., The Search for the Christian Doctrine of God. The Arian Controversy 318‒381, Edinburgh 1988
• Hunt D., The Church as a public institution, w: Cameron A., Garnsey P., The Cambridge Ancient History, vol. VIII: The Late empire A. D. 337-425, Cambridge 2008
• Kelly J.N.D, Encyklopedia papieży, tłum. T. Szafrański, Warszawa 1997
• Kelly J.N.D, Początki doktryny chrześcijańskiej, tłum. J. Mrukówna, Warszawa 1988
• Kelly J.N.D., Damazy I, w: Kelly J.N.D, Encyklopedia papieży, tłum. T. Szafrański, Warszawa 1997, s. 52-54
• Kelly J.N.D., Feliks II, św., w: Kelly J.N.D, Encyklopedia papieży, tłum. T. Szafrański, Warszawa 1997, s. 51-52
• Kelly J.N.D., Hieronim. Życie, pisma, spory, tłum. R. Wiśniewski, Warszawa 2003
• Kelly J.N.D., Liberiusz, w: Kelly J.N.D, Encyklopedia papieży, tłum. T. Szafrański, Warszawa 1997, s. 49-51
• Kelly J.N.D., Ursyn, w: Kelly J.N.D, Encyklopedia papieży, tłum. T. Szafrański, Warszawa 1997, s. 54-55
• Klein R., Constantius II. Und die christliche Kirche, Darmstadt 1977
• Kulisz J., Mostowska-Baliszewska A., Spór o Jezusa Chrystusa w ciągu dziejów, Warszawa 1998
• Liberio, w: Dizionario dei personaggi dell’antica Roma. Una guida completa e precisa per conoscere tutii coloro che hanno avuto un ruolo nel mondo Romano, dalla fondazione della città al crollo dell’Impero, wyd. D. Bowder, Roma 2001, s. 165-166
• Liberiusz, w: Szymusiak J.M., Starowieyski M., Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, Poznań 1971, s. 266
• Livingstone E.A., Arius, w: Oxford concise Dictionary of the Christian Church, Oxford - New York 1996, s. 34
• Livingstone E.A., Constanine the Great, w: Oxford concise Dictionary of the Christian Church, Oxford ‒ New York 1996, s. 127-128
• Livingstone E.A., Damasus, w: Oxford concise Dictionary of the Christian Church, Oxford ‒ New York 1996, s. 141
• Livingstone E.A., Julius I, w: Oxford concise Dictionary of the Christian Church, Oxford ‒ New York 1996, s. 283
• Livingstone E.A., Liberius, w: Oxford concise Dictionary of the Christian Church, Oxford ‒ New York 1996, s. 303
• Livingstone E.A., Oxford concise Dictionary of the Christian Church, Oxford ‒ New York 1996
• Luft A., Bazylika, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, Lublin 1989, col. 149-150
• Marrou H.I., Od prześladowań za Dioklecjana do śmierci Grzegorza Wielkiego (303‒604), w: Daniélou J., Marrou H.I., Historia Kościoła. Od początków do roku 600, tłum. M. Tarnowska, Warszawa 1986, s. 177-348
• Marrou H.I., Zmierzch Rzymu czy późna starożytność? (III-VI wiek), tłum. M. Węcowski, Warszawa 1997
• Martin J., Spätantike und Völkerwanderung, München 1987
• O’Donnell J.J., Augustine; his time and lives, w: The Cambridge Companion to Augustine, ed. E. Stump, N. Kretzmann, Cambridge 2006, s. 8-25
• Ożóg M., Pietras H., Komentarz, w: Liber Pontificalis, I–XCVI (usque ad annum 772), SCL 9, tłum. P. Szewczyk, M. Jesiotr, oprac. M. Ożóg,
• H. Pietras, Kraków 2014, ŹMT 74
• Paolino di Milano, Vita di S. Ambrogio, introduzione, testo critico e note a cura di M. Pellegrino, Roma 1961
• Schatz K., Prymat papieski od początków do współczesności, tłum. E. Marszał, J. Zakrzewski, Kraków 2004
• Seiler E.M., Konstantios II. bei Libanios. Eine kritische Untersuchung des überlieferten Herrscherbildes, Frankfurt am Main 1998
• Seppelt F.K., Löffler K., Dzieje papieży. Od początków Kościoła do czasów dzisiejszych, uzupełnił do rzeczy polskich T. Silnicki, t. 1, tłum. J. Kozolubski, Poznań 2003
• Simonetti M., La crisi ariana nel IV secolo, Roma 1975
• Spychała D., Cesarze rzymscy a arianizm od Konstantyna Wielkiego do Teodozjusza Wielkiego (312‒395 r.), Xenia Posnaniensia, Monografia 7, Poznań 2007
• Spychała D., Chrześcijanie a ,,kult cesarza” za panowania Konstantyna Wielkiego i jego synów w latach 306–361, w: Świat Starożytny. Jego polscy badacze, red. L. Mrozewicz, K. Balbuza, Poznań 2011, s. 469-487
• Spychała D., Constantin Ier et ses successeurs a l’égard des religions traditionneles et du christianisme. Questions choisies, w: Within the Circle, red. K. Twardowska, M. Salamon, S. Sprawski, Kraków 2014, s. 263-273
• Spychała D., Feliks II (antypapież?) wobec postanowień soboru nicejskiego, w: Servitium Klio. In honorem Professoris Alberti Kotowski, red. M.G.
• Zieliński, Z. Biegański, Bydgoszcz 2021, s. 453-462
• Spychała D., Jerzy z Kapadocji, antynicejski biskup Aleksandrii. Realizator polityki religijnej Konstancjusza II i bibliofil, w: Kluczek A.A., Rogosz N., Bartnik A., W kręgu ikon władzy, ludzi oraz idei świata starożytnego, Katowice 2014, s. 205-225
• Spychała D., Lucyfer, biskup Caralis i jego stosunek do konfliktów doktrynalnych w Kościele IV wieku, Universitas Gedanensis, T. 51: 2016, s. 127-141
• Spychała D., Nawrócenie św. Augustyna a jego stosunek do kultury antycznej, Studia Europaea Gnesnensia, 2011, nr 3, s. 235-252
• Spychała D., Początki życia monastycznego, reguły zakonne i biblioteki w Galii oraz Italii w IV i na początku V w. Wybrane zagadnienia, w: Studia z dziejów książki, prasy i bibliotek. Przegląd badań za lata 2010-2013, red. Z. Kropidłowski, D. Spychała, Bydgoszcz 2014, s. 5-50
• Spychała D., Postawa Hilarego z Poitiers wobec konfliktu dogmatycznego w Kościele w latach 355-361, w: Florilegium. Studia ofiarowane profesorowi A. Krawczukowi z okazji dziewięćdziesiątej piątej rocznicy urodzin, red. E. Dąbrowa, T. Grabowski, M. Piegdoń, Kraków 2017, s. 389-399
• Spychała D., Przemiany religijne i kulturowe w zachodnich prowincjach Cesarstwa Rzymskiego od roku 306 do śmierci św. Augustyna, t. 1–2, Bydgoszcz 2016
• Spychała D., Saint Paul et Macedonius ou la lutte pour le trône de l’évêque de Constantinople sous le règne de Studia Lesco Mrozewicz ab amicis et discipulis dedicata, ed. S. Ruciński, K. Balbuza, K. Królczyk, Poznań 2011, 375-390
• Spychała D., Walka stronnictw o tron biskupi w Rzymie w drugiej połowie IV wieku, czyli od papieża św. Juliusza przez Liberiusza do św. Damazego, Studia Europaea Gnesnensia, T. 5: 2012, s. 213-238
• Spychała D., Wybór Ambrożego Aureliusza na biskupa Mediolanu: cud czy celowe działanie Walentyniana I?, Studia Europaea
• Gnesnensia, 2014, nr 9, s. 75-93
• Śrutwa J., Feliks II, antypapież, w: Encyklopedia katolicka, t. 5, Lublin 1989, col. 108
• Steinmann J., Hieronymus. Ausleger der Bibel. Weg und Werk eines Kirchenvaters, Leipzig 1971
• Stockmeier P., Glaube und Religion in der frühen Kirche, Freiburg ‒ Basel ‒ Wien 1973
• Szymusiak J.M., Starowieyski M., Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, Poznań 1971
• Tyburowski K., Wkład Damazego w umacnianie władzy papiestwa, VoxP 46‒47, s. 211-222
• Wipszycka E., Kościół w świecie późnego antyku, Warszawa 1994

Identifiers

DOI

10.34767/TH.2021.10.02

Biblioteka Nauki

52766740