Rola prasy dziecięcej w kształtowaniu kompetencji literackiej najmłodszych czytelników w dobie porozbiorowej

• Authors: Marzanna Uździcka

Title variants

EN

The role of the press in shaping literary competence of the youngest readers in the post-partition period

Abstracts

EN

The aim of the text is to analyse the shaping of the press youngest readers’ literary competence in the era of partitions, which was especially difficult for educational institutions. Periodicals for children at that time not only developed patriotic feeling and attitudes towards the nations and a state, which lost its sovereignty. Due to the dramatic situation of education and progressive russification and germanization, the press took an active part in education and constituted a teaching aid for popular then home schooling. The key term in the article is a literary competence, understood as a set of predispositions conditioning “a contact with the work”. Some components of this competence were closely discussed, namely: the scope of knowledge about the works and their authors passed in magazines for children; ways of developing sensitivity to the literary text necessary to receive the work, its understanding and interpretation; ways of implementing the reader to creative creations of their own text.

PL

Przedmiotem analizy w artykule jest zagadnienie kształtowania kompetencji literackiej czytelnika dziewiętnastowiecznej prasy dla najmłodszych w trudnym dla instytucji oświatowych i wychowawczych okresie porozbiorowym. Periodyki dla dzieci w tym czasie nie tylko rozwijały uczucia i postawy patriotyczne wobec narodu i państwa, które utraciło niepodległość. Ze względu na dramatyczną sytuację szkolnictwa oraz postępującą rusyfikację i germanizację brały czynny udział w edukacji i stanowiły pomoc dydaktyczną dla powszechnego wówczas nauczania domowego. Pojęciem sterującym narracją w artykule jest kompetencja literacka, rozumiana jako zespół predyspozycji warunkujących „kontakt z dziełem”. Bliżej omówiono takie jej składniki, jak: zakres przekazywanej w czasopismach dla dzieci wiedzy o dziełach i ich twórcach; sposoby rozwijania wrażliwości na tekst literacki, potrzebnej do odbioru dzieła, jego rozumienia i interpretacji; sposoby wdrażania czytelnika do twórczej kreacji tekstu własnego.

Keywords

EN

the post-partition period; 19th century press; children’s press; literary competence; creation for children

PL

doba porozbiorowa; prasa XIX wieku; prasa dziecięca; kompetencja literacka; twórczość dla dzieci

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
• Journal: Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Year: 2017
• Volume: 3
• Pages: 59-75

Contributors

author

Marzanna Uździcka

• Uniwersytet Zielonogórski

• https://orcid.org/0000000230458771

Identifiers

DOI

10.34768/fp2017a2

Biblioteka Nauki

1401124