Echa romansu tradycyjnego w twórczości literackiej Ignacego Krasickiego

• Authors: Alfred Siama

Title variants

EN

Echoes of traditional romance in the literary output by Ignacy Krasicki

Abstracts

EN

The article concerns the attitude of the outstanding writer of the Polish Enlightenment, Ignacy Krasicki, to the epic pre-bildungsroman genre, which is romance. The research attention in the article was focused on the opinions about romances expressed in several literary works of the prince bishop. Ignacy Krasicki, like other representatives of the literary elite of that time, treated romance as an anachronistic genre, devoid of artistic value and good taste. That is why the opinions about romances expressed in his works are critical and ironic. On the other hand, the writer was able to use the romance convention in an original way, which is particularly evident in the novel Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki [The Adventures of Mr. Nicholas Wisdom]. This entitles us to conclude that the romances not only irritated Krasicki, but in a sense also inspired him.

PL

Tematyka pracy dotyczy stosunku wybitnego pisarza polskiego oświecenia, Ignacego Krasickiego, do epickiego gatunku przedpowieściowego, jakim jest romans. Uwaga badawcza w artykule skoncentrowana została na opiniach wobec romansów wyrażonych w kilku dziełach literackich księcia biskupa. Ignacy Krasicki, podobnie jak inni przedstawiciele ówczesnej elity literackiej, traktował romans jako gatunek anachroniczny, pozbawiony walorów artystycznych i dobrego smaku. Dlatego wyrażone przez niego w twórczości opinie wobec romansów mają charakter krytyczny i ironiczny. Poza tym pisarz potrafił w oryginalny sposób wykorzystać konwencję romansową, co szczególnie uwidacznia się w powieści Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki. Upoważnia to do konstatacji, że romanse nie tylko drażniły Krasickiego, lecz w pewnym sensie także inspirowały.

Keywords

EN

traditional romance; Enlightenment; Ignacy Krasicki; criticism

PL

romans tradycyjny; oświecenie; Ignacy Krasicki; krytyka

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
• Journal: Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Year: 2022
• Volume: 8
• Pages: 215-234

Dates

published

2022

Contributors

author

Alfred Siama

• Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Ziemi Pogorzelskiej w Pogorzeli

• https://orcid.org/0000000231621251

References

• Bohuszewicz P., Od „romansu” do powieści, Toruń 2016.
• Cieński A., Problematyka stylistyczna „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków” Ignacego Krasickiego, Wrocław 1969.
• d’Aulnoy M.C., Historia angielska politico-moralis Hipolita, przeł. J.J.N. Raczyński, Poznań 1743.
• Golański F.N., O wymowie i poezji, Wilno 1788.
• Historia o żywocie i znamienitych sprawach Aleksandra Wielkiego, oprac. J. Krzyżanowski, Kraków 1939, BPP 86.
• Krasicki I., Krosienka, [w:] Wybrane komedie, Kraków 2003.
• Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, wstęp i oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1973, BN I, nr 41.
• Krasicki I., Monachomachia i Antymonachomachia, wstęp i oprac. Z. Goliński, Wrocław 2003.
• Krasicki I., Pan Podstoli, wstęp i oprac. J. Krzyżanowski, Kraków 1927, BN I, nr 101.
• Krasicki I., Satyry i listy, wstęp J.T. Pokrzywniak, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1988, BN I, nr 169.
• Krasicki I., Statysta, Warszawa 1780.
• Krzyżanowski J., Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.
• Michałowska T., Romans, [w:] Słownik literatury staropolskiej, Wrocław 1998.
• Pokrzywniak J.T., Komedie Ignacego Krasickiego, Poznań 1995.
• Wierzbicka-Trwoga K., Cechy gatunkowe romansu, „Terminus” 2019, t. 21, z. 2 (51).

Identifiers

DOI

10.34768/fp2022a11

Biblioteka Nauki

2170116