Polska (nie)gościnność we współczesnym reportażu – przybliżenia

• Authors: Dorota Dąbrowska

Title variants

EN

Polish (un)hospitality in contemporary reportage – approximations

Abstracts

EN

The purpose of the article is to reflect on one aspect of hospitality – the issue of openness of society to representatives of other cultures. According to popular beliefs and in the opinion of researchers of Polish traditions, hospitality is one of the fundamental characteristics of Polish culture. At the same time, however, it is also attributed to distance from others, distrust, and sometimes even xenophobia. The subject of the article’s analysis is contemporary Polish reportages showing Poland as an unfriendly country. The purpose of the study is not to treat reportages as credible sources of knowledge about Polish culture but to reflect on persuasive elements present in the story of difficulties in intercultural communication. The subject of the analysis is the texts contained in two books – the King of Kebabs by Marta Mazuś and the collective volume entitled Damage. Beaten with Poland (by Urszula Jabłońska, Magdalena Kinińska, Kai Puto, Małgorzata Rejmer, Ziemowit Szczerek, Maciej Wasielewski, Mirosław Wlekły, Agnieszka Wójcińska). The article’s author points to the elements of xenophobia that can be extracted from the stories cited and the subjective points of view of subjects reporting and interpreting the events revealed in the narrative.

PL

Cel artykułu stanowi podjęcie refleksji nad jednym z aspektów gościnności – zagadnieniem otwartości społeczeństwa na reprezentantów innych kultur. Gościnność stanowi, zgodnie z powszechnymi przekonaniami oraz w opinii badaczy polskich tradycji, jedną z podstawowych właściwości kultury polskiej. Równocześnie jednak przypisuje się jej dystans wobec innych, nieufność, niekiedy wręcz ksenofobię. Przedmiot analizy zawartej w artykule stanowią współczesne polskie reportaże, które pokazują Polskę jako kraj niegościnny. Celem analizy nie jest idea potraktowania reportaży jako wiarygodnych źródeł wiedzy na temat polskiej kultury, a namysł nad elementami perswazyjnymi obecnymi w opowieści o trudnościach w międzykulturowym komunikowaniu. Przedmiot analizy stanowią teksty zawarte w dwóch książkach – w Królu kebabów Marty Mazuś oraz w tomie zbiorowym o tytule Obrażenia. Pobici z Polską (autorstwa Urszuli Jabłońskiej, Magdaleny Kinińskiej, Kai Puto, Małgorzaty Rejmer, Ziemowita Szczerka, Macieja Wasielewskiego, Mirosława Wlekłego, Agnieszki Wójcińskiej). Autorka artykułu wskazuje na elementy ksenofobii możliwe do wydobycia z samych przytoczonych historii oraz na ujawniające się w narracji subiektywne punkty widzenia podmiotów relacjonujących i interpretujących przywoływane zdarzenia.

Keywords

EN

reportage; hospitality; xenophobia; interculturalism

PL

reportaż; ksenofobia; międzykulturowość; gościnność

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny
• Journal: Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Year: 2023
• Volume: 9
• Pages: 47-66

Dates

published

2023

Contributors

author

Dorota Dąbrowska

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000344101930

References

• Mazuś M., Król kebabów i inne zderzenia polsko-obce, Warszawa 2015.
• Puto K., Szczerek Z., Dzięki Bogu, że jest ten internet, [w:] Obrażenia, pobici z Polską, red. J. Wodzisławska, Warszawa 2016.
• Rejmer M., Powietrze tu mokre, [w:] Obrażenia. Pobici z Polską, red. J. Wodzisławska, Warszawa 2016.
• Wlekły M., Zgorszenie polskie, [w:] Obrażenia. Pobici z Polską, red. J. Wodzisławska, Warszawa 2016.
• Wójcińska A., Moja doniczka jest lepsza, [w:] Obrażenia. Pobici z Polską, red. J. Wodzisławska, Warszawa 2016.
• Biernacka J., Wiedza a doświadczenie, czyli jakie informacje znajdują się w słowniku, a jakie w reportażu, „Jednak Książki” 2016, nr 5.
• Bisko A., Polska dla średniozaawansowanych. Współczesna polskość codzienna, Kraków 2014.
• Boski P., Ramy zachowań społecznych w kulturze polskiej. Od makropsychologii do psychologii indygenicznej, [w:] Kulturowe ramy zachowań społecznych, podręcznik psychologii międzykulturowej, Warszawa 2009.
• Dyczewski L., Wartości kulturowe ważne dla polskiej tożsamości, [w:] Tożsamość polska w odmiennych kontekstach, red. L. Dyczewski, D. Wadowski, Lublin 2009.
• Dziadek A., Glosowitz M., Kujawa D., Szopa K., Dyskursy gościnności. Etyka współbycia w perspektywie późnej nowoczesności, red. A. Dziadek, M. Glosowitz, D. Kujawa, K. Szopa, Warszawa 2018.
• Jeziorska-Haładyj J., Literacenie? O granicach reportażu na łamach „Rocznika Literackiego” (1932-1984), „Jednak Książki” 2016, nr 5.
• Karabasz K., Cierpliwe oko, Warszawa 1979.
• Pisarek A., Gościnność polska: o kulturowych konkretyzacjach idei, Katowice 2016.
• Rejter A., Wobec rzeczywistości. Nazwy własne w polskim reportażu dwudziestowiecznym – próba analizy diachronicznej, „Onomastica” 2017, nr 1.
• Thompson E., Sarmatyzm i postkolonializm. O naturze polskich resentymentów, „Europa” 2006, nr 46.
• Wasielewski J., Krytyka metody polifonicznej, teologia dziennikarska, [w:] Laboratorium Reportażu: metoda, praktyka, wizja, red. I. Dimitrijević, Warszawa 2017.
• Wolny-Zmorzyński K., Prawda reportażu i jej konotacje podstawą do budowania relacji międzyludzkich ponad podziałami – czy to możliwe?, „Nowy Przegląd Dziennikarski” 2015, nr 4.
• Zimnoch M., Reportaż w płynnej nowoczesności, „Znak” 2012, nr 3.
• Zimnoch M., Współczesny reportaż. Między racjonalizmem a doświadczeniem. Praca doktorska (Warszawa 2014), dostęp online: https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/1060/Mateusz%20Zimnoch%2C%20Współczesny%20reportaż%20-%20między%20racjonalizmem%20a%20doświadczeniem.pdf?sequence=1.
• Żyrek-Horodyska E., Kartografowie codzienności. O przestrzeni (w) reportażu, Kraków 2019.

Identifiers

DOI

10.34768/fp2023a2

Biblioteka Nauki

22792524