Kultura pracy. Pomiędzy niezależnością i powinnością

• Authors: Zdzisław Wołk

Title variants

EN

Work culture. Between independence and obligation

Abstracts

EN

Work culture is a personality trait that results from personality dispositions and professional competence of individuals. Professional work has undergone numerous and radical changes and it still evolving. Today, in the conditions of market economy, it has a significant impact on people and their lives. It facilitates fulfilling their needs; however, this entails high costs, namely the necessity to submit to the requirements of the employer and work environment. This limits the feeling of independence, all the more so that work entails numerous obligations. A high level of employee’s work culture may significantly reduce such costs and activate a person’s driving traits that enhance their autonomy and independence. Instrumental dispositions are essential in this area; however, directional dispositions are of key importance here. Improving such dispositions and equipping employees with ways to enhance their personality may lead to the development of their feeling of independence. As a consequence, employees tend to consider work obligations to be the result of their own choices and decisions.

PL

Kultura pracy stanowi cechę osobową człowieka będącą wypadkową jego indywidualnych dyspozycji osobowościowych i kompetencji zawodowych. Praca zawodowa przeszła liczne i radykalne przemiany i wciąż znajduje się w procesie przemian. Współcześnie, w warunkach gospodarki rynkowej jej wpływ na ludzi i ich życie jest znaczące. Umożliwia realizację potrzeb, jednakże wiążą się z tym znaczne koszty, m.in. związane z koniecznością podporządkowania się wymaganiom pracodawców i środowiska pracy. Ogranicza to poczucie niezależności, tym bardziej, że z pracą wiążą się liczne powinności. Wysoki poziom kultury pracy reprezentowany przez pracownika może znacząco je minimalizować i przyczyniać się do aktywowania mocy sprawczych pracownika wzmacniających jego samodzielność i niezależność. Dotyczy to dyspozycji instrumentalnych, w szczególności jednak dyspozycji kierunkowej. Ich doskonalenie oraz wyposażanie pracowników w sposoby doskonalenia własnej osobowości mogą prowadzić do poczucia niezależności pracownika, a powinności będą przezeń traktowane jako rezultaty ich własnych wyborów i decyzji.

Keywords

EN

independence; obligation; work culture; code of ethics; professional ethics

PL

niezależność; powinność; kultura pracy; kodeks etyczny; etyka zawodowa

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2020
• Volume: 46
• Issue: 1
• Pages: 233-247

Dates

published

2020

Contributors

author

Zdzisław Wołk

• Uniwersytet Zielonogórski

• https://orcid.org/0000000228466246

References

• Bauman Z. (2012), Etyka ponowoczesna, Aletheia, Warszawa.
• Czarkowska L. D. (2010), Nowy profesjonalizm. Kultura profesjonalna informatyków. – antropologia organizacji, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Czerepaniak-Walczak M. (2006), Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka, GWP, Gdańsk.
• Daszkiewicz K. (1984), Traktat o złej robocie, „Książka i Wiedza”, Warszawa.
• Dudek R., Sarapata A. (1973), Moralność pracownika, IW CRZZ, Warszawa.
• Gasparski W. (2007), Wykłady z etyki biznesu, Wydawnictwo Wpisz im. Leona Koźmińskiego, Warszawa.
• Gerlach R. (2012), Zakład pracy jako obszar badawczy pedagogiki pracy, [w:] Pedagogika pracy: Tradycje i wyzwania współczesności, red. S. Kwiatkowski, Wyd. Naukowe ITiE, Radom – Warszawa – Bydgoszcz.
• Giddens A. (2001), Socjologia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Jakimiuk B. (2019), Wartości. Postawy. Wybory. Aksjologiczna koncepcja realizacji kariery, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• Katz D., Kahn L. R. (1997), Społeczna psychologia organizacji, PWN, Warszawa.
• Konstańczak S. (2000), Odkryć sens życia w swej pracy. Wokół problemów etyki zawodowej, Wyd. Uczelniane WSP, Słupsk.
• Koralewicz-Zębik J. (1969), Socjologiczne aspekty etyki zawodowej. Zarys problematyki, „Etyka”, nr 4.
• Korzeniowski K., Zieliński R., Daniecki W. (1983), Podmiotowość jednostki w koncepcjach psychologicznych i organizacyjnych, „Ossolineum”, Wrocław.
• Kotarbiński T. (1975), Traktat o dobrej robocie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław -Warszawa – Kraków – Gdańsk.
• Kowalczuk Z. (2015), Etyczny wymiar pracy człowieka w nauczaniu Jana Pawła II, [w:] Marginalizacja na rynku pracy. Teorie a implikacje praktyczne, red. N. Pikuła, „Impuls”, Kraków, s. 31-54.
• Kromolicka B. (2012), Doświadczenie człowieczeństwa – rozważania w pigułce, [w:] Wartości, symbole i znaki dobra w pedagogice społecznej. „Próby i Szkice Humanistyczne”, T. 6 „Consilium Pedagogiczne”, s. 115-120.
• Michalik M. (1971), Moralność pracy, [w:] Etyka zawodowa, red. A. Sarapata, IW CRZZ, Warszawa, s. 25-29.
• Michalik M. (1977), Moralność pracy, IW CRZZ, Warszawa.
• Nonaka I., Takeuchi H. (1995), The Knowledge – Creating Company. How Japanese Companies Create the Dynamies of Innovation?, Oxford University Press, New York – Oxford.
• Nowacki T., Korabiowska-Nowacka K., Baraniak B. (2005), Nowy słownik pedagogiki pracy, Wyd. WSP TWP, Warszawa.
• Nowacki T. W., Jeruszka U. (2004), Podstawy dydaktyki pracy, Wyd. WSP TWP, Warszawa
• Oleś P. K. (2000), Psychologia przełomu połowy życia, TN KUL, Lublin.
• Pietrasiński Z. (1990), Rozwój ludzi dorosłych, [w:] Wprowadzenie do pedagogiki dorosłych, red. T. Wujka, PWN, Warszawa.
• Schein E. (1992), Organizational Culture and Leadership, Josey Bass, San Francisco.
• Sikorski C. (2001), Zachowania ludzi w organizacji, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Sikorski C. (2006), Kultura organizacyjna, Wyd. C. H. Beck, Warszawa.
• Słownik etyczny (1990), pod red. S Jedynaka, Lublin, Wyd. UMCS.
• Słownik języka polskiego PWN (1988), t.1, Warszawa.
• Sowa J. (1988), Podmiotowość jednostki w procesie wsparcia społecznego, [w:] Pracownicy socjalni i wolontariusze a możliwości reformy pomocy społecznej, red. K. Marzec-Holka, Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, s. 64-84.
• Sójka J. (2004), Ekonomia i etyka. Szkic metodologiczny, [w:] Etyka i ekonomia, red. B. Klimczak i E. Lewicka-Strzałecka, PTE, Warszawa.
• Stelmach W. (2010), O moralności w zarządzaniu i jej braku, [w:] Kultura pracy menedżera, red. S. Milczarek, Wyd. Placet, Warszawa, s. 161-175.
• Szatur-Jaworska B. (1995), Teoretyczne podstawy pracy socjalnej, [w:] Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się świecie, red. T. Pilch, PWN, Warszawa, s. 106-122.
• Wołoszyn-Spirka W., Krause E. (2012), Wybrane zagadnienia etyki doradcy zawodowego, Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Bydgoszcz.
• Wołk Z. (2017), Kultura pracy profesjonalisty, Difin, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.34768/rl.2020.v461.18

Biblioteka Nauki

2082544