Family, religion, homeland – the traditional values of poles in the process of transformation

• Authors: Rafał Boguszewski , Marta Bożewicz

Title variants

PL

Rodzina, religia, ojczyzna – tradycyjne wartości polaków w procesie transformacji

Abstracts

PL

W artykule dokonano przeglądu trendów dotyczących wartości uznawanych za tradycyjnie polskie, takich jak rodzina, religia i ojczyzna, opierając się na wynikach badań krajowych, oficjalnych danych oraz wybranych koncepcjach zmian w obszarze wartości. Choć wartości te podlegają zmianom, kierunek tych zmian nie zawsze jest jasny i jednoznaczny. Wyniki przeglądu dowodzą, że istnieje wiele niejasności co do deklaracji i zachowań dotyczących życia rodzinnego. Polska religijność balansuje na granicy sekularyzacji i desekularyzacji, a deklaratywny patriotyzm często nie przejawia się w działaniu i czasami utożsamiany jest z nacjonalizmem.

EN

Based on the results of national research, official data and selected concepts of value transformations, the article presents a review of trends regarding recognized and realized values considered as traditionally Polish, such as the family, religion and homeland. Although they are subject to changes, the direction of these changes is not always clear and straightforward. The results of the review prove that there is a lot of ambiguity when it comes to declarations and behaviors concerning family life, Polish religiousness is drifting between secularization and desecularization, and declarative patriotism often does not manifest itself in practice and is sometimes identified with nationalism.

Keywords

EN

family; religion; homeland; secularization; traditionalism; postmodernism

PL

rodzina; religia; ojczyzna; sekularyzacja; tradycjonalizm; postmodernizm

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2020
• Volume: 46
• Issue: 2
• Pages: 235-247

Dates

published

2020

Contributors

author

Rafał Boguszewski

• Warsaw University of Life Sciences

• https://orcid.org/0000000218314265

author

Marta Bożewicz

• University of Warsaw

• https://orcid.org/0000000208141815

References

• Badora B., Głowacki A., Herrmann M. (2019), Młodzież o polityce i demokracji, [in:] Młodzież 2018, ed. M. Grabowska, M. Gwiazda, Opinie i diagnozy nr 43, CBOS, Warszawa, pp. 94-98.
• Boguszewski R. (2013), Wartości i normy, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Boguszewski R. (2018), Aktywność obywatelska i postawy prospołeczne, [in:] Młodzież 2018, ed. M. Grabowska, M. Gwiazda, Opinie i diagnozy nr 43, CBOS, Warszawa, pp. 143-144.
• Boguszewski R. (2019a), Rozwody w osobistych doświadczeniach Polaków, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Boguszewski R. (2019b), Alternatywne modele życia rodzinnego w ocenie społecznej, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Boguszewski R. (2019c), Rodzina – jej znaczenie i rozumienie, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Boguszewski R., Głowacki A. (2016), Między patriotyzmem a nacjonalizmem, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Borowik I. (2002), Przemiany religijności polskiego społeczeństwa, [in:] M. Marody (red.),Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XX wieku, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa, pp. 381-396.
• Bożewicz M. (2018), Relacje szkolne, [in:] Młodzież 2018, ed. M. Grabowska, M. Gwiazda, Opinie i diagnozy nr 43, CBOS, Warszawa, pp. 65-66.
• Bożewicz M. (2019a), Boże Narodzenie 2019, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Bożewicz M. (2019b), Preferowane i realizowane modele życia rodzinnego, [in:] Współczesna polska rodzina, ed. M. Bożewicz, Opinie i Diagnozy nr 44, CBOS, Warszawa, pp. 30-40.
• Bożewicz M. (2020a), Religijność Polaków w ostatnich 20 latach, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Bożewicz M. (2020b), Aktywność Polaków w organizacjach obywatelskich, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• CBOS (2020), System wartości Polaków w 2019 roku, newsletter, Warszawa, https://www.cbos.pl/PL/publikacje/news/2020/02/newsletter. php [accessed: 01.05.2020]
• Feliksiak M. (2019), Więzi rodzinne, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Feliksiak M. (2020), Poczucie wpływu na sprawy publiczne, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Głowacki A. (2017), Patriotyzm, nacjonalizm i stosunek do obcych, [in:] Młodzież 2016, ed. M. Grabowska, M. Gwiazda, Opinie i diagnozy nr 38, CBOS, Warszawa, pp. 127-143.
• Głowacki A. (2018), Patriotyzm Polaków, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Głowacki A. (2020), Zwyczaje wielkopostne i wielkanocne, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• GUS (2019), Rocznik demograficzny 2019, www.stat.gov.pl [access: 01.05.2020]
• GUS (2020), Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2019, Warszawa.
• Inglehart R. (1990), Culture Shift in Advanced Industrial Society, Princeton University Press, Princeton.
• Inglehart R., Norris P. (2006), Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
• Inglehart R., Welzel Ch. (2005), Modernization, Cultural Change and Democracy. The Human Development Sequence, Cambridge University Press, Cambridge.
• ISKK (2020), Annuarium Statisticum Ecclesiae in Polonia AD 2020, Warszawa.
• Jasińska-Kania A. (2008), Wartości i normy moralne a procesy przemian w Polsce i w Europie, [in:] Values, attitudes and moral bonds in a changing society, ed. J. Mariański, L. Smyczek, Wydawnictwo WAM, Kraków, pp. 15-35.
• Jasińska-Kania A. (2012), Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa.
• Katolicka Agencja Informacyjna (2018), Kościół w Polsce – raport na 25-lecie KAI, Warszawa.
• Mariański J. (2006a), Socjologia moralności, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• Mariański J. (2006b), Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• Mariański J. (2014), Praktyki religijne w Polsce w procesie przemian. Studium socjologiczne, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, Sandomierz.
• Omyła-Rudzka M. (2020), Zaufanie społeczne, Komunikat z badań CBOS, Warszawa.
• Państwowa Komisja Wyborcza (2020), www.pkw.gov.pl
• Ritzer G. (2001), Magiczny świat konsumpcji, Wydawnictwo Muza, Warszawa.
• Siemieńska R. (2004), Od wartości postmaterialistycznych do materialistycznych – casus Polski, [in:] Zmiana czy stagnacja, ed. M. Marody, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa, pp. 177-206.
• Slany K. (2002), Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie, Wydawnictwo Nomos, Kraków.
• Swadźba U. (2012), Wartości – pracy, rodziny, religii. Ciągłość i zmiana. Socjologiczne studium społeczności śląskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Weber M. (2011), Etyka protestancka i duch kapitalizmu, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Zdziech P. (2010), Ronalda Ingleharta teoria Rozwoju ludzkiego, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków.
• Ziółkowski M. (2000), Przemiany interesów i wartości społeczeństwa polskiego. Teorie – tendencje – interpretacje, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań.

Identifiers

DOI

10.34768/rl.2020.v462.17

Biblioteka Nauki

2082366