Oblicza dehumanizacji dydaktyki

• Authors: Anna Sajdak-Burska

Title variants

EN

Faces of didactics dehumanization

Abstracts

EN

The article analyses the situation of didactics using the “dehumanization”category. It considers the issue of teacher education and the dehumanising mechanisms associated with the mechanistic implementation of educational standards and the atheoretical nature of education. The author focuses on the difficulty of combining humanistic concepts of teacher education with the implementation of teacher education standards. The author also presents the problem of dehumanisation of didactics due to its popular understanding and denial of its status as a scientific discipline. The article also discusses the issue of introducing the National Qualification Framework and imposing the language of instructional didactics on academic didactics.The dehumanisation of didactics is shown in the adoption of a taxonomy of learning outcomes, modelled on natural science, and the introduction of a number of bureaucratic procedures for describing the educational process.The author raises the problem of using modern technologies in education and their rather negative, dishumanising character, which turns both the teacher and the student into an object.

PL

W artykule przedstawiono analizy sytuacji dydaktyki z zastosowaniem kategorii „dehumanizacja”. Rozważana jest problematyka kształcenia nauczycieli i dehumanizacyjnych mechanizmów, związanych z mechanistycznym realizowaniem standardów kształcenia oraz ateoretycznością kształcenia. Zwrócono uwagę na trudność połączenia humanistycznych koncepcji kształcenia nauczycieli z realizacją standardów kształcenia nauczycieli. Przedstawiono także problem dehumanizacji dydaktyki związany z jej potocznym rozumieniem oraz odmawianiem jej statusu naukowości. W artykule poruszone zostało także zagadnienie wprowadzenia Krajowych Ram Kwalifikacji i narzucenia dydaktyce akademickiej języka dydaktyki instrukcyjnej. Pokazano dehumanizację dydaktyki w przyjęciu wzorowanej na przyrodoznawstwie taksonomii celów kształcenia oraz wprowadzeniu szeregu biurokratycznych procedur opisu procesu kształcenia. Podniesiono także problem wykorzystywania nowoczesnych technologii w kształceniu i ich ciemnego, dehumanizacyjnego oblicza, czyniącego zarówno nauczyciela, jak i ucznia przedmiotem.

Keywords

EN

didactics; dehumanisation; teacher education; modern technologies

PL

dydaktyka; dehumanizacja; kształcenie nauczycieli; nowoczesne technologie

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2021
• Volume: 47
• Issue: 1
• Pages: 53-63

Dates

published

2021

Contributors

author

Anna Sajdak-Burska

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000000201563986

References

• Barr R. B., Tag J. (1995), From Teaching to Learning. A new Paradigm for Undergraduate Education, Change, 27(6), s. 12-25.
• Bauman T. (2003), Dydaktyka szkoły wyższej, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t.1, red. T. Pilch, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa, s. 807-810.
• Bauman T. (2011), Proces kształcenia w uniwersytecie w perspektywie potrzeb nauczycieli akademickich i oczekiwań studentów. Raport z badań, Zakład Poligrafii Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Dudzikowa M. (2015), Oznaki dehumanizacji szkoły. W perspektywie metaforyki odzwierzęcej, [w:] Uczłowieczyć komunikację. Nauczyciel wobec ucznia w przestrzeni szkolnej, red. H. Kwiatkowska, Impuls, Kraków, s. 215-274.
• Dudzikowa M., Jaskulska S. (red.) (2016), Twierdza. Szkoła w metaforze militarnej. Co w zamian, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa.
• Dylemat społeczny (2020), Netflix.
• Freire P. (2000), Pedagogy of the Oppressed. 30th Anniversary Edition, Continuum, New York-London.
• Haslam N. (2006), Dehumanization: An Integrative Review, „Personality and Social Psychology Review”, 10(3), s. 255-258.
• Kieraciński P. (2021), Rozmowa z dr hab. Przemysławem Czarnkiem, prof. KUL, Ministrem Edukacji i Nauki. Nie chcemy odkładać, „Forum Akademickie”, 1, https://miesiecznik.forumakademickie.pl/czasopisma/fa1-2021/nie-chcemy-odkladac-ewaluacji/, [data dostępu: 20.02.2021].
• Klus-Stańska D. (2010), Dydaktyka wobec chaosu pojęć i zdarzeń, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.
• Klus-Stańska D. (2011), Oderwanie dydaktyki od pedagogiki ogólnej jako źródło jej kryzysu i znieruchomienia, [w:] Pedagogika ogólna. Dyskursy o statusie naukowym i dydaktycznym, red. T. Hejnicka-Bezwińska, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, s. 139-158.
• Klus-Stańska D. (2018), Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce, PWN, Warszawa.
• Nissenbaum H., Walker D. (1998), Will computers dehumanize education? A grounded approach to values at risk, „Technology In Society”, 20, s. 243-271.
• Orliński W. (2013), Internet. Czas się bać, Wydawnictwo Agora, Warszawa.
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do zawodu nauczyciela, Dz.U. 2019 poz. 1450.
• Sajdak A. (2013), Paradygmaty kształcenia studentów i wspierania rozwoju nauczycieli akademickich. Teoretyczne podstawy dydaktyki akademickiej, Impuls, Kraków.
• Sajdak-Burska A. (2019), Przygotowanie nauczyciela do profesjonalnego i osobistego rozwoju w toku akademickiego kształcenia. Bariery i szanse, „Przegląd Pedagogiczny”, nr 2, s. 49-65.
• Ścigaj P. (2018), Odczłowieczanie jako element walki o władzę na przykładzie spotów wybranych ugrupować i partii politycznych w wyborach parlamentarnych 2015 roku, Com.press Dialog obywatelski, 3(1), s. 76-102, https://compress.edu.pl/pl/e-wydania/item/odczlowieczaniejakoelement-walki-o-wladze-na-przykladzie-spotow-wybranychugrupowani-partii-politycznych-w-wyborach-parlamentarnych2015-roku [data dostępu: 14.02.2021].

Identifiers

DOI

10.34768/rl.2021.v471.15

Biblioteka Nauki

2081974