Młodzi jako uczestnicy polskich przemian: beneficjenci czy przegrani?

• Authors: Marian Niezgoda

Title variants

EN

Young people as participants in polish transformations: beneficiaries or losers?

Abstracts

EN

In the last 120 years, Polish society has experienced very rapid social changes. It has survived two wars, the regaining of independence, post-partition reconstruction, WorldWar II and the collapse of communism. On top of that, there have been processes of change taking place on a global scale, revolutions in the sphere of politics (ideology), economy and culture, which have been accelerated and strengthened by scientific and technological revolutions. This raises the question: what impact did they have on the witnesses and participants in these transformations? How did they affect their fate? Obviously, they have been experienced by different generations, who had different life experiences or cultural experiences. They might have engaged in these processes differently. This article is concerned with the experiences of youth generations at moments of breakthroughs. This is what this text is devoted to. It is an essay, based on the publications of sociologists and the author’s experience. The focus was on asking questions rather than giving answers.

PL

Ostatnie 120 lat było okresem bardzo gwałtownych przemian społecznych, jakich doświadczyło polskie społeczeństwo. Musiało przetrwać dwie wojny, odzyskiwanie niepodległości, odbudowę po okresie zaborów, po II wojnie światowej i upadku komunizmu. Na to nałożyły się procesy zmian zachodzących w skali globalnej, rewolucji w sferze polityki (ideologii), gospodarki, kultury przyspieszane i wzmacniane przez rewolucję naukową i technologiczną. Pojawia się pytanie, jaki miały one wpływ na świadków i uczestników tych przemian? Jak wpłynęły na ich losy? Oczywiście doświadczały ich różne pokolenia, o odmiennych doświadczeniach życiowych, kulturowych. Być może inaczej się w te procesy angażowały. Przedmiotem tego artykułu są doświadczenia pokoleń młodych w momentach przełomów. Temu poświęcono niniejszy tekst. Będzie miał charakter eseju, opartego o publikacje socjologów i doświadczenia autora. Nastawiono się raczej na stawianie pytań niż formułowanie odpowiedzi.

Keywords

EN

generation; social changes; chances; opportunities; inequalities

PL

pokolenie; zmiany społeczne; szanse; możliwości; nierówności

• Publisher: Lubuskie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Rocznik Lubuski
• Year: 2022
• Volume: 48
• Issue: 1
• Pages: 21-37

Dates

published

2022

Contributors

author

Marian Niezgoda

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000000162484803

References

• Chodakowska J. (1981), Rozwój szkolnictwa wyższego w Polsce Ludowej 1944-1954, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Chałasiński J. (1938), Młode pokolenie chłopów. Procesy i zagadnienia kształtowania się warstwy chłopskiej w Polsce, Państwowy Instytut Kultury Wsi, Warszawa.
• Chałasiński J. (1964), Młode pokolenie wsi Polski Ludowej. Awans pokolenia, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
• Długosz P. (2017), Strategie życiowe młodzieży na pograniczu polsko-ukraińskim, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.
• Dobrowolska D. (red.) (1963), Robotnicy na wczasach w pierwszych latach Polski Ludowej. Studia i materiały, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN, Wrocław.
• Falski M. (1937), Środowisko społeczne młodzieży a jej wykształcenie, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, Prace Referatu Statystycznego, Nasza Księgarnia, Warszawa.
• Fatyga B. (1997), Dzisiejsza młodzież: stereotypy i rzeczywistość po 1989 roku, Ośrodek Badań Młodzieży Uniwersytetu Warszawskiego, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa.
• Koseła K. (1999), Młodzież szkolna o rynku i demokracji, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Mały Rocznik Statystyczny (1939), Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa.
• Michalski S. (1988), Koncepcje systemu edukacji II Rzeczypospolitej. Studium z pedagogiki porównawczej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
• Szafraniec K. (2011), Młodzi 2011, Kancelaria Premiera, Warszawa.
• Świda-Ziemba H. (2003), Urwany lot, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Świecki T. (1975), Oświata i szkolnictwo w XXX-leciu PRL, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Tymowski J. (1980), Organizacja szkolnictwa wyższego w Polsce, PWN, Warszawa.
• Wasielewski K. (2006), Społeczne zróżnicowanie uniwersytetu. Młodzież wiejska i wielkomiejska na UMK w Toruniu, „Studia Socjologiczne”, red. K. Gadowska, 1(180), s. 119-154.
• Wesołowski W., Mach B. W. (1986), Systemowe funkcje ruchliwości społecznej w Polsce, IFiS PAN, Warszawa.
• Zielińska M. (2006), Ariergarda realnego socjalizmu. Społeczne biografie pokolenia stanu wojennego, Oficyna Wydawnicza UZ, Zielona Góra.
• Znaniecki F. (1974), Ludzie teraźniejsi i cywilizacja przyszłości, PWN, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.34768/rl.2022.v481.03

Biblioteka Nauki

2156581