Różnicująca rola płci w wyborze preferowanych wartości w grupie młodych katolików

• Authors: Natalia Pilarska

Title variants

EN

The Differentiating Role of Gender in Choosing Preferred Values in the Group of Young Catholics Authors

Abstracts

EN

Differences in the views of men and women have been taken into account in many large-scale compar-ative studies. One of the elements determining gender differences is value preference. Shalom Schwartz developed the concept of the circular value model, and its elements can be described in four main areas: Self-Enhancement, Conservation, Self-Transcendence and Openness to change. The gender differ-ences within the preferred values according to Schwartz's theory in the group of Polish Catholics have not been studied. A study conducted on a group of 407 young Polish Catholics with the use of the Portrait Values Questionnaire (PVQ2-M) by S. Schwartz, in the Polish adaptation of J. Cieciuch (2012), showed statistically significant differences between the studied sex groups within the preferred values. It turns out that girls and women prefer universalism (in terms of tolerance and concern) and benevolence (in its two aspects) more than boys and men, which make up the area of Self-Transcendence. Boys and men, on the other hand, have higher scores on the power scales (dominance and resources), resulting in a higher score for Self-Enhancement. The obtained differences were discussed taking into account var-ious research perspectives. 

PL

Różnice w poglądach kobiet i mężczyzn zostały uwzględnione w wielu szeroko zakrojonych badaniach porównawczych. Jednym z elementów stanowiących o różnicach międzypłciowych jest preferencja wartości. Shalom Schwartz opracował koncepcję kołowego modelu wartości, a zawarte w nim elementy można opisać w czterech głównych obszarach: przekraczanie siebie, zachowawczość, umacnianie siebie i otwartość na zmiany. Do tej pory nie zbadano różnic międzypłciowych w obrębie preferowanych wartości według teorii Schwartza wśród polskich katolików. Przeprowadzone na grupie 407 młodych, polskich katolików badanie narzędziem PVQ2-M (Portrait Values Questionnaire) autorstwa Schwartza, w polskiej adaptacji J. Cieciucha (2012), ukazało istotne statystycznie różnice pomiędzy badanymi gru-pami płci w obrębie preferowanych wartości. Okazuje się, że dziewczęta i kobiety bardziej niż chłopcy i mężczyźni preferują uniwersalizm (w aspekcie tolerancji i uniwersalizmu społecznego) oraz życzliwość (w dwóch jego aspektach), które składają się na obszar przekraczanie siebie. Chłopcy i mężczyźni na-tomiast osiągają wyższe wyniki na skalach władzy nad zasobami i ludźmi, co składa się na wyższy wynik w obrębie obszaru umacnianie siebie. Uzyskane różnice omówiono z uwzględnieniem różnych perspektyw badawczych. 

Keywords

EN

Schwartz value theory; sex differences; Catholics; youth

PL

teoria wartości Schwartza; różnice płciowe; katolicy; młodzi ludzie

• Publisher: Akademia Marynarki Wojennej (Polish Naval Academy), Gdynia, Poland
• Journal: Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
• Year: 2022
• Volume: 14
• Issue: 1
• Pages: 21-34

Dates

published

2022

Contributors

author

Natalia Pilarska

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

• https://orcid.org/0000000255451752

References

• Borg, I. (2019). Age – and gender-related differences in the structure and the meaning of personal values. Personality & Individual Differences, 138, 336–343. https://doi.org/10.1016/j.paid.2018.10.013.
• Brannon, L. (2002). Psychologia rodzaju. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Bronfenbrenner, U. (2000). Ecological systems theory. W: A. E. Kazdin, A. E. Kazdin (red.), Encyclopedia of psychology (Vol. 3, s. 129–133). American Psychological Association/Oxford University Press.
• Buss, D.M. (2001). Psychologia ewolucyjna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Cieciuch, J. (2013). Pomiar wartości w zmodyfikowanym modelu Shaloma Schwartza. Psychologia Społeczna,1(24), 22-41.
• Cieciuch, J., Schwartz S. H. (2018). Pomiar wartości w kołowym modelu Schwartza. W: H. Gasiul (red.), Metody badania emocji i motywacji (s. 307-334). Difin.
• Costa, P. T., Terracciano, A., McCrae, R. R. (2001). Gender differences in personality traits across cultures: robust and surprising findings. Journal of personality and social psychology, 81(2), 322–331. https://doi.org/10.1037/0022-3514.81.2.322.
• Czyżowska, D. (2012). Sprawiedliwość i troska. O sposobach rozwiązywania dylematów moralnych przez kobiety i mężczyzn. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Deaux, K., Major, B. (1987). Putting Gender Into Context: An Interactive Model of Gender-Related Behavior. Psychological Review, 94(3): 369-389. DOI: 10.1037/0033-295X.94.3.369.
• Domalewski, J. (2013). System wartości młodzieży gimnazjalnej. Raport z badań przeprowadzonych wśród uczniów klas III gimnazjum województwa kujawsko-pomorskiego. Bydgoszcz-Toruń: Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy. Pozyskano z: http://www.kuratorium.bydgoszcz.uw.gov.pl/download/zal_00003588_01_01.pdf.
• Eagly, A.H. (1987). Sex differences in social behavior: A social-role interpretation. Lawrence Erlbaum.
• Feingold, A. (1994). Gender differences in personality: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 116(3), 429–456. https://doi.org/10.1037/0033-2909.116.3.429.
• Fromm, E. (1997). Miłość, płeć i matriarchat. Dom Wydawniczy REBIS.
• Goodman, M. A., Dyer, W. J. (2020). From parent to child: Family factors that influence faith transmission. Psychology of Religion and Spirituality, 12(2), 178–190. https://doi.org/10.1037/rel0000283.supp (Supplemental).
• Gutierrez, I. A., Hale, A. E., Park, C. L. (2018). Life-changing religious and spiritual experiences: A cross-faith comparison in the United States. Psychology of Religion and Spirituality, 10(4), 334–344. https://doi.org/10.1037/rel0000137.
• Izraeli, D., Jaffee, E. D. (2000). Are there gender differences in the ethical values of marketing managers? International Journal of Value-Based Management, 13(2), 159-172.
• Katechizm Kościoła Katolickiego (1994). Wydawnictwo Pallottinum.
• Kelley, H. H., Galbraith, Q., Korth, B. B. (2021). The how and what of modern religious transmission and its implications for families. Journal of Family Psychology, 35(4), 423–432. https://doi.org/10.1037/fam0000673.
• Kidwell, J., Stevens, R., Bethke, A. (1987). Differences in ethical perceptions between male and female managers: Myth or reality? Journal of Business Ethics, 6(6), 487-493.
• Levinson, D.J. (1978). The seasons of a man’s life. Knopf.
• Lomazzi, V., Seddig, D. (2020). Gender Role Attitudes in the International Social Survey Programme: Cross-National Comparability and Relationships to Cultural Values. Cross-Cultural Research, 54(4), 398–431. https://doi.org/10.1177/1069397120915454.
• Lönnqvist, J.-E., Leikas, S., Verkasalo, M. (2018). Value change in men and women entering parenthood: New mothers’ value priorities shift towards Conservation values. Personality & Individual Differences, 120, 47–51. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.08.019.
• Lund, D. B. (2008). Gender differences in ethics judgment of marketing professionals in the united states. Journal of Business Ethics, 77(4), 501-515.
• Maccoby, E. E., Jacklin, C. N. (1974). The psychology of sex differences. Stanford University Press.
• Mandal, E., Stefańska-Klar, R. (red.), (1995). Współczesne problemy socjalizacji. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Mandal, E. (2003). Kobiecość i męskość. Popularne opinie a badania naukowe. Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Ostrowska, K. (1994). W poszukiwaniu wartości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Ota, C. M. (1998). The place of religious education in the development of children’s worldviews.
• Payne, D., Pawlak, M., Mahesh, S. (2018). The Moral Development Index of Future Business Leaders: A Study on the Impact of Changes in Economic Systems and Gender. Journal of Business & Management, 24(1), 50–79.
• Rokeach, M. (1973). The nature of human values. Free Press.
• Schminke, M, Ambrose, M., Miles, J. A. (2003). The impact of gender and setting on perceptions of others’ ethics. Sex Roles, 48(7/8), 361-375.
• Schwartz, S.H., Bilsky, W. (1987). Toward a psychological structure of human values. Journal of Personality and Social Psychology, 53, 550-562.
• Schwartz, S.H., Cieciuch, J., Vecchione, M., Davidov, E., Fischer, R., Beierlein, C., Ramos, A., Verkasalo, M., Lönnqvist, J.-E., Demirutku, K., Dirilen-Gumus, O., Konty, M. (2012). Refining the theory of basic individual values. Journal of Personality and Social Psychology, 103(4), 663-688.
• Schwartz, S. H., Rubel, T. (2005). Sex differences in value priorities: Cross-cultural and multimethod studies. Journal of Personality and Social Psychology, 89(6), 1010- 1028.
• Struch, N., Schwartz, S. H., van der Kloot, W. A. (2002). Meanings of Basic Values for Women and Men: A Cross-Cultural Analysis. Personality and Social Psychology Bulletin, 28(1), 16–28. https://doi.org/10.1177/0146167202281002.
• Talik, E. (2013). Jak trwoga, to do Boga? Psychologiczna analiza religijnego radzenia sobie ze stresem u młodzieży w okresie dorastania. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Vorste, J. M. (Koos). (2013). Kerkwees in ’n post-sekulêre tyd. Tydskrif Vir Geesteswetenskappe, 53(4), 602–617.
• Wojciszke, B. (2002). Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenia na różnice. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Wojciszke, B. (2012). Psychologiczne różnice płci. Wszechświat, 113, 1-3.
• Yamamura, J. H., Stedham, Y. (2011). Business ethics in Japan: Taking a closer look at the role of age. Journal of International Business Research, 10(3), 153-170.
• Zuckerman, M. (1991). Psychobiology of Personality. Cambridge University Press.

Identifiers

DOI

10.34813/02coll2022

Biblioteka Nauki

2079864