Edukowanie Polaków – czy potrzeba nam filozofii?

• Authors: Jerzy Kojkoł

Title variants

EN

Educating the Polish people – do we need philosophy?

Abstracts

EN

The article formulates a thesis that an essential feature of Polish philosophical and social thought is its educational criticism, practicalism, activism and, elitist egalitarianism, its religiousness and reference to various trends in European philosophy in connection with the idea of Slavism. This philosophy focuses on man and his improvement. I see the importance, and indeed the necessity, of developing Polish philosophy in the context of European thought. I believe that it can provide a humanistic basis for the education of Poles. I document my views with selected concepts of Polish philosophy of the 19th and 20th centuries.

PL

W artykule formułuję tezę, że cechą istotową polskiej myśl filozoficzno-społecznej jest edukacyjny kryty-cyzm, praktycyzm, aktywizm i elitarystyczny egalitaryzm, jej religijność oraz odwoływanie się do różno-rodnych nurtów filozofii europejskiej, a także łączność z ideą słowiańskości. Filozofia ta w centrum uwagi ma człowieka i jego doskonalenie. Dostrzegam ważność, a wręcz konieczność, rozwijania filozofii pol-skiej w kontekście myśli europejskiej. Sądzę, że może ona stanowić humanistyczną podstawę dla edu-kowania Polaków. Dokumentuję swoje poglądy wybranymi koncepcjami polskiej filozofii XIX i XX wieku. 

Keywords

EN

education; nation; religion; Polish philosophy

PL

edukacja; filozofia polska; naród; religia

• Publisher: Akademia Marynarki Wojennej (Polish Naval Academy), Gdynia, Poland
• Journal: Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW
• Year: 2021
• Volume: 13
• Issue: 4
• Pages: 5-19

Dates

published

2021

Contributors

author

Jerzy Kojkoł

• Akademia Marynarki Wojennej, Wydział Nauk Humanistycznych i Społecznych

• https://orcid.org/000000031968760X

References

• Borzym St. (1991). Filozofia polska 1900-1950.Warszawa.
• Borzym St. Filozofia bytu i wartości w Polsce w wieku XX, maszynopis w dyspozycji autora.
• Brodziński K. (1964). Polska – Kopernikiem w świecie moralnym. W: Wybrane teksty z historii filozofii. Polska myśl filozoficzna. Oświecenie. Romantyzm. Warszawa.
• Brzozowski St. (1990). Anty-Engels. W: Stanisław Brzozowski, Idee do filozofii dojrzałości dziejowej. Wstępem poprzedził Andrzej Walicki, Kraków.
• Brzozowski St. (1910a). Filozofia czynu. W: Stanisław Brzozowski, Idee. Wstęp do filozofii dojrzałości dziejowej. Lwów.
• Czyżewski T. (1973). Filozofia Polska w dwudziestoleciu międzywojennym. Zarys rozwoju. Warszawa.
• Drozdowicz Z. (2016). Filozofowie a polska kultura. Człowiek i Społeczeństwo, 42.
• Elzenberg H. (1986). Motywacja etyczna (wartość w religii i kulturze). Studia Filozoficzne, 253.
• Głombik Cz. (1997). O polskiej filozofii narodowej u progu II Rzeczypospolitej. W: Głąbik Czesław, Człowiek i wartości. Kraków.
• Hessen S. (1931). Podstawy pedagogiki. Warszawa.
• Hempoliński M. (1989). Filozofia współczesna. Wprowadzenie do zagadnień i kierunków. Warszawa.
• Jaroński F. 1970. Ks. Jakiej filozofii Polacy potrzebują?. W: Jakiej filozofii Polacy potrzebują. Wyboru dokonał i wstępem poprzedził W. Tatarkiewicz, Warszawa.
• Karpiński A. J. (2006). Wstęp do socjologii krytycznej. Gdańsk.
• Knapik T. (2006). Człowiek i wartości. Tematy filozoficzne we wczesnych studiach Floriana Znanieckiego. Katowice. Praca doktorska w dyspozycji autora.
• Knapik T. (2013). Kilka uwag na temat polskiej filozofii narodowej. Idea – Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych. Poznań.
• Kojkoł J. (2005). Polska myśl społeczna o wychowaniu w latach 1900-1950. Warszawa-Tyczyn.
• Kołakowski L. (1966). Miejsce filozofowania Stanisława Brzozowskiego. Twórczość, 251.
• Kołakowski L. (1957). Z czego żyją filozofowie? W: Leszek Kołakowski, Światopogląd i życie codzienne, Warszawa.
• Kołakowski L. (1958), Jednostka i nieskończoność, Wolność i autonomia wolności w filozofii Spinozy. Warszawa.
• Massonius M. (1902). Rozdwojenie myśli polskiej. Nasze sprawy. Cz. 3. Szkice w kwestiach ekonomicznych i społecznych. Warszawa.
• Mickiewicz A. (1900). Wykłady o literaturze słowiańskiej. Przekład Feliks Wrotnowski. T. IV. Lwów. Lekcya XXX. Piątek, 17 czerwca 1842.
• Mickiewicz A.. (1933). Literatura słowiańska. W: A. Mickiewicz: Dzieła prozą. T. 4. Wykład o literaturach słowiańskich. Nowogródek.
• Nowaczyk M. (1999), Filozofia jako krytyka moralna. W: Przemiany i kontynuacje, red. E. Sajdak-Michnowska. Słupsk.
• Od praw człowieka do praw narodów, przemówienie wygłoszone 5 października 1997 roku przez Papieża Jana Pawła II na forum ONZ (1977). W: Szkoła przeżycia cywilizacyjnego. J. M. Dołęga, J. Kuczyński, A. Woźnicki (red.). Warszawa.
• Polska myśl filozoficzna i społeczna, red. B. Skarga. (1975). Warszawa.
• Seńko Wł. (1967). Filozofia Polska. Warszawa.
• Skoczyński J., Woleński Jan (2010). Historii filozofii polskiej. Kraków.
• Sośnicki K. (1967). Istota i cele wychowania. Warszawa.
• Straszewski M.(1921). Polska filozofia narodowa. Kraków.
• Straszewski M. (1930). Historia filozofii w Polsce. Kraków.
• Struve H. (1907). Filozofia polska w ostatnim dziesięcioleciu (1894-1904). Warszawa.
• Struve H. (1911). Historia logiki jako teorii poznania w Polsce. Poprzedzona zarysem jej rozwoju u obcych. Warszawa.
• Szacki J. Polska filozofia społeczna XX wieku. Maszynopis w dyspozycji autora.
• Tatarkiewicz Wł. (1948). Zarys dziejów filozofii w Polsce. Kraków.
• Tatarkiewicz Wł. (1948a). Pięćdziesiąt lat filozofii w Polsce. Warszawa.
• Walicki A. (1983). Zarys dziejów filozofii polskiej. Warszawa.
• Walicki A. (1977). Stanisław Brzozowski – drogi myśli. Warszawa.
• Zieleńczyk A. (1912). Drogi i bezdroża filozofii polskiej. Warszawa.
• Znaniecki F. (1987). Znaczenie rozwoju świata i człowieka. W: Pisma filozoficzne. Warszawa.

Identifiers

DOI

10.34813/34coll2021

Biblioteka Nauki

2077224