Doktor James Brussel i jego metoda profilowania sprawców przestępstw

• Authors: Karolina Olszak-Häußler

Title variants

EN

Doctor James Brussel and his method of offender profiling

Abstracts

EN

James Brussel is considered the creator of the first modern characteristics of an unknown crime perpetrator and the founding father of criminal profiling. In literature of the subject this individual is usually reduced to the story of buttoned up double-breasted suit worn by “the Mad Bomber”, George Metesky, which is considered the evidence of the genius shrewdness of this New York psychiatrist and criminologist and the potential lying in criminal profiling. The method used by Brussel has not yet been systematically described. The present article fills this gap and demonstrates that the views of the American psychiatrist, based on Kretschmer’s constitutional theory, psychoanalysis and intuition, have influenced and continue to influence his followers who elaborate characteristics of unknown crime perpetrators around the world, including Poland. The article also points to possible benefits and threats to criminal proceedings that using the above method may bring about.

PL

James Brussel uznawany jest za twórcę pierwszej współczesnej charakterystyki nieznanego sprawcy przestępstwa i ojca profilowania kryminalnego. W literaturze przedmiotu jego postać zwykle redukowana jest do historii zapiętego na wszystkie guziki dwurzędowego garnituru „Szalonego Zamachowca” George’a Metesky’ego, mającej świadczyć o genialnej przenikliwości tego nowojorskiego psychiatry i kryminologa oraz potencjale drzemiącym w profilowaniu kryminalnym. Metoda stosowana przez Brussela nie doczekała się dotychczas systematycznego omówienia. Niniejszy artykuł wypełnia tę lukę oraz wykazuje, że poglądy tego amerykańskiego psychiatry, oparte na teorii konstytucjonalnej Kretschmera, psychoanalizie i intuicji, oddziaływały i wciąż oddziałują na jego naśladowców, zajmujących się tworzeniem charakterystyk nieznanych sprawców przestępstw na świecie, w tym również w Polsce. Artykuł wskazuje także na możliwe korzyści i zagrożenia dla postępowania karnego płynące z wykorzystania powyższej metody.

Keywords

PL

profilowanie kryminalne; charakterystyka sprawcy przestępstwa; analiza miejsca zbrodni

EN

criminal profiling; characteristics of unknown crime perpetrator; crime scene analysis

• Publisher: Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
• Journal: Problemy Kryminalistyki
• Year: 2019
• Issue: 305
• Pages: 16-25

Dates

published

2019

Contributors

author

Karolina Olszak-Häußler

References

• Ainsworth, P. (2001). Offender Profiling and Crime Analysis. Cullompton Devon: Willan Publishing.
• Alison, L., Goodwill, A., Almond, L., van den Heuvel, C., Winter, J. (2010). Pragmatic solutions to offender profiling and behavioural investigative advice. Legal and Criminological Psychology, 15.
• Bartol, C.R., Bartol, A.M. (2013). Criminal & Behavioral Profiling. Los Angeles: Sage.
• Brussel, J.A. (1970). Casebook of a Crime Psychiatrist. New York: Dell Publishing.
• Burgess, A.W., Hazelwood, R. (1987). An introduction to the serial rapist: Research by the FBI. FBI Law Enforcement Bulletin, wrzesień.
• Canter, D. (2000). Criminal Shadows. Irving: Authorlink Press.
• Canter, D., Youngs, D. (2009). Investigative Psychology. Offender Profiling and the Analysis of Criminal Action. Chichester: John Wiley and Sons Ltd.
• Douglas, J., Burgess, A.W., Burgess, A.G., Ressler, R. (2006). Crime Classification Manual. San Francisco: Jossey-Bass.
• Douglas, J., Munn, C. (1992). Violent crime scene analysis: Modus operandi, signature, and staging. FBI Law Enforcement Bulletin, 61(2).
• Douglas, J., Olshaker, M. (2017). Mindhunter: tajemnice elitarnej jednostki FBI zajmującej się ściganiem seryjnych przestępców. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
• Douglas, J., Olshaker, M. (2006). Mindhunter, Inside the FBI Elite Serial Crime Unit. New York: Arrow Books.
• Douglas, J., Ressler, R., Burgess, A., Hartman, C. (1986). Criminal profiling from crime scene analysis. Behavioral Sciences and Law, 4(4).
• Foster, D. (2000). Author Unknown: On the Trail of the Anonymous. New York: Henry Holt.
• Geberth, V.J. (2006). Practical Homicide Investigation: Tactics, Procedures, and Forensic Techniques. CRC Press: Boca Raton.
• Gladwell, M. (2007) Dangerous minds. The New Yorker, 12 listopada.
• Gradoń, K. (2010). Zabójstwo wielokrotne. Profilowanie kryminalne. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Hazelwood, R., Warren, J. (2004). Linkage analysis: Modus operandi, ritual, and signature in sexual crime. Aggression and Violent Behavior, 9.
• Hazelwood, R., Warren, J. (1989). The serial rapist: His characteristics and victims (conclusion). FBI Law Enforcement Bulletin, luty.
• Jackson, J., Bekerian, D. (red.). (1997). Offender Profiling: Theory, Research and Practice. Chichester–New York–Weinheim–Brisbane–Singapore–Toronto: John Wiley & Sons.
• Katic, M. (2013). New DNA testing ties Boston Strangler to 1964 Mary Sullivan murder, https://bos ton. cbslocal.com/2013/07/11/new-information-to-bereleased-in-boston-strangler-case/ [dostęp: listopad 2019].
• Keppel, R.D., Birnes, J.W. (2009). Serial Violence. Analysis of Modus Operandi and Signature Characteristics of Killers. Boca Raton–London–New York: CRC Press.
• Kretschmer, E. (1921/1944). Körperbau und Charakter: Untersuchungen zum Konstitutionsproblem und zur Lehre von den Temperamenten (wyd. 17– 18). Berlin: Springer.
• Messing, P. (2016). The Career Girls Killer knows he’s going to rot in jail. The New York Post, 19 września, https://nypost.com/2016/09/19/the-career-girl-killer-knows-hes-going-to-rot-in-jail/ [dostęp: listopad 2019].
• Olszak-Häußler, K. (2014). Czy profilowanie kryminalne ma podstawy naukowe?. Wojskowy Przegląd Prawniczy, 3.
• Petherick, W. (2014). Profiling and Serial Crime. Waltham: Anderson Publishing.
• Raab, S. (1993). 30-year-old echoes from slaying of 2. The New York Times, 29 sierpnia, https://www.nytimes.com/1993/08/29/nyregion/30-year-old-echoes-from-slaying-of-2.html [dostęp: listopad 2019].
• Reakes, K. (2017). Careers Girls’ Killer, prisoner in Orange, one’s NY’s longest serving inmates. North Orange Daily Voice, 24 września, https://dailyvoice.com/new-york/northorange/news/career-girls-killerprisoner-in-orange-one-nys-longest-servinginmates/722256/ [dostęp: listopad 2019].
• Ressler, R., Shachtman, T. (1993). Whoever Fights Monsters. New York: St. Martin’s Paperbacks.
• Sherman, C. (2003). A Rose for Mary. The Hunt for the Real Boston Strangler. Boston: Northeastern University Press.
• Szaszkiewicz, M. (2002). Model opracowywania charakterystyki psychofizycznej nieznanego sprawcy zabójstwa. W: J.K. Gierowski, T. Jaśkiewicz-Obydzińska (red.), Zabójcy i ich ofiary. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych.
• Turvey, B. (2015). Criminal Profiling. An Introduction to Behavioral Evidence Analysis. Burlington: Academic Press.
• Verde, A., Nurra, A. (2010). Criminal profiling as a plotting activity based on abductive processes. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 54(5).
• Wilson, P., Lincoln, R.A., Kocsis, R.N. (1997). Validity, utility and ethics of profiling for serial violent and sexual offenders. Psychiatry, Psychology and Law, 4(1), https://epublications.bond.edu.au/hss_ pubs/24/ [dostęp: listopad 2019].
• Woodhams, J., Bennell, C. (2015). Crime Linkage: Theory, Research, and Practice. Boca Raton–London–New York: CRC Press

Identifiers

DOI

10.34836/pk.2019.305.3

Biblioteka Nauki

2057841