Sonaty fortepianowe Johanna Nepomuka Hummla

• Authors: Aleksandra Biśta

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka stylu kompozytorskiego wybitnego pianisty i kompozytora, a także improwizatora, nauczyciela oraz autora podręcznika gry na fortepianie - Johanna Nepomuka Hummla na przykładzie jego sześciu sonat fortepianowych powstałych w latach 1792–1824. Analiza i interpretacja tych dzieł przedstawiona została w kontekście przemian zachodzących w kulturze muzycznej na przełomie XVIII i XIX wieku, m.in. w odniesieniu do popularnego wówczas w pianistyce stylu brillant, którego rozwój związany był w dużym stopniu właśnie z działalnością i dorobkiem twórczym Hummla. W tekście uwydatnione zostały silne związki Johanna Nepomuka ze stylem klasycznym oraz inspiracje kompozytora dziełami najważniejszych przedstawicieli klasycyzmu. Analiza porównawcza pozwoliła wskazać nawiązania do kompozycji Josepha Haydna, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Ludwiga van Beethovena czy Muzio Clementiego. Z drugiej strony autorka zwróciła uwagę na elementy postępowe, odwołują- ce się do kategorii estetycznych romantyzmu, a także na wpływ, jaki utwory Hummla wywarły na wybitnych XIX-wiecznych muzyków takich jak Fryderyk Chopin czy Robert Schumann. Dzięki temu, iż będące przedmiotem rozważań sonaty powstawały na przestrzeni wielu lat, można na ich przykładzie prześledzić przemiany stylu ich autora. W toku analizy wyodrębnione zostały elementy wspólne omawianych utworów, obejmujące specyfikę budowy formalnej, polifonizację faktury, czy wymagające technicznie elementy wirtuozowskie. Jednocześnie autorka doceniła unikatowy charakter poszczególnych dzieł oraz kunszt kompozytorski austriackiego twórcy.

Keywords

PL

Johann Nepomuk Hummel; sonaty fortepianowe; styl brillant; przełom XVIII i XIX wieku

• Publisher: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki
• Journal: Aspekty Muzyki
• Year: 2021
• Issue: 11
• Pages: 117-142

Dates

published

2021

Contributors

author

Aleksandra Biśta

• Instytut Muzykologii, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Barsham Eve, książka programowa płyty CD: Howard Shelley, Hummel: Piano Works, Chandos, 2000.
• Khouri John, Sonata in D major, Op. 106, w: książka programowa płyty CD: John Khouri, Two Sonatas for Fortepiano. Johann Nepomuk Hummel [1778–1837], Music & Arts, 2002.
• Kroll Mark, Johann Nepomuk Hummel: A Musician’s Life and World, Maryland–Toronto–Plymouth 2007.
• Nicholas Jeremy, Johann Nepomuk Hummel. Piano Sonatas [online], https://www.hyperion-re- cords.co.uk/dc.asp?dc=D_CDA67390 (dostęp: 23.05.2021).
• The letters of Robert Schumann, ed. Karl Storck, trans. Hannah Bryant, London 1907 [online], https://archive.org/details/lettersofroberts00schu (dostęp: 10.06.2021).
• Woykowski Antoni, Chopin, „Przyjaciel Ludu” 1836, nr 28, s. 223 [online], https://jbc.bj.uj.edu.pl/ dlibra/publication/644898/edition/611958/content (dostęp: 28.11.2020).
• Young John Bell, J. N. Hummel: Classical Music’s Journeyman Colorist, w: książka programowa płyty CD: Constance Keene, Johann Nepomuk Hummel. Complete Piano Sonatas (In Three Vol- umes), Volume Three, Newport Classic, 2001.

Identifiers

DOI

10.34861/aspmuz11-04_son-fort-joh

Biblioteka Nauki

2144066