Miejsce innowacyjności w standardach kształcenia nauczycieli

• Authors: Bartosz Atroszko

Title variants

EN

Innovative practices in the standards of teacher education

Abstracts

EN

The aim of the paper is to show the role of innovative practices in teacher education standards in Poland and to capture the changes taking place in the last 16 years in this field. A qualitative content analysis was conducted. Four ministerial regulations from 2003-2019 concerning these standards were compared. While in the previous regulations, innovative practices were related to all the activities undertaken by the teacher, in the current standards from 2019, they were limited to the didactic issues. The results of the analyzes lead to the conclusion that the role of innovation in the latest standards of teacher education is to provide narrowly understood didactic efficiency. Therefore innovative practices play the role of means to achieve the specific goal, not a factor of generally understood change in education.

PL

Celem artykułu jest ukazanie miejsca jakie w polskich standardach kształcenia nauczycieli zajmuje kształcenie w zakresie innowacyjności oraz uchwycenia zmian dokonujących się w ciągu ostatnich 16 lat w tej dziedzinie. W ramach jakościowej analizy treści porównano pod tym względem cztery rozporządzenia ministerialne zawierające owe standardy (pochodzące z 2003, 2004, 2012 oraz 2019 roku). Z analiz wynika, że w poprzednich rozporządzeniach innowacyjność odnosiła się do ogółu działań podejmowanych przez nauczyciela, natomiast w standardach z 2019 r. została ona ograniczona do kwestii dydaktycznych. Skłania to do wniosku, że rolą innowacyjności w najnowszych standardach kształcenia nauczycieli jest zapewnienie wąsko pojmowanej efektywności dydaktycznej, a więc jest ona tylko środkiem do osiągania konkretnego celu, a nie czynnikiem ogólnie rozumianej zmiany w edukacji.

Keywords

PL

innowacyjność; standardy kształcenia; kształcenie nauczycieli

EN

innovation; educational standards; teacher education

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2020
• Volume: 32
• Issue: 1(63)
• Pages: 113-126

Dates

published

2020

Contributors

author

Bartosz Atroszko

• Uniwersytet Gdański. Wydział Nauk Społecznych

References

• Bowers, J., & Khorakian, A. (2014). Integrating risk management in the innovation project. European Journal of Innovation Management, 17(1), 25–40. https://doi.org/10.1108/EJIM-01-2013-0010
• Brewer, D. J., & Tierney, W. G. (2011). Barriers to innovation in U.S. higher education. In B. Wildavsky, A. P. Kelly, K. Carey (Eds.), Reinventing higher education: The promise of innovation (s. 11–40). Cambridge: Harvard Education Press.
• Brown, L. (2010). Balancing risk and innovation to improve social work practice. British Journal of Social Work, 40(4), 1211–1228. https://doi.org/10.1093/bjsw/bcq013.
• Czerepaniak-Walczak, M. (2013). Autonomia w kolorze sepii w inkrustowanej ramie KRK. O procedurach i treściach zmiany w edukacji akademickiej. In M. Czerepaniak-Walczak, (Red.), Fabryki dyplomów czy universitas? O „nadwiślańskiej” wersji przemian w edukacji akademickiej (s. 29–56). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Czerepaniak-Walczak, M. (2012). Ile techne, ile praxis? W poszukiwaniu koncepcji praktyki jako elementu kształcenia nauczycielskiego profesjonalizmu. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 3(59), 7–22. Pobrano z: https://kwartalniktce.edu.pl/ojs/index.php/tce/article/view/210.
• Denek, K. (2011–2012). Teoretyczne i aplikacyjne aspekty jakości kształcenia akademickiego. Neodidagmata, 33/34, 49–64.
• Grzanka, D. I., Bartkowiak, G., Dębowski, H., Erkol, A., Fazlagić, J., Kaczmarek, M., Skikiewicz, R., Wojciechowski, T., Zorde, O., Owczarzak, R., Elantowska, J., Ellegaard, C. E., Kanert, M., Meltvik, S., Musiał, K., Romanow, B., Ervik, M. R., Rybarczyk, M., Shelest-Szumilas, O.,… & Waligóra, A. (2018). Szkoła dla innowatora. Kształtowanie kompetencji proinnowacyjnych. Raport opracowany na zlecenie Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii. Kalisz: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli. Pobrano z: https://www.gov.pl/attachment/edd23c3b-ccab-405a-835b-5fad096cc4d3.
• Fornalik, I. (2014). Pedagog specjalny w roli edukatora seksualnego. Między niepewnością a poczuciem powinności. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (16), 53–73.
• Giza, T. (1998). Pedagogika twórczości w pracy nauczycielskiej. Kielce: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego.
• Gołębniak, B. D., & Zamorska, B. (2014). Nowy profesjonalizm nauczycieli. Podejścia – praktyka – przestrzeń rozwoju. Wrocław: Dolnośląska Szkoła Wyższa.
• Hsieh, H. F., & Shannon, S. E. (2005). Three approaches to qualitative content analysis. Qualitative Health Research, 15(9), 1277–1288. https://doi.org/10.1177%2F1049732305276687.
• Janiszewska-Nieścioruk, Z., & Sadowska, S. (2016). Problemy związane z probolońskim kształceniem pedagogów i nauczycieli w Polsce. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, (23), 13–31.
• Keizer, J. A., & Halman, J. I. (2007). Diagnosing risk in radical innovation projects. Research-Technology Management, 50(5), 30–36. https://doi.org/10.1080/08956308.2007.11657459.
• Kędzierska, B., & Potyrała, K. (2015). Kształcenie i doskonalenie nauczycieli w globalizującym się społeczeństwie. Rocznik Lubuski, 41(2), 117–130.
• Klus-Stańska, D. (2018). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kompetencje kluczowe w uczeniu się przez całe życie – Europejskie ramy odniesienia (2006). W: Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej z dnia 30 grudnia 2006 r. Pobrano z: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=-CELEX:32006H0962&from=EN.
• Nęcka, E. (1999). Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Nęcka, E. (1994). TRoP… Twórcze rozwiązywanie problemów. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Niemierko, B. (1999). Pomiar wyników kształcenia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Nowak-Dziemianowicz, M. (2008). „Wielki Przegrany Współczesności”. Polski nauczyciel jako podmiot i przedmiot kształcenia. In P. Rudnicki, B. Kutrowska & M. Nowak-Dziemianowicz (red.), Nauczyciel: misja czy zawód? Społeczne i profesjonalne aspekty roli (s. 129–162). Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Peräkylä, A. (2009). Analiza rozmów i tekstów. In N. K. Denzin, Y. S. Lincoln (Eds.), Metody badań jakościowych. Tom 2 (s. 325–349). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pietrasiński, Z. (1971). Ogólne i psychologiczne zagadnienia innowacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Przyborowska, B. (2013). Pedagogika innowacyjności. Między teorią a praktyką. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Schulz, R. (1980). Procesy zmian i odnowy w oświacie. Wstęp do teorii innowacji. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Sysło, M. M. (2014). Myślenie komputacyjne. Nowe spojrzenie na kompetencje informatyczne. In Informatyka w Edukacji, XI (s. 15–32). Pobrane 08.092019, z: http://files.programowanie-kodowanie.webnode.com/200000006-1a5371b4fe/My%C5%9Blenie_Komputacyjne_IwE2014_MMSyslo.pdf.
• Szyling, G. (2016). Koncepcja walidacji efektów uczenia się. Obszary pedagogicznych redukcji i ich (nie) zamierzonych skutków. Rocznik Andragogiczny, (23), 169–189.
• Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce [tekst ujednolicony]. Dz. U. 2018 poz. 1668. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001668.
• Dokumenty poddawane analizie:
• Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2019 poz. 1450. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001450
• Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2012 poz. 131. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120000131
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września 2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2004 nr 207 poz. 2110. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20042072110
• Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 września 2003 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli [tekst ogłoszony]. Dz. U. 2003 nr 170 poz. 1655. Pobrane 14.09.2019 z: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20031701655

Identifiers

DOI

10.34862/fo.2020.1.7

Biblioteka Nauki

2139416