Konteksty pedagogizacyjne w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum i pięcioletniego technikum

• Authors: Edyta Zawadzka

Title variants

EN

Pedagogization-related contexts in the general education core curriculum for four-year high school and five-year secondary technical school

Abstracts

EN

The aim of the paper is to analyse the content of the core curriculum for high school and secondary technical school using an interpretative framework including two concepts of pedagogization prevalent in Western scientific discourse. As a part of the first concept, the school is deemed responsible for solving social problems. The idea of the other concept is expressed in the proposal put forward for the school concerning preparation of the students for functioning in a learning society. The text is based on literature in the field of social sciences as well as on research carried out using the method of autotelic individual case study and the content analysis technique. The paper consists of three parts supplemented with the introduction and conclusion. The first part discusses the concepts of pedagogization, the next one presents the research methodology and the third is devoted to the analysis of results. The conducted analyses indicate that the pedagogization-related contexts are present in the core curriculum, but they are taken into account to a varied extent.

PL

Celem artykułu jest dokonanie analizy treści podstawy programowej dla liceum i technikum ramą interpretacyjną czyniąc dwie rozpowszechnione w zachodnim dyskursie naukowym koncepcje pedagogizacji. W ramach pierwszej szkołę czyni się odpowiedzialną za rozwiązywanie problemów społecznych. Idea drugiej wyraża się w formułowanym wobec szkoły postulacie dotyczącym przygotowania uczniów do funkcjonowania w społeczeństwie uczącym się. Tekst oparty jest na literaturze z obszaru nauk społecznych oraz badaniach realizowanych z zastosowaniem metody autotelicznego studium indywidualnych przypadków oraz techniki analizy treści. Artykuł składa się z trzech części uzupełnionych o wstęp i zakończenie. W pierwszej omówiono koncepcje pedagogizacjii, w kolejnej przedstawiono metodykę badań, trzecią poświęcono analizie ich wyników. Prowadzone analizy wskazują, że konteksty pedagogizacyjne są obecne w podstawie programowej, jednakże uwzględniane są w niej w zróżnicowanym zakresie.

Keywords

PL

pedagogizacja; podstawa programowa; liceum; technikum; polski system edukacji

EN

pedagogization; educationalization; core currriculum; high school; secondary technical school; Polish education system

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Forum Oświatowe
• Year: 2020
• Volume: 32
• Issue: 1(63)
• Pages: 127-146

Dates

published

2020

Contributors

author

Edyta Zawadzka

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej

• https://orcid.org/0000000161006607

References

• Axford, B., & Seddon, T. (2006). Lifelong learning in a market economy: Education, training, and the citizen-consumer. Australian Journal of Education, 50(2), 167–184. https://doi.org/10.1177/000494410605000206
• Bauman, Z. (2006). Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Beck, U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Bernstein, B. (2010). From pedagogies to knowledges. In A. Morais, I. Neves, B. Davies, & H. Daniels (Eds.), Towards a sociology of pedagogy: The contribution of Basil Bernstein to research (s. 363–368). Nowy Jork: Peter Lang.
• Bourdieu, P., & Passeron, J. C. (2006). Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania (wyd. 2). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Brass, J. (2016). English teaching and educationalisation of social problems in the United States, 1894–1918. Pedagogica Historica, 52(3), 221–235. https://doi.org/10.1080/00309230.2016.1151056
• Bridges, D. (2008). Educationalization: On the appropriateness of asking educational institutions to solve social and economic problems. Education Theory, 58(4), 461–474. https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.2008.00300.x
• Cudowska, A. (2018). Kultura szkoły stymulująca kształtowanie wspólnoty uczącej się. Kultura i Edukacja, 3(121), 129–141. https://doi.org/10.15804/kie.2018.03.08
• Czyżewski, M. (2013). W kręgu społecznej pedagogii. Societas/ Communitas, 2(16), 43–73.
• Depaepe, M., Herman, F., Suromont, M., Van Gorp, A., & Simon, F. (2008). About pedagogization: From the perspective of the history of education. In P. Smeyers, & M. Depaepe (Eds.), Educational research: The educationalization of social problems (13–30). (Educational Research, 3). https://doi.org/10.1007/978-1-4020-9724-9_2
• Depaepe, M., & Smeyers, P. (2008). Educationalization as an ongoing modernization process. Educational Theory, 58(4), 379–389. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.2008.00295.x.
• Drucker, P. F. (1999). Społeczeństwo pokapitalistyczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Fendler, L. (2008). New and improved educationalising: Faster, more powerful and longer lasting. Ethics and Education, 3(1), 15–26. https://doi.org/10.1080/17449640802018701
• Ferkany, M., & Whyte, K. P. (2011). Environmental education, wicked problems, and virtue. Philosophy of Education Yearbook, 331–339.
• Gajda, J. (2009). Antropologia kulturowa. Wprowadzenie do wiedzy o kulturze (wyd. 2). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Gewirtz, S. (2008). Give us a break! A sceptical review of contemporary discourses of lifelong learning. European Educational Research Journal, 7(4), 414–424. https://doi.org/10.2304%2Feerj.2008.7.4.414
• Gęsicki, J. (2011). Szkoła a zmiany społeczności lokalnych. In K. Ferenc, K. Błaszczyk, & I. Rudek (Red.), Przestrzeń edukacyjna – dylematy, doświadczenia i oczekiwania społeczne. Obszary pracy współczesnej szkoły (s. 81–87). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Hooge, E. H., Honingh, M. E., & Langelaan, B. N. (2011). The teaching profession against the background of educationalisation: An exploratory study. European Journal of Teacher Education, 34(3), 297–315. https://doi.org/10.1080/02619768.2011.584865
• Ingarden R. (1987). Książeczka o człowieku (wyd. 4). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Jankowski, D. (2001). Szkoła, środowisko, współdziałanie. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Kawula, S. (1997). Pedagogizacja rodziców. W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna (s. 581–585). Warszawa: Fundacja Innowacja.
• Klus-Stańska, D. (2012). Wiedza, które zniewala – transmisyjne tradycje w szkolnej edukacji. Forum Oświatowe, 1(46), 21–40. Pobrano 05.07.2020 z: https://forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/113
• Klus-Stańska, D. (2019). Paradygmaty dydaktyki. Myśleć teorią o praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Konarzewski, K. (2012). Oświata polska po roku 1989. In K. Konarzewski (Red.), Sztuka nauczania: [T. 2]. Szkoła (wyd. 7). (s. 91–104). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kopińska, V., & Solarczyk-Szwec, H. (2017). Dokumenty polityczno-oświatowe jako źródło społecznie konstruowanej wiedzy o kompetencjach społecznych i obywatelskich w edukacji szkolnej. In V. Kopińska, & H. Solarczyk-Szwec, Kompetencje społeczne i obywatelskie w podstawach programowych kształcenia ogólnego (s. 65–87). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Labaree, D. F. (2008). The winning ways of a losing strategy: Educationalizing social problems in the United States. Educational Theory, 58(4), 447–460. https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.2008.00299.x
• Lambeir, B., & Ramaekers, S. (2008). Humanizing education and the educationalization of health. Educational Theory, 58(4), 435–446. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1741-5446.2008.00298.x
• Lipman, P. (2013). Badania uczestniczące z rodzicami i lokalnymi społecznościami: przeciw rasizmowi i prywatyzowaniu edukacji. Forum Oświatowe, 3(50), 127–136.
• Pobrano 05.07.2020 z:https://www.forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/90/85
• Łobocki, M. (2000). Metody i techniki badań pedagogicznych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Łobocki, M. (2006). Teoria wychowania w zarysie (wyd. 3). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Łukaszewicz, R. (2011). O wielości rozumienia edukacji i wyższości pytań nad odpowiedziami. Przegląd Pedagogiczny, (1), 11–17.
• Majerek, B. (2016). Szkoła w kontekście zjawiska niepewności. In M. J. Szymański, B. Walasek-Jarosz, & Z. Zbróg (Red.), Zrozumieć szkołę. Konteksty zmian (s. 267–278). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej. Pobrano: http://www.aps.edu.pl/media/2081111/zrozumiec_szkole_e-book.pdf
• Marynowicz-Hetka, E. (2013). Pedagogizacja życia społecznego w optyce społecznopedagogicznej. Societas/Communitas, (16(2)), 75–96.
• Milbrandt, M. K. (2002). Addressing contemporary social issues in art education: A survey of public school art educators in Georgia. Studies in Art Education. A Journal of Issues and Research, 43(2), 141–157. https://doi.org/10.2307/1321001
• Mikiewicz, P. (2016). Socjologia edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Milerski, B., & Karwowski, M. (2016). Racjonalność procesu kształcenia: T. 2. Teoria i badanie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Nowak-Dziamianowicz, M. (2013). Narracyjne możliwości pedagogiki a kryzys kultury i wychowania. Forum Oświatowe, 3(50), 35–60. Pobrano: 05.07.2020 z: https://www.forumoswiatowe.pl/index.php/czasopismo/article/view/151/80
• Nowosad, I., & Kopaczyńska, I. (2016). Funkcje szkoły w kalejdoskopie dyskursu prasowego. In M. J. Szymański, B. Walasek-Jarosz, & Z. Zbróg (Red.), Zrozumieć szkołę. Konteksty zmian (s. 75–93). Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
• Nuissl, E., & Przybylska, E. (2016). Lifelong learning: History and a present state of a politically-educational concept. Studia Pedagogica Ignatiana, 19(4), 33–48. https://doi.org/10.12775/SPI.2016.4.002
• Ostrowicka, H. (2014). Pedagogization of „problems with youth” in media discourse – post-foucaldian perspective. Media & Mass Communication, 3, 126–135. Pobrano 05.04. 2020 z: https://www.scientific-publications.net/get/1000005/1408969924637236.pdf
• Ostrowicka, H. (2015). O badaniach „pedagogizacji życia społecznego” kilka słów z poznawczej perspektywy pedagogiki ogólnej. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 1(1), 166–177. https://doi.org/10.5604/17339758.1173570
• Skreczko, A. (2001). Pedagogizacja rodziców w zakresie wychowania prorodzinnego. Studia nad Rodziną, 5/1(8), 175–182.
• Starego, K. (2017). Dyskurs edukacyjny oraz problem dyskursywnego konstruowania tożsamości i wiedzy z perspektywy krytycznej i krytycznie zorientowanej analizy dyskursu. Kultura – Społeczeństwo – Edukacja, 2(12), 285–311. https://doi.org/10.14746/kse.2017.12.14
• Szkudlarek, T. (2003). Pedagogika krytyczna. In Z. Kwieciński, & B. Śliwerski (Red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki (T. 1) (s. 363–377). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Śliwerski, B. (2003). Edukacja. In T. Pilch (Red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (T. 1) (s. 905–906). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Śliwerski, B. (2019). Różne wymiary teorii kształcenia oraz ich polityczne i naukowe uwarunkowana. In K. Maliszewski, D. Stępkowski, & B. Śliwerski, Istota, sens i uwarunkowana (wy)kształcenia (s. 113–195). Kraków. Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe. Dz. U. 2017 poz. 59. Pobrano 05.04. 2020, z: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000059/U/D20170059Lj.pdf
• Wesołowska, P. (2015). Parent-children relationship as a subject of parents’ pedagogization. In H. Krause-Sikorska, & M. Klichowski (Red.), The educational and social world of a child discourses of communication, subjectivity and cyborgization (s. 280–286). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Pobrano 05.04. 2020 z: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/13086/1/The%20Educational%20and%20Social%20World%20of%20a%20Child.pdf
• Zawadzka, E. (2019). Pedagogizacyjne oblicze edukacji. In K. Wrońska (Red.), Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja (s. 249–261). Kraków: Wydawnictwo UJ.
• Ziółkowski, P. (2016). Pedagogizacja rodziców. Potrzeby i uwarunkowania. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki.

Identifiers

DOI

10.34862/fo.2020.1.8

Biblioteka Nauki

2139418