Moc słowa. Możliwości identyfikowania wypowiedzi performatywnych w poradniczych praktykach

• Authors: Elżbieta Siarkiewicz

Title variants

EN

Performative utterances in counselling practice

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na rolę i znaczenie słów oraz wypowiedzi, które pojawiają się w formalnej i nieformalnej poradniczej praktyce. Autorka koncentruje się na wypowiedziach, które mogą mieć charakter performatywny, a więc sprawczy. Odwołuje się do koncepcji Johna Austina, nawiązuje do tych naukowych refleksji, w których wyraźnie zaznaczana jest moc i rola, jaką odgrywa język w organizowaniu i konstruowaniu świata społecznego, a więc do teorii i filozofii języka, językoznawstwa, socjolingwistyki, etnografii, antropologii słowa. W artykule tym ukazany został obszar działań doradców jako szczególny, społecznie konstruowany świat, w którym wypowiedzi mogą stać się skutecznymi działaniami. Analiza wypowiedzi doradców, terapeutów, osób radzących się pozwoliła autorce na wyodrębnienie czterech typów wypowiedzi, które mają charakter performatywny: 1. wypowiedzi wskazujące na moc i wolę walki z trudnościami; 2. wypowiedzi kryjące bezsilność lub bezradność radzącego się lub doradcy; 3. wypowiedzi stanowiące symboliczną broń w walce z tym, co postrzegane jest jako słabość; 4. wypowiedzi będące językiem instytucji. W tekście tym wskazano, iż wypowiedzi performatywne w poradniczych praktykach pojawiają się jako swoista procedura, przyjęty/uznany zwyczaj bądź jako jednorazowa autorska konstrukcja, mająca czasami jednorazowego adresata. 

EN

This articles discusses the power and significance of words and utterances which appear in formal and non-formal counselling practice. The author focuses on utterances which can have a performative, i.e. causative, character. Thereby, she draws on John Austin’s concept of speech acts and theories and philosophies of language, linguistics, sociolinguistics, ethnography and anthropology of speech, which address the power of language and its role in constructing and organising the social world. Counselling practice is examined as a specific, socially formed world in which utterances may effectively make things happen. Based on the analysis of the utterances of counsellors, therapists and counselees, four types of performative utterances are distinguished:1. Utterances conveying power and resolve to deal with difficulties2. Utterances expressing helplessness and vulnerability of counselees or counsellors3. Utterances as a symbolic weapon to fight against weakness4. Utterances as the language of institution.It is suggested that performative utterances in counselling practices appear as a certain procedure, an adopted/acknowledged custom or as a one-time original construct with a single addressee.

Keywords

PL

poradnicza praktyka; praktyki werbalne; wypowiedzi performatywne; działanie; kontekst; skuteczność

EN

counselling practice; verbal practices; performative utterances; action; context; effectiveness

• Publisher: Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
• Journal: Studia Poradoznawcze
• Year: 2014
• Volume: 3

Dates

published

2019-12-31

Contributors

author

Elżbieta Siarkiewicz

Identifiers

DOI

10.34862/sp.2014.3