Integralna czy komplementarna? „Archeologia” transformacji polskiej pedagogiki ogólnej w XX wieku

• Authors: Dariusz Stępkowski

Title variants

EN

Integrative or Complementary? “Archeology” of Polish General Pedagogy Transformations in the Twentieth Century

Abstracts

EN

This text analyzes a difference between the complementary and integrative form of exploring general pedagogy in Poland in the 20th century. The Polish term “kształcenie” creates a space for this analysis. By using Foucault’s archeological method and a concept of Koselleck’s time layers, the author investigates the changes in interpreting the word “kształcenie” and its domain assignment. The author will conduct a detailed analysis of the socialist totalitarianism during which pedagogical thinking was converted to a politically deformed educational thinking.

PL

Tekst analizuje różnicę między integralnym i komplementarnym sposobem uprawiania pedagogiki ogólnej w Polsce w XX wieku. Kategorią umożliwiającą wydobycie tej różnicy jest polski termin „kształcenie”. Posługując się metodą archeologiczną Foucaulta i koncepcją warstw czasu Kosellecka, autor śledzi zmiany, które dokonały się w rozumieniu terminu „kształcenie” i jego przyporządkowaniu dziedzinowym. Ze szczególną uwagą zostanie prześledzony okres totalitaryzmu socjalistycznego, w którym myśleniu pedagogicznemu w Polsce narzucono politycznie zdeformowane myślenie edukacyjne.

Keywords

PL

pedagogika ogólna; kształcenie; wychowanie; myślenie pedagogiczne; myślenie edukacyjne

EN

general pedagogy; education; pedagogical thinking; educational thinking

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej
• Journal: Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja
• Year: 2019
• Volume: 22
• Issue: 3(87)
• Pages: 7-26

Dates

published

2019

Contributors

author

Dariusz Stępkowski

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000268551517

References

• BASS R.V., GOOD J.W., 2004, Educare and Educere: Is a Balance Possible in the Educational System?, The Educational Forum, Vol. 68, No. 2, DOI: https://doi.org/10.1080/00131720408984623, dostępny na: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ724880.pdf [dostęp: 04.11.2019].
• BENNER D., 2017, John Dewey. A modern thinker: On Education (as Bildung and Erziehung) and Democracy (as a political system and a mode of associated living), [in:] L.J. Waks, A.R. English (eds.), John Dewey’s Democracy and Education. A Centennial Handbook, Cambridge.
• BENNER D., BRÜGGEN F., 2004, Bildsamkeit/Bildung, [in:] D. Benner, J. Oelkers (Hrsg.), Historisches
• Wörterbuch der Pädagogik, Weinheim–Basel.
• BÖHM W., 2004, Pädagogik, [in:] D. Benner, J. Oelkers (Hrsg.), Historisches Wörterbuch der Pädagogik, Weinheim–Basel.
• BORYŚ W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
• BREINBAUER I. M., 2000, Einführung in die Allgemeine Pädagogik, Wien.
• FOUCAULT M., 1977, Archeologia wiedzy, Warszawa.
• FOUCAULT M., 2002, Porządek dyskursu, Gdańsk.
• HERBART J. F., 2007, Pedagogika ogólna wywiedziona z celu wychowania, Warszawa.
• HESSEN S., 1997a, Podstawy pedagogiki, Warszawa
• HESSEN S., 1997b, O sprzecznościach i jedności wychowania, Warszawa.
• HORLACHER R., 2016, The Educated Subject and the German Concept of Bildung: A Comperative Cultural History, New York–London.
• KENDALL G., WICKHAM G., 2003, Using Foucault’s Methods, London–New Delhi.
• KOMAR Z. 2019, The Idea of Continental Pädagogik, [in:] B. Kudláčová, A. Rajsky (eds.), Education and “Pädagogik” – Philosophical and Historical Reflection (Central, Southern and South-Eastern Europe), Berlin.
• KOSELLECK R., 2009, O antropologicznej i semantycznej strukturze pojęcia kształcenia, [w:] R. Koselleck, Dzieje pojęć. Studia z semantyki i pragmatyki języka społeczno-politycznego, Warszawa.
• KOSELLECK R., 2012, Warstwy czasu. Studia z metahistorii, Warszawa.
• KWIECIŃSKI Z., 2003, Pedagogia totalna Bogdana Suchodolskiego, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, vol. 4.
• NAWROCZYŃSKI B., 1957, Zasady nauczania, Wrocław.
• OKOŃ W., 1967, Podstawy wykształcenia ogólnego, Warszawa.
• OKOŃ W., 1999, Wszystko o wychowaniu, Warszawa.
• RUCKER TH., 2019, Teaching and the Claim of Bildung: The View from General Didactics, Studies in Philosophy and Education, online, DOI: https://doi.org/10.1007/s11217-019-09673-0, dostępny na: https://doi.org/10.1007/s11217-019-09673-0 [dostęp: 4.11.2019].
• RYBÁK D., 2019, The Idea of Education, or What is Not Visible for the Approach of Objectifying Science?,
• [in:] B. Kudláčová, A. Rajsky (eds.), Education and “Pädagogik” – Philosophical and Historical Reflection (Central, Southern and South-Eastern Europe), Berlin.
• SCHEURICH J.J., MCKENZIE K.B., 2009, Metodologie Foucaulta. Archeologia i genealogia, [w:] N.K. Denzin, Y.S. Lincoln (red.), Metody badań jakościowych, t. 2, Warszawa.
• Słownik łacińsko-polski, 1973, oprac. K. Kumaniecki, Warszawa.
• STĘPKOWSKI D., 2019, (Wy)kształcenie w polskiej pedagogice ogólnej. Prolegomena do historii pojęcia, [w:] K. Maliszewski, D. Stępkowski, B. Śliwerski, Istota, sens i uwarunkowania (wy)kształcenia, Kraków.
• SUCHODOLSKI B., 1959a, Przedmowa, [w:] B. Suchodolski (red.), Zarys pedagogiki, t. 1, Warszawa.
• SUCHODOLSKI B., 1959b, Pedagogika jako nauka, [w:] B. Suchodolski (red.), Zarys pedagogiki, t. 1, Warszawa.
• Suchodolski B., 1961, O program świeckiego wychowania moralnego, Warszawa.
• SUCHODOLSKI B., 1970, Trzy pedagogiki, Warszawa.
• SVOBODOVÁ Z., 2014, Paideia as Care of Soul – the Potential of Contemporary School, [in:] D. Stępkowski, A. Murzyn (eds.), Religion Long Fogotten. The Importance of Religion in Education towards Civil Society, Kraków.
• WASILEWSKI M., 2017, Pedagogika grecka od Protagorasa do Posejdoniosa, Łódź.
• WITKOWSKI L., 2013, Przełom dwoistości w pedagogiki polskiej. Historia. Teoria. Krytyka, Kraków.

Identifiers

DOI

10.34862/tce.2019.3.1

Biblioteka Nauki

2139865