The evidential values encoded by selected verbs of perception in Polish

• Authors: Elżbieta Łukasiewicz

Abstracts

EN

The aim of the paper is to analyse the evidential meanings encoded by selected Polish verbs of perception. Evidentiality is a category whose primary function is to mark the speaker’s source of information on which his/her claim is based; this may be direct observation/experience, inference from observable data, general knowledge, someone’s report, or other types of evidence. Cross-linguistically, the category of evidentiality may be defined narrowly as marking of the information source only by strictly grammatical means; alternatively, evidentiality may be understood broadly as marking of the information source plus additional epistemic values, and this can be done through grammatical and/or lexical means. The present paper adopts the latter understanding of evidentiality; within this broadened view, evidential strategies can be discussed more holistically. Perception verbs in Polish may be divided into different subgroups; from the evidential perspective, the division into object-oriented and subject-oriented verbs provides the most significant contrast to consider the problem of which forms of perception verbs encode evidential meanings. The next problem to be addressed is which evidential values are encoded by these forms. It is usually the speaker’s direct perceptual experience that is indicated by perception verbs; however, certain forms may encode indirect information sources, such as inference or someone’s report.

Keywords

EN

evidentiality; perception verbs; object-oriented verbs; subject-oriented verbs; subjectless predicatives

• Publisher: Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy. Wydawnictwo Uczelniane
• Journal: Heteroglossia- studia kulturoznawczo-filologiczne
• Year: 2022
• Issue: 13
• Pages: 215-241

Dates

published

2022

Contributors

author

Elżbieta Łukasiewicz

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

References

• Adelaar, W. F. H. (1977). Tarma Quechua: Grammar, Text, Dictionary. Lisse: Peter de Ridder Press.
• Adelaar, W. F. H. (with the collaboration of P. C. Muysken) (2007). The Languages of the Andes. Cambridge: Cambridge University Press.
• Aikhenvald, A. Y. (2003). Evidentiality in typological perspective. In: A. Y. Aikhenvald & R. M. W. Dixon (eds.), Studies in Evidentiality (pp. 1–31). Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• Aikhenvald, A. Y. (2004). Evidentiality. Oxford: Oxford University Press.
• Aikhenvald, A. Y. (2014). The grammar of knowledge: a cross-linguistic view of evidentials and the expression of information source. In: A. Y. Aikhenvald, A. Y. & R. M. W. Dixon (eds.), The Grammar of Knowledge. A Cross-Linguistic Typology (pp. 1–51). Oxford: Oxford University Press.
• Aikhenvald, A. Y. & Dixon, R. M. W. (eds.) (2003). Studies in Evidentiality. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• Aikhenvald, A. Y. & Dixon, R. M. W. (eds.) (2014). The Grammar of Knowledge. A Cross-Linguistic Typology. Oxford: Oxford University Press.
• Anderson, L. B. (1986). Evidentials, paths of change, and mental maps: typologically regular asymmetries. In: W. Chafe & J. Nichols (eds.), Evidentiality: The Linguistic Coding of Epistemology (pp. 273–312). Norwood, NJ: Ablex Publishing Corporation.
• Bartnicka, B. (1982). Funkcje semantyczno-składniowe bezokolicznika we współczesnej polszczyźnie. Wrocław: Ossolineum.
• Brajerski, T. (1975). Język staro-cerkiewno-słowiański. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Bralczyk, J. (1978). O leksykalnych wyznacznikach prawdziwościowej oceny sądów. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Chafe, W. (1986). Evidentiality in English conversation and academic writing. In: W. Chafe & J. Nichols (eds.), Evidentiality: The Linguistic Coding of Epistemology (pp. 261–272). Norwood, NJ: Ablex Publishing Corporation.
• Chafe, W. & Nichols, J. (eds.) (1986). Evidentiality: The Linguistic Coding of Epistemology. Norwood, NJ: Ablex Publishing Corporation.
• Classen, C. (1993). Worlds of Sense: Exploring the Senses in History and across Cultures. London: Routledge.
• Danielewiczowa, M. (2002). Wiedza i niewiedza. Studium polskich czasowników epistemicznych. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Katedra Lingwistyki Formalnej.
• De Haan, F. (1999). Evidentiality and epistemic modality: Setting boundaries. Southwest Journal of Linguistics, 18(1): 83–101.
• De Haan, F. (2005). Encoding speaker perspective: Evidentials. In: Z. Frajzyngier & A. Hodges & D. S. Rood (eds.), Linguistic Diversity and Language Theories (pp. 379-397). Amsterdam: Benjamins.
• De Haan, F. (2012). Evidentiality and mirativity. In: R. I. Binnick (ed.), Tense and Aspect (pp. 1020–1046). Oxford: Oxford University Press.
• Diewald, G. & Smirnova, E. (2010). Introduction. Evidentiality in European languages: the lexical–grammatical distinction. In: G. Diewald & E. Smirnova (eds.), Linguistic Realization of Evidentiality in European Languages (pp. 1–14). Berlin: De Gruyter Mouton.
• Dobaczewski, A. (2002). Zjawiska percepcji wzrokowej. Studium semantyczne. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Katedra Lingwistyki Formalnej.
• Doroszewski, W. (ed.) (1996 [1958–1969]). Słownik języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Faller, M. (2002). Semantics and Pragmatics of Evidentials in Cuzco Quechua. PhD Dissertation, Stanford University. http://personalpages.manchester.ac.uk/staff/martina.t.faller/documents/Thesis.pdf, accessed June 2016.
• Floyd, R. (1999). The structure of evidential categories in Wanka Quechua. Dallas: Summer Institute of Linguistics and The University of Texas at Arlington Publications in Linguistics.
• Grochowski, M. (1986). Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia. Wrocław: Ossolineum.
• Grzegorczykowa, R. (1990). Geneza i współczesne funkcje konstrukcji z bezokolicznikami: czuć, słychać, widać, znać, stać. Poradnik Językowy, 8: 564–571.
• Grzesiak, R. (1983). Semantyka i składnia czasowników percepcji zmysłowej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Hopper, P. J. & Traugott, E. C. (1993). Grammaticalization. Cambridge: Cambridge University Press.
• Jacobsen, W. H. Jr. (1986). The heterogeneity of evidentials in Makah. In: W. Chafe & J. Nichols (eds.), Evidentiality: The Linguistic Coding of Epistemology (pp. 3–28). Norwood, NJ: Ablex Publishing Corporation.
• Jakobson, R. (1957). Shifters, verbal categories, and the Russian verb. Cambridge, MA: Department of Slavic Languages and Literatures, Harvard University. Reprinted in: R. Jakobson (1971). Selected Writings, Vol. II (pp.130–147). The Hague: Mouton.
• Jodłowski, S. (1976). Podstawy polskiej składni. Warszawa: PWN.
• L. Johanson, L. & Utas, B. (eds.) (2000). Evidentials: Turkic, Iranian and Neighbouring Languages. Berlin: Mouton de Gruyter.
• Lazard, G. (2001). On the grammaticalization of evidentiality. Journal of Pragmatics, 33: 358–68.
• Lee, D. D. (1938). Conceptual implications of an Indian language. Philosophy of Science, 5: 81–102.
• Łukasiewicz, E. (2018). Linguistic Evidentiality and Epistemic Justification of Beliefs. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Plungian, V. A. (2001). The place of evidentiality within the universal grammatical space. Journal of Pragmatics, 33 (2001): 349–357.
• Plungian, V. A. (2010). Types of verbal evidentiality marking: an overview. In: G. Diewald & E. Smirnova (eds.), Linguistic Realization of Evidentiality in European Languages (pp. 15–58). Berlin: De Gruyter Mouton.
• Rogers, A. (1971). Three kinds of physical perception verbs. Chicago Linguistic Society 7: 206–223.
• Roszko, R. (1993). Wykładniki modalności imperceptywnej w języku polskim i litewskim. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Slawistyki.
• Rybicka, H. & Sinielnikoff, R. (1990). Predykatywne funkcje czasowników widać, słychać i ich odpowiedników w języku rosyjskim i czeskim. Prace Filologiczne, XXXV: 159–165.
• Saloni, Z. & Świdziński, M. (1998). Składnia współczesnego języka polskiego. Wydanie czwarte. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Stępień, M. (2008a). Najwyraźniej widać…Analiza semantyczna. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, LXIV: 159–171.
• Stępień, M. (2008b). O wzajemnym przenikaniu się ewidencjalności i modalności (naprzykładzie wybranych polskich czasowników i wyrażeń funkcyjnych. Wiener Slawistischer Almanach Sonderband, 72 (2008): 313–333.
• Viberg, A. (1983). The verbs of perception: a typological study. Linguistics, 21: 123–162. Berlin, New York, Amsterdam: Mouton Publishers.
• Weber, D. J. (1986). Information, perspective, profile and patterns in Quechua. In: W. Chafe & J. Nichols (eds.), Evidentiality: The Linguistic Coding of Epistemology (pp. 137–155). Norwood, NJ: Ablex Publishing Corporation.
• Weber, D. J. (1989). A Grammar of Huallaga (Huánuco) Quechua. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press.
• Whitt, R. J. (2010). Evidentiality, polysemy, and the verbs of perception in English and German. In: G. Diewald & E. Smirnova (eds.), Linguistic Realization of Evidentiality in European Languages (pp. 249–278). Berlin: De Gruyter Mouton.
• Wiemer, B. (2006). Particles, parentheticals, conjunctions and prepositions as evidentiality markers in contemporary Polish (a first exploratory study). Studies in Polish Linguistics, Vol. 3, 2006, Cracow: Lexis.
• Wiemer, B. (2010). Hearsay in European languages: toward an integrative account of grammatical and lexical marking. In: G. Diewald & E. Smirnova (eds.), Linguistic Realization of Evidentiality in European Languages (pp. 59–130). Berlin: De Gruyter Mouton.
• Wierzbicka, A. (1996). Semantics. Primes and Universals. Oxford: Oxford University Press.
• Willett, T. (1988). A cross-linguistic survey of the grammaticalization of evidentiality. Studies in Language, 12: 51–97.
• Żabowska, M. (2008). Polskie wyrażenia ewidencjalne a partykuły epistemiczne. Wiener Slawistischer Almanach, Sonderband, 72 (2008): 377–393.

Identifiers

DOI

10.34864/heteroglossia.issn.2084-1302.nr13.art12

Biblioteka Nauki

28762705